Fehime ALASYA

Kıbrıslı Rum liderliği, işçiler ve öğrenciler dahil olmak üzere belirli grupların geçişine yönelik ‘sınırlamayı’ dün itibariyle kaldırdı. Gözler Kıbrıs’ın kuzeyine çevrildi. Kuzeyde ise barikatların açılması tam bir keşmekeşe dönüştü, her kafadan bir ses çıktı.

Bilim kurulları güneydeki vaka sayısını işaret ederek ‘bilimsel verilere’ kulak verilmesi gerektiğini belirtirken, hükümet temsilcileri işçilerin güneye geçişindeki 1 Temmuz’a dek ‘karantina’ uygulamasından geri adım atmadı. Tüm bu çelişkilerin gölgesinde kalan ve güneydeki işini kaybetme tehlikesi taşıyan emekçiler ise adeta evinden ve ailesinden koparıldı…

Kuzeyde yürürlükte olan 14 günlük karantina süreci, güneydeki karara rağmen kalkmadı. Güneye geçen işçiler, kuzeye dönerse 14 günlük karantinayla karşı karşıya kaldı, 30’a yakın emekçi, işini kaybetme pahasına ailesinden koparak güneye geçiyor. Çalışmak için güneye geçen bu işçilerin, 1 Temmuz’a dek kuzeye geçemeyecek…

Güney karantina istemeyecek

Kıbrıs Cumhuriyeti, karantina istemeden ve COVID-19’la ilgili negatif bir moleküler muayene sertifikası sunmaları şartıyla, belirli kişiler için geçiş iznini dün başlattı.
Kıbrıslı Türk işçilerin temsilcilerinin barikata giderek, polislerle görüştüğü ve test yaptıran işçilerin geçişlere başlayacağını duyurduğu öğrenildi.
‘KKTC Hükümeti’ ise henüz “karantina koşulu”nu kaldırmadı, bu nedenle, güneye geçecek işçi ya da öğrencilerin ne olacağı bilinmiyor. Hükümet yeni bir açıklama yapmazsa, güneye geçen işçi ya da öğrenciler 1 Temmuza kadar geri dönemeyecek.
Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay sosyal medya profilinden 1 Temmuz tarihini işaret etmiş, Başbakan Ersin Tatar “çok uzun olmayan bir zamanda bilim kurulları ile de görüşecek karar vereceklerini” söylemiş, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı da hükümeti bir an önce gerekçeleri ile birlikte kararını açıklamaya çağırmıştı.

Özersay: “Kısmi bir çözüm mekanizması”

Güneyde çalışan işçilerin geçişleriyle ilgili yapılan uygulamanın kısmi bir çözüm mekanizması olduğunu ifade eden Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, bunun çalışmaya başladığını, 1 Temmuz’a dek bunun devam edeceğini ifade etti.

Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu: “Bazı konularda kolaylık sağladık”

Başbakanlık Covid-19 Koordinayon Konseyi, geçişlerle ilgili Sağlık Bakanlığı verilerine dayalı, bilimsel gerçekler nezdinde karar alınması gerektiğini ifade ederken, İki Toplumlu Sağlık Teknik Komitesi işçiler, öğrenciler, hastalar ve insani sebeplerden doğan diğer bazı kişiler için kapıların belli şartlarla açılması yönünde 8 Haziran’da açılabileceğine ilişkin onay verdiklerini belirtti. 

Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu, geçişlerle ilgili sağlık konusunda kolaylık sağlanması, işçiler konusunda 1 Temmuz’a dek alınan kararın devamı, ardından Bakanlar Kurulu Kararı, Marontiler ve öğrencilerin geçişiyle ilgili ise sakıncalar olduğu görüşünde.

Cumhurbaşkanlığı Sağlık Danışma Kurulu ise bu konuda resmi bir açıklama yapmadı, görüş belirtmedi.

Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay:

“30’a yakın kişi PCR testi yaptırdı, büyük ihtimalle (bugün) güneye geçecekler. Birkaç hafta orada kalacaklar”

İşini kaybetmek istemeyen az miktarda işçi için bu uygulamaya gittiklerini ifade eden Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, kısmi bir çözüm mekanizması olduğunu ve çalışmaya başladığını ifade etti.

