Fehime ALASYA

İçinde bulunduğumuz yılda meydana gelen toplam 20 iş kazasında, 7 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. Çalışma yaşamından sorumlu yeni ve eski bakan “denetimlerin önemine” işaret etti.

2019 yılında, Ocak ayından bu yana toplamda 20 iş kazasında yedi kişi iş kazasında can verdi. Tüm ölümler polis kayıtlarına ‘iş kazası’ olarak geçerken, bu kazaların en büyük nedeninin ‘yüksekten düşme’ olduğu, neredeyse tümünün ise yapımı devam eden inşaatlarda meydana geldiği görüldü.

Hayatını kaybeden 7 kişi de yüksekten düşerek yaşamını kaybetti…

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu denetimlerin önemine dikkat çekerek, “Dört dörtlük denetleme yapılırsa bu oranlar düşecek” dedi.

Yapılacak olan sıkı ve düzenli denetimlerle iş kazalarının en aza indirgenebileceğine değinen Eski

Çalışma ve Güvenlik Bakanı Zeki Çeler, bakanlığı döneminde yaşanan bazı olayları örnek gösterip işverenlere de büyük görev düştüğünün altını çizdi.

Çeler, günümüzde neredeyse hiç denetim yapılmadığını da savundu, “Yazılı açıklama isteyeceğim” dedi.

İçinde bulunduğumuz yılda meydana gelen kazalarda yaralıların 6’sının durumu ağır olurken, 8 kişi de hafif yaralı olarak kazalardan kurtuldu.

Yüksekten düşerek hayatını kaybeden yedi kişinin en az 3 metre ile 11 metre arası mesafeden düştüğü, kazaların birçoğunun da ‘denge kaybı’ nedeniyle yaşandığı polis raporlarında yer aldı.

Yüksekten düşen ve ağır yaralanan işçiler arasında bir de 57 yaşındaki temizlik işçisi yer aldı. Söz konusu iş kazasında 57 yaşındaki Lefkoşa'da sakin Arzygul Rozgeldiyeva, temizliğe gittiği evin penceresinden, dengesini kaybederek 3,6 metre yüksekten düşerek ağır yaralandı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu: “Dünya standartlarında değişiklikler yapılıyor, dört dörtlük denetim şart”

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu:

“Dünya standartlarında değişiklikler yapılıyor, dört dörtlük denetim şart”

Meydan gele iş kazalarının çok büyük oranının inşaatlarda yaşandığını kaydeden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu, ölümlerin ise yüksekten düşmelerden kaynaklandığını ifade etti.

Bu yönde çeşitli çalışmalarının bulunduğunu anlatan Sucuoğlu, İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili Bakanlar Kurulu’ndan geçirilen tüzüklere değindi.

Üç tane tüzüğün geçirildiğini belirten Sucuoğlu, birinin ise Salı günü geçirileceğini dile getirdi.

Sucuoğlu, “Genellikle kazaların büyük bir kısmı inşaatlarda oluyor ve yüksekten düşmedir. Bu bir övünme vesilesi değil tabi ama göreve geldiğim dört buçuk aylık bu dönemde 1 ölümlü vaka ve 10 kusur da yaralanmalar oldu ama bu 1 değil, 10 veya 5 de olabilirdi. Esas önemli olan tedbir alabilme ve standartları dünya standartlarına yakın noktaya getirebilmektir. Bu konuda İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili 3 tane tüzüğü Bakanlar Kurulu kararı ile geçirdik, dördüncü tüzüğü de bu hafta Salı günü geçirilecek. Bu tüzükler iskelenin kalitesinden tutun da tüm teknik konulara yer verildi.”

“Artık öyle basit ince, köprü şeklinde iskele kurma olayını bitiriyoruz”

Yüksekten düşmelerle ilgili olduğunu düşündükleri iskelelerin ise artık bilindik yöntemlerden uzak olacağını kaydeden Sucuoğlu, bunun için iş sahiplerine altı ay gibi bir sürenin tanınacağını işaret etti.