Meclis kürsüsünden güneyde çalışan işçilerin geçişine ilişkin açıklama yapan Özersay, 30’a yakın işinin bugün güneye geçiş yapmak için Covid-19 testi yaptırdığını anlattı.

Özersay, açıklamasında özetle şunları ifade etti:

“30’a yakın kişi PCR testi yaptırdı, büyük ihtimalle (bugün) güneye geçecekler. Birkaç hafta orada kalacaklar. Bu yaraya merhem olur mu? Toplam sayıda belki olmaz ama 3 haftalık bir süreden söz ediyorsak bu yöntem uygun olabilir. İşini kaybetmek istemeyen bir grup bunu yapacak. Bunu çok daha sıkıntılı olan işçiler için önerdik. Bu çok kısmi olarak bir çözüm mekanizması çalışmaya başladı.

Bugün itibariyle Kıbrıs’ın güneyi yeni bir aşamaya gireceğini açıkladı. Kısıtlı veya düzenli de olsa yurtdışı uçuşlara açılmayacağını söylese bile bu adım atılabilir ama daha önce hiç denenmeyen şekilde açılıma gidiyor. Bu uygulanacak olan yeni yöntem ile bunu gözlemlemeliyiz. Bu uygulamayı en azından 14 gün boyunca gözlemlenmesi gerek.

Biz de bu yöntem temelinde, karantinasız biçimde yeni döneme girebiliriz yöntemini ortaya koyduk. Bu yöntem çalışırsa ve sıkıntı yaratmaz, benzer yöntem bizde de uygulanabilir. Hangi ülkeden gelenlere karantina, hangi ülkelerden gelenlere PCR testi yapmak veya yapamamaksızın açılma yöntemine gitmeyi düşünüyoruz.

Hangi ülkeler bu listede yer alacak diye eleştiriliyor, bunu erkenden yapıp, önceden pazarlanması gerek.

Sağlık Bakanlığı bu yönde ülkelerle ilgili çalışmalar yapılıyor.

Bu karardan sonra da ülkeler hızlı bir değişikliğe gidebiliyor. Örneğin güney, Birleşik Krallık ile PCR’lı seyahate geçebilme kararı aldı. Bu ülkelerdeki gelişmelere bağlı değişkenlik gösteriliyor.

Şartlar sürekli değişkenlik gösterebiliyor.

Güneyin geçtiği bu uygulama vaka sayısını arttırırsa biz de yeni adımlar atabiliriz. 1 Temmuz’da karantinasız geliş uygulamasına geçilecek olması da vaka sayısının artışına göre değişkenlik gösterecektir. Önümüzdeki 3 hafta içinde güneyin risklerini gözlemleme imkanımız olacak.”

Kıbrıs’ın güneyinde çalışan emekçilerin temsilcisi Kamil İncirlili:

“Millet açlıktan kırılıyor. Bizi evlerimizden def ediyorlar, gidin ama gelemezsiniz diyorlar”

Güneydeki emekçilerin temsilcisi Kamil İncirlili, kuzeye geçişlerde ‘karantina’ uygulamasının süreceğini ve bunun işçileri çok zorda bıraktığını ifade ederek, bugünden itibaren işine gidecek olan çok az işçi olduğunu ifade etti.

“Bizi evlerimizden def ediyorlar” diyen İncirlili, yapılan uygulama ile hükümetin emekçilerin şartlarını iyileştirmediğini anlattı. 

Hükümete değişken kararları nedeniyle güven duymadıklarını kaydeden İncirlili, “Geçişler oluyor, güneyin aldığı kararda değişiklik yok. Test sonucu negatif olan geçebilir, ama sağlık bakanlığından form doldurup 1 Temmuz’a dek gelmeyeceğini teyit etmesi gerek.

Yani giden işçiler geri gelemeyecek.

Bize bilerek gidin demeye çalışıyorlar. Bize alternatif koymadılar. Millet açlıktan kırılıyor. Bizi evlerimizden def ediyorlar. Herkes çoluğunu çocuğunu ailesini bırakıp gidiyorlar. Bu çok zor durumda olan arkadaşlar gidiyor. Yüzde 1’i bile değil geçmeyi düşünenler.

Yaklaşık 2 bin çalışan.

Bekar olanlar var, arabada yatırım diyen var, insanlar gittiği zaman nerede kalacaklar? Herkes bireysel çözüm bulmaya çalışıyor.