Sucuoğlu, “Artık öyle basit ince, üzeri tahta olan demirlerle köprü şeklinde iskele kurma olayını bitiriyoruz. Tabi bunlar için de 6 aylık süre verdik. Çünkü insanların almaları ve yenilemeleri gereken iskeleler var. Bunlar tamamen dünya standartlarında olacak. Güneyde veya Avrupa’da gördüğümüz ve imrendiğimiz uygulamalar bizde de yer alacak.

İskelelerin kalitesini tüzüklerle birlikte dünya standartlarına çekeceğiz.” dedi.

“Çalışacak olan işçilere eğitim verilecek”

Yeni düzenlemelerle iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının inşaatlardaki işçilere bir ile dört saatlik eğitim vereceğine de değinen Sucuoğlu, artık her inşaatın bir İş Sağlığı ve Denetim Uzmanı olacağını ifade etti.

Sucuoğlu şöyle devam etti: “İnşaatın zor ve kolaylığına bağlı olarak, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının inşaatlarda eğitim verecek olmasıdır. Zor inşaatlarda dört saat, kolay inşaatlarda ise bir saat çalışacak olan işçilere eğitim verilecek. Burada zorlukları, gereklilikleri, nelerin yapılıp yapılmaması gerektiğini,  kasketin önemini, belli noktalarda bel kısmından zincirle bağlanmaları gerektiğini ve bu sayede baş dönmesi, şeker düşmesi, denge kaybı gibi durumlarda bunları engellenmek istendiğini anlatacaklar. Bana göre yetki karmaşası da ortadan kalkacak. Artık bir inşaatın sahibi kimdir, inşaatı kim yapar, denetleyen, sorumlu kim, kaza olduğu anada sorulusu kim…

Her inşaatın bir İş Sağlığı ve Denetim Uzmanı olacak. Sürekli denetlemeler yapılacak ve azılı olarak bize de sürekli bilgi verilecek. Herhangi bir tehlike veya uyumsuzluk anında inşaat durdurulabilecek, bu yetki de yer alıyor.”

“Dört dörtlük denetleme yapılırsa bu oranlar düşecek”

Cezalarla ilgili de değişikliklerin olduğunu anlatan Sucuoğlu, denetimlerin önemine şöyle değindi:

“İş kazalarının daha çok inşaatlarda yaşanması nedeniyle, İnşaatlar İçin İş Sağlığı ve Güvenliği ile İş Sağlığı ve güvenliği olarak bu alanı ikiye böldük.

İnşaatların durdurulması ve cezai yaptırımlarla ilgili bir tüzük geçirdik. Altı ayın sonunda geçirilen bu tüzükler çok işe yarayacak.

Pratik olarak tüm bunlar denetlenebilecekse bu tüzükler Avrupa Birliği standartlarında tüzüklerdir. Bundan sonraki görev de artık bize düşüyor. Dört dörtlük bir denetleme yapılırsa dünya standartları, kabul edilebilir seviyelerde, hem iş kazaları hem de ölümlü iş kazaları oranında kalır diye düşünüyorum.”

Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler: “Denetimlerin etkisi çok büyük. Şimdi neredeyse hiç denetim yapılmıyor, sadece ihbarlar değerlendiriliyor, rutin denetime çıkılmıyor”

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eski Bakanı Zeki Çeler:

“Denetimlerin etkisi çok büyük ama şimdi neredeyse hiç denetim yapılmıyor

Denetimlerin çok etkili olduğuna değinen Çalışma ve Sosyal Güvenlik eski Bakanı Zeki Çeler, bakanlığı döneminde karşılaştığı bazı olayları ve söylemleri örnek göstererek, rutin ve sürekli denetimin önemine değindi.

Çeler, kendisinin döneminden sonra neredeyse hiç denetim yapılmadığını işaret ederek, sadece ihbarların değerlendirildiğine dikkat çekti, bunun yeterli olmadığını savundu.

YENİDÜZEN’e konuşan Çeler, özetle şunları ifade etti:

“En fazla bizim dönemimizde kazalar ve ölümler yaşandı ama bu geçmişe dayanıyordu… Geçmişte başıboş bırakılması, denetimlerin yapılmaması, yanlış algıdan dolayı bir rahatlık vardı maalesef birçok firmada. Göreve geldiğimizde toplumu da yanımıza alarak hem sıkı denetim yapmaya çalıştık hem de yasal düzenleme getirmeye çalıştık. Son aylarda bu kazalar azaldı. Bu da aslında bizim başlattığımız ağır ve sıkı denetimler sayesinde iş kazları ve ölümleri duraksadı.

“Zeki Çeler çekilecek bela değil, giyin yeleğinizi, takın kasketinizi diyorlardı.” Çünkü iş yerlerini kapatıyorduk ve aylaca açtırmıyorduk. Sadece bununla da bırakmamıştık. İş Sağlığı Güvenliği Tüzüğünü, İleri İş Sağlığı Ve Güvenliği Tüzüğünü Başsavcılığa gönderildi, olumlu görüş geldi ama Bakanlar Kurulundan geçiremedik, sağ olsun yeni hükümet geçirdi.

Bunların son rötuşlarını yaparak hayata geçirdiler. Bunlar hayata geçerken ciddi denetimlerin de olması gerek.

Tüm paydaşların da bu çalışmalarda bilgisi vardı. Yani tüzük hayat geçtiğinde altı aylık süreye ihtiyaçları da yok. Çünkü hali hazırda bunu yapmakla yükümlüydüler.

Tüzüklerde sorumluluklar arttı. Sadece mal sahibi değil, müteahhit firmadan tutun da taşerona, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına kadar herkese sorumluluk verildi.

Önceden iş ola rapor verilirdi ve bırakılırdı. Şimdi tüm alanlarda sorumlular yüklendi ve tümü ayrı ayrı belli olacak.”

“Neredeyse hiç denetim yapılmıyor, sadece ihbarlar değerlendiriliyor, rutin denetime çıkılmıyor”

“22 Mayıs’tan beridir neredeyse hiç denetim yapılmıyor, sadece ihbar neticesinde müfettişler denetime çıkıyor. Bir de kayıt dışı işçi denetimleri de sadece ihbarlarda çıkılıyor. Biz rutin denetim yapıyorduk, bölgelerden de bu raporları bekliyorduk. Hatta personele belli bir denetim kotası bile veriyorduk.

Denetimlerdeki ciddiyeti örneklendirecek olursam; biz 1 Mayısta denetim yapacağımızı duyurmuştuk. Denetim yapacağımızı söylemiştik. Bunun üzerine, Girne’deki bir kafede gündüz denetiminde işçilere bırakılan ve üzerinde “Çalışma izni bulunmayanlar benden ikinci bir talimat alana dek işe gelmesin, yakın civarda beklesin, ben haber verince de 15 dk içinde işe gelsin” yazan bir yazı gördüler. Akşama bir kez daha denetime gittiklerinde gündüz bulunmayan 10 kayıt dışı işçiler gece bulundu.

31 bin 500 TL ceza yazmıştık ama daha önceden de kayıt dışı işçi çalıştırdıkları için ceza 2 katına çıkmıştı. 60 bini aşmıştı…

Bu cezaların ödenip ödenmediği konusun da çok önemlidir. Maliye bakanlığı alıp alıyor mu bilemiyoruz. Birçok işverenin şu anki hükümetle samimi ilişkileri var. Bu yüzden bu alacakların ödenmeyişine, takibinin yapılmamasına neden oluyor. Akabinde de bir af ile serbest kalıyorlar…

“Bizim dönemden sonra kaç tane denetim yapıldı bunun yazılı açıklanmasını isteyeceğim”

 “Olan çalışanlarının yatırımlarını yapan, düzgün işleyen ve işleten işverenlere oluyor.