Kimseyi kınamıyoruz ama güney emekçileri olarak bu tercihimiz değil. Bunu Kudret beye de ilettik.

1 Temmuz’dan sonra açacağız dediler ama bu süreçte ne olur bilemeyiz, her gün bir karar değiştiriliyor, nasıl güvenebiliriz?”  dedi.

SAĞLIK KURULLARI NE DEDİ?

Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu adına Müsteşarı Dr. Ali Çaygür:

“Tartıştık, herhangi bir uzlaşıya varılmadı, alınan kararlar hala geçerli”

Güneyde hala vakaların bitmediği işaret edilirken, bu durumda serbest geçişten söz etmenin çok mümkün olmadığının altı çizildi. Yapılan açılımları yeterli bulan Sağlık Kurulu, ilerleyen süreci salgının seyrinin belirleyeceği konusunda hemfikir.

Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu adına YENİDÜZEN’e bilgi aktaran Sağlık Bakanı Müsteşarı Dr. Ali Çaygür, özetle şunları belirtti:  

“Bugün bilim kurulu toplandı, İki Toplumlu Sağlık Teknik Komitesi Kıbrıslı Türk üyelerinden de 2 kişiyi de davet ettik. Onlar da güney lideri ile dört konuda fikir birliğine vardıklarını anlattılar. İşçiler, hastalar, öğrenciler, dördüncüsü de insani sebeplerden doğan diğer bazı kişilerin geçişiyle ilgili oldu.

İsteyen işçiler bizden bir sözleşme imzaladı, isteyenlere PCR test yapıldı, 30- 35 işçiye yakın kişi başvurdu. Orada kalma koşulunu kabul ettiler.

Öğrenciler konusunu da konuştuk. Eğitim için geçişlerin uygun olmadığı, riskli olduğu görüşüne vardık.

Sağlık konusunda ise izne tabi geçişler oluyordu. Bu konularda da bize kolaylık sağlayabileceğimizi söyledik.

Maronitlerin geçişinin de riskli ve ayrımcı olduğunu konuştuk. Türkiye’den de gelişleri tartıştık, zaten bu konuyla ilgili önceden alınan karar onaylandı.

Bunları tartıştık, herhangi bir uzlaşıya varılmadı. Her konuda fikir birliği yapılmadı.”

Başbakanlık Covid-19 Koordinayon Konseyi Başkanı Dr. Sibel Siber:

“Sağlık Bakanlığı verilerine dayalı bilimsel gerçeklerle hareket edilmeli”

Geçişlerle ilgili kararın bilimsel veriler ışığında, Sağlık Bakanlığı verilerine dayalı yapılması gerektiğini kaydeden Başbakanlık Covid-19 Koordinayon Konseyi Başkanı Dr. Sibel Siber, aksi halde kaos yaşanacağını kaydetti. Siber, “Biz konsey olarak bunun kararını bilimsel kurulun vermesi gerektiğini ifade etmiştik. Siyasi nedenlerden dolayı kapanmayana bu kapıların yine toplum sağlığı nezdinde sağlık kesiminin görüşüne başvurulması gerekir. Bu bilimsel verilere dayalı olarak yapılmalı. Bu ne ideolojiktir ne de siyasi, burada bilimsel gerçekler dikkate alınmalı.

Bilimsel gerçek ise Sağlık Bakanlığı verilerine dayalı yapılabilir. Bilim kurulları devre dışı kalmamalı, halk ikiye bölünmemeli. Konuda kaos yaşanır. Bu konu toplum sağlığını ilgilendiren bir konudur.” şeklinde konuştu.

İki Toplumlu Sağlık Teknik Komitesi Kıbrıslı Türk üyelerinden Dr. Bülent Dizdarlı;

“Geçişlerin sınırlı olarak dört unsurda yapılabilineceği görüşüne varılmıştı”

İşçiler, öğrenciler, hastalar ve insani sebeplerden doğan diğer bazı kişiler için kapıların açılması yönünde 8 Haziran’da açılabileceğine ilişkin onay verdiklerini belirtti. Dizdarlı, yapılan görüşmelerde, geçişlerin sınırlı olarak bu dört unsurda yapılabilineceği görüşüne varıldığını ifade etti.