Denetimlerde ekip ruhunu yaratmıştık, rutin ve düzenli denetimler yapıyor, hiçbir zaman taviz vermiyorduk. Kimseye neden buraya denetime gittiniz demedim, her zaman her yere gidin dedim, kimseyi kollamadım, kollamama da…

Kimseye işverenleri ürkütmeyin demedim çünkü suçlu olmayan zaten ürkmez. Kimse de bizden ürkmüyordu. Bizden ürkenler ve bize saldıranlar da haksız rekabetten nemalananlar ve çalışanlarını köle gibi kullananlardı.

Bizim dönemden sonra kaç tane denetim yapıldı bunun yazılı açıklanmasını isteyeceğim. Bu yıl yapılan toplam bin civarı denetim yaptık deniliyor ama biz zaten 720 kişiyi denetlemiştik. Yani bakanlık tarafından verilen rakamlar bizim yaptığımız denetimlerdir. Yaptıkları denetimleri versinler görelim…”

2019’DA 20 İŞ KAZASINDAN 7 ÖLÜM, TÜMÜ DE ‘YÜKSEKTEN DÜŞME’

13 Ocak 2019:

Ölümlü iş kazaların ilki 16 Ocak’ta yaşandı. Haspolat’ta faaliyet gösteren bir iş yeri içerisinde, 13 Ocak tarihinde, merdivenlerden aşağıya inmeye çalıştığı sırada düşüp ağır şekilde yaralanan 30 yaşındaki Vietnam uyruklu Van Duong Nghıem, tedavi gördüğü Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi yoğun bakım servisinde, yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak 16 Ocak’ta yaşamını yitirdi.  
Yapılan otopsi sonucu Van Duong Nghıem’in ölüm sebebinin yüksekten düşmeye bağlı kafatası kemiği kırığı ve beyin kanaması sonucu olduğu tespit edildiği açıklandı.

26 Ocak 2019:

Beşinci kattan düştü, öldü… İlk iş kazasının 13 gün sonrasında, 26 Ocak tarihinde 26 yaşındaki genç Serhat Saçma, Lefkoşa’da Kermiya bölgesinde Nazım Hikmet Caddesi üzerinde, Vipera İnşaat şirketi tarafından yapımı devam eden inşaatın beşinci katında çalıştığı sırada dengesini kaybederek düştü.

Saçma, kaldırıldığı Lefkoşa Dr Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesinde yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak yaşamını yitirdi.

24 Şubat 2019:

Bu kez 11 metreden düştü… Ocak ayında yaşanan ölümlü iş kazasının üzerinden 1 ay geçmeden, bir ölümlü iş kazası haberi de Gönyeli’den geldi.
24 Şubat’ta saat 14:00 sıralarında, Gönyeli Çemberi yakınlarda yapımı devam eden otel inşaatında çalışan 29 yaşındaki Beyazit Temiz altıncı katta iskele üzerinde çalıştığı sırada dengesini kaybedip yaklaşık on bir metre yükseklikten beton zemine düşerek olay yerinde yaşamını yitirdi. İş kazasıyla ilgili olarak inşaat şirket direktörü ile taşeron firma direktörü tutuklanmıştı.

9 Mart 2019:

Girne'de Hızır Sokak üzerinde yapımı devam etmekte olan bir inşaatta, iskele üzerinde sıva işi yapan 27 yaşındaki Hüseyin Kurt, dengesini kaybederek yaklaşık yedi metre yükseklikten beton zemine düşerek ağır yaralanmıştı. Hastaneye kaldırılan Kurt, yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak yaşamını yitirdi.

Polis, Girne'de meydana gelen ve Hüseyin Kurt'un ölümü ile sonuçlanan iş kazasıyla ilgili 4 kişinin tutuklandığını açıklamış, mahkeme kararı sonrası tutuksuz yargılanmalarına emir verilmişti.

21 Mart 2019:

Gaziköy’de 11 Mart’ta dengesini kaybedip, 3 metre yükseklikten düşerek ağır yaralanan 50 yaşındaki Mustafa Evliya 21 Mart’ta hayatını kaybetti.

Kendi şirketi tarafından yapılan kalıp işlerini kontrol ettiği sırada dengesini kaybeden Mustafa Evliya ağır yaralanmış akabinde 10 gün sonra hayatını kaybetmişti.

5 Nisan 2019:

3.40 metre yükseklikten beton zemin üzerine düştü, ağır yaralandı.

Boğazköy'de yapımı devam etmekte olan iki katlı inşaatta tuğla işi yapan Hamza Teke (E-45) dengesini kaybedip yaklaşık 3.40 metre yükseklikten beton zemin üzerine düştü.  Hamza Teke, ağır şekilde yaralandı.

Hamza Teke,  kaldırıldığı Lefkoşa Dr Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi'nde kaburgalarında ve kalçasında kırık teşhisi ile ortopedi servisinde müşahede altına alındı.

17 Nisan 2019:

Haspolat bölgesinde yapımı devam eden yeni cezaevi inşaatının giriş kapısı üzerinde çelik kaplama işi yapan Abdulkerim Parlak (E-43), dengesini kaybederek 4,5 metre yükseklikten düşerek yaralandı.
Abdülkerim Parlak’ın, kaldırıldığı Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde tedavi altına alındı.

3 Mayıs 2019:

Orman Dairesi personeli yaralandı… Serhatköy’de yangın emniyet şeridi açarken kullandığı traktörün devrilmesi sonucunda Orman Dairesi personeli Burak Sadrazam (E-39) yaralandı.

Polisin açıklamasına göre, kaza, Sadrazam’ın saat 10.00 sıralarında Sarıtaşlar Mevkii’nde çalıştığı sırada arazinin seviye farkından dolayı kullandığı traktörün devrilmesi sonucunda meydana geldi.

15 Mayıs 2019:

Üzerinde bulunduğu iskele devrildi…

Haspolat’ta meydana gelen iş kazasında 24 yaşındaki Ayhan Şimşek yaralandı.

Şimşek, iş yerinin damına izolasyon yapılması maksatlı keşifte bulunduğu sırada üzerinde bulunduğu iskelenin devrilmesi sonucu yaklaşık 3 metre yükseklikten düştü.

18 Mayıs 2019:

Güzelyurt’ta Şubat tatilinde harçlık kazanmak için et dağıttığı kasap dükkânında, elini kıyma makinesine kaptıran 15 yaşındaki Yusuf Can Kotan zor günlerden geçti.

Sağ elini kıyma makinesine kaptıran ve 5 parmağı kopan Kotan, yaşadığı korkunç olayın ardından tansiyon hastalığının yanı sıra kalp ritim atışlarında da ciddi sıkıntı yaşadığını ifade etmişti.

21 Mayıs 2019:

Minareliköy’de Çiftlik Sokak üzerinde, Alanyalı Ahşap Yapım Satım Şirketi tarafından yapımı devam eden inşaatta çalışan Azat Shamuradov (E-43) inşaatın ikinci katında ahşap profilleri duvara yerleştirdiği sırada dengesini kaybederek 3 metre yükseklikten beton zemine düşerek yaralandı.

Olayda yaralanan Azat Shamuradov kaldırıldığı Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesinde her iki ayak topuğunda  kırık teşhisi ile yapılan tedavisini müteakip taburcu olmuştu.

29 Mayıs 2019:

Emtan İnşaat Şirketi tarafından yapımı devam etmekte olan inşaatta iskele üzerinde alüminyum işi yapan Ali Karakuş (E-39) dengesini kaybederek yaklaşık 3.80 metre yükseklikten düşerek ağır şekilde yaralandı.

Olayda yaralanan Ali Karakuş kaldırıldığı Girne Dr Akçiçek Hastanesi’nde yapılan ilk yardım tedavisinin ardından Lefkoşa Devlet Hastanesi oradan da Girne Suat Günsel Hastanesi’ne sevk edilerek yoğun bakım servisinde müşahede altına alınmıştı.