Kıbrıslı Rum liderliği kimlere geçiş izni veriyor?
1. Adanın güneyinde çalışan ve bu yönde Sosyal Sigorta sertifikası sunacak Kıbrıslı Türk işçiler

2. Daimi ikametgâhı Tillirya bölgesindeki Pirgo köyünde olan ve Lefkoşa’da çalışan Kıbrıslı Rum çalışanlar.

3. Güneydeki okullarda veya akademik kuruluşlarda okuyan ve sadece Ledra Palas barikatından geçecek olan Kıbrıslı Türk öğrenciler.

4. Daimi ikametgâhı kuzeyde yer alan Kıbrıslı Rumlar ve Maronitler.

5. Kıbrıs Bankası Onkoloji Merkezi’nden, Nöroloji ve Genetik Enstitüsü’nden ve güneydeki diğer Kamu Hastanelerinden veya Özel Kliniklerden ilaç ve tedavi alan Kıbrıs vatandaşları.

6. İnsani sebeplerden dolayı geçişi onaylananlar.

Sağlık Bakanlığı:

“Bilim Kurulu Toplantısı’nda geçişlerin 1 Temmuz’dan önce başlamasına yönelik bir görüş verilmedi”

Sağlık Bakanlığı’nda Covid-19 ile ilgili oluşturulan bilim kurulu ile   toplantı gerçekleştirildi .

Bugün yapılan Sağlık Bakanlığı  Bilim Kurulu toplantısında, Türkiye ve Güney Kıbrıs’ta geçişler  ve karantina uygulamaları görüşüldü.

Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, basında iddia edildiği gibi, toplantıda 1 Temmuz öncesinde işçilerin Güney Kıbrıs’a geçip karantinasız dönüş yapmaları yönünde bir görüş verilmediği kaydedildi.

Türkiye’den gelenlere uygulanan karantina uygulamasının devamı, Güney’den karşılıklı geçişler konusunda sağlıkla ilgili geçişlerde halihazırda uygulanan kolaylıkların devamı ve işçiler konusunda başlanan uygulama görüşüldü.

Toplantıda serbest geçişler başlayıncaya kadar isteyen işçilerin Güney KIbrıs’a geçerek çalışabileceği ancak serbest geçişler başlayıncaya kadar KKTC’ye geçmeleri durumunda karantinaya alınacakları kaydedildi.

Ayrıca insani ihtiyaçlar açısından izin alınması kaydı ile  kolaylık sağlanabileceği konusunda Bakanlar Kurulu’na görüş bildirilmesi yönünde karara varıldı. Karşılıklı günlük geçişlerinse halen riskli olduğu bu nedenle serbest geçişler için henüz erken olduğu konuşuldu.

Erhürman: "Kademeli açılma önce güneye açılmayı gerektirmez mi?"

Meclis oturumunda konuşan CTP Genel Başkanı Erhürman, geçiş kapılar konusunda yaptığı konuşmada, ilk kapanma kararı alındığında bu kararın nasıl alındığını sorarak, ilk başta bizim kapıları kapatmamızın temel sebebinin sağlık altyapısındaki eksikliler olduğunu kaydetti. Açılacağımız gün pandeminin biteceğinin düşünülmediğini, açılacağımız gün daha hazırlıklı olacağımızı düşündüğümüz için kapıların kapandığını ifade eden Erhürman, Güneyle sınır kapılarının kademeli olarak açılması konusunda 1 Temmuz’a kadar beklenmesi gerektiğinin söylendiğini, “peki nedir eksiğimiz veya neyi tamamlamayı bekliyoruz diye” sordu.  

Bugün ve 1 Temmuz arasında olacak olan şey nedir diye öğrenmek istediğini ifade eden Erhürman, 1 Temmuz’dan sonra karantinasız açılmaya nasıl gidileceğini de öğrenmek istediğini kaydetti. Erhürman, dışarda iki grup endişe yaşandığını, bir grubun hiç açılmamayı istediğini, bir grubun ise açılmazsak ekonomi ne olacak endişesi yaşadığını kaydetti. Kademeli açılma önce Güneye, sonra dünyaya açılmayı gerektirmez mi diye soran Erhürman, eksiklerimizin ne olduğunu öğrenmek istediğini, pandemi hastanesi konusunda ne yapılacağını öğrenmek istediğini söyledi.