5 Temmuz 2019:

Elleri ve yüzü yanmıştı… Lefkoşa’da Surlariçi bölgesinde faaliyet gösteren Sabor Restoran’da aşçı olarak çalışan Emrah Yılmaz (E-32) ızgara ve ocağın ısınması için ateşleme yaptığı esnada ızgaranın aniden alev alması sonucu elleri ve yüzünde birinci derecede yanık oluştu.

14 Temmuz 2019:

Temizliğe gittiği evin penceresinden düştü.

 Lefkoşa’da meydana gelen iş kazasında, 3,60 metre yüksekten düşen temizlik işçisi 57 yaşındaki kadın ağır yaralandı.

Lefkoşa'da sakin Arzygul Rozgeldiyeva (K-57), bir ikametgahın ikinci katında bulunan pencere içerisinde temizlik yaptığı sırada dengesini kaybederek 3,60 metre yüksekten düştü ve ağır şekilde yaralandı.

Bahse konu şahıs kaldırıldığı Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde, belinde kırık teşhisi ile ortopedi servisinde kontrol altına alınmıştı.

2 Ağustos 2019:

Bellapais (Beylerbeyi)’nde devam eden inşaatta beton çökmesi sonrası işçi Hasan Tarık’ın hayatını kaybetmişti. Polisin soruşturma başlattığı olayda Çalışma Bakanlığı inşaatı durdurmuştu.  Tarık’ın 25 Nisan’dan beri çalışma izninin bittiği, ancak "geriye dönük işlem için Bakanlığa başvurmuş olduğu" açıklanmıştı.

Olayda yaralanan 45 yaşındaki Ömer Yapıcı Lefkoşa Devlet Hastanesi'ne; 24 yaşındaki Yakşi Murat Bazarov ise Girne Dr. Akçiçek Hastanesi'nde kaldırılmış, ardından iki hasta da taburcu edilmişti.

7 Ağustos 2019:

Büyükkonuk’ta kendine ait marketin damına merdivenle çıkarken dengesini kaybederek 4 metre yüksekten düşen 49 yaşındaki Mehmet Erhan Şenoğlu, tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak yaşamını yitirdi.

49 yaşındaki Mehmet Erhan Şenoğlu, yıllardır Büyükkonuk’ta market işletmeciliği yapan, bölgenin sevilen isimlerindendi.

Ani ölümü ile sevenlerini ve bölgeyi yasa boğan Mehmet Erhan Şenoğlu, evli ve iki çocuk babasıydı.

Ağır yaralı halde Lefkoşa Dr Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi'nde getirilen Mehmet Erhan Şenoğlu'nun, yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak yaşamını yitirmişti.

6 Eylül 2019:

Yol çalışması sırasında kamyon damperi yüksek gerilim hattına çarptı, 55 yaşındaki şoför Necdet Yalçın elektrik akımına kapılarak ağır yaralı olarak yoğun bakıma kaldırıldı.

Kaza, Karaoğlanoğlu'nda, Necdet Yalçın (E-55), kullanımında bulunan GT 519 plakalı kamyon ile yol çalışması yapıldığı sırada açık bırakılan kamyon damperinin yüksek gerilim hatlarına temas etmesi sonucu elektrik akımına kapılması ile meydana gelmişti.

27 Eylül 2019:

Sol kolundan yaralanmıştı. Esentepe'de bir evde ahşap işi yapan Halil EROLDAN (E-44) kullanımında bulunan elektrikli ahşap kesme makinesinin kontrolünü kaybetmesi sonucu sol kolundan ciddi bir şekilde yaralanmıştı.

13 Ekim 2019:

Çatı tamir ederken düştü…

Lapta’da Ömer Tekdaş (E-38),  Turgut Reis Sokak üzerinde bulunan ikametgâhının balkon çatısını tamir ettiği sırada çatının çökmesi sonucu yaklaşık 3 metre yükseklikten düşerek yaralanmıştı.

16 Ekim 2019:

Lefkoşa’da yapımı devam eden bir inşaatın üçüncü katında çalışan 44 yaşındaki İsa Dadük, dengesini kaybedip 9.5 metre yüksekten düşerek ağır yaralanmıştı.