Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Yrd.Doç.Dr. Umut Altunç, 11 soruda Coronavirüs Hastalığını anlattı.

1-  Coronavirüs Nedir ? Yeni keşfedilen bir virüs müdür?

Coronavirüs uzun yıllardır bilinen ve çeşitli dönemlerde farklı türleri salgınlar  halinde solunum yolu hastalıkları yapan bir virüstür. İnfluenza (Grip), Hepatit, Ebola ve Batı Nil Virüsleri gibi  bir RNA virüsüdür. 2019 yılında keşfedilen  yeni Coronavirüs (2019-nCoV) türü ise Çin’de saptanıp dünyaya yayılan farklı genetic yapıda bir türdür.

2-  2019 Coronavirüs salgını nasıl başladı ve nerelere yayıldı?

2019 Coronavirüs’ünün (2019-nCoV) ilk olarak 2019’un son haftalarında Çin’in Wuhan şehrinde bir balık-  vahşi hayvan pazarından insanlara bulaştığı düşünülmektedir. 27  Ocak  2020 tarihi itibari ile 2886 kesinleşmiş vaka bildirilmiş olup bunların 2825’i Çin’de, geri kalan vakalar Hong Kong, Taiwan, Macau, Avustralya, Tayland, Japonya, Malezya, Singapur, Güney Kore, Kamboçya, Vietnem, Nepal, Kanada, Fransa ve ABD’de saptanmıştır. Türkiye’de 27 Ocak 2017 itibarı ile 9 şüpheli vaka bildirilmiş olup henüz kesin tanılı vaka saptanmamıştır.  Kıbrıs’ta ise herhangi bir şüpheli vaka bu tarih itibarı ile bildirilmemiştir. Salgının yayılması ve ülkelerdeki son durum ile ilgili güncellemeler  https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html  adresinden takip edilebilir.

3-Coronavirüs insanlara nasıl bulaşır ?

2003 yılında etkili olan SARS ve 2012 yılında Suudi Arabistan’da hacılar arasında yayılan MERS önceki yıllarda dünya üzerinde salgın hastalıklara neden olan  farklı tiplerde Coronavirüs hastalıklarıdır. Bunlara benzer şekilde 2019’de saptanan Coronavirüs tipinin (2019-nCoV) de insandan insana bulaşarak yayıldığı düşünülmektedir. Bulaşı Grip hastalığına benzer şekilde hapşırık, öksürük ve solunum yolu salgıları ile ve bu salgılarla kirlenen objeler ile olmaktadır. Henüz ispatlanmamakla birlikte 2019 salgınının Çin’deki vahşi hayvan pazarında hayvandan insana bulaşarak başladığı düşünülmektedir. Bu virus aynı zamanda yılan, kedi, deve, yarasa, yılan gibi hayvanlarda sık görülen bir enfeksiyon hastalığı etkenidir.

4-Coronavirüs hastalığın belirtileri  nelerdir ? Nasıl  seyreder?

Hastalık belirtileri virüs ile temastan 2 ila 14 gün sonra başlayabilir. Hastalık genellikle Grip hastalığına benzer şekilde yüksek ateş, burun  akıntısı, öksürük ve nefes darlığı şikayetleri ile kendini gösterir. Bunlara ek olarak yaygın kas ağrıları, ishal, göz-baş ağrıları, ve  genel durum bozukluğu görülebilir.

5- Coronavirus Hastalığı ateşsiz geçirilebilir mi?

Evet! Hastalık kimi zaman asemptomatik (herhangi bir ciddi belirti vermeksizin) ve ateşsiz geçirilebilir!

6- Coronavirüs hastalığı ölümcül müdür? Nasıl ilerler?                        

Ciddi seyirli vakalarda saatler-günler içinde hızla ilerleyen alt  solunum yolu tutulumuna bağlı olarak ileri derecede nefes darlığı, sık ve hızlı nefes alma ve  solunum yetmezliği bulguları görülür.  Ağır vakalarda hastalık seyri ölümle sonuçlanabilir. Özellikle 65  yaş üzeri kişiler veya ilk 2 yaşındaki çocuklarda ve altta  yatan (Astım, bronşit,kanser, diyabet, bağışık sistem  yetmezliği) hastalığı olan kişilerde  hastalık ağır seyretmektedir.

7-  Coronavirüs Hastalığı tanısı nasıl  konur ?

Hastalık  belirtileri pek çok diğer virüs hastalığı ile karışabileceği için ağır seyir izleyen  vakalarda,  hastalıktan şüphelenildiği takdirde hastane  yatışı yapıldığı esnada kandan ve solunum yolu salgılarından alınan örneklerin özel viroloji laboratuarlarda çalışılması ile tanı konulabilir.  Bunun  haricinde  basit  bir hızlı tanı yöntemi bulunmamaktadır.

8-  Coronavirüs belirtileri hangi  hastalıklarla karışabilir?

Coronavirüs hastalıkları pek çok  virüs hastalığı  ile  aynı belirtileri gösterebilir. Bunlar  arasında  Nezle, Grip, Bronşit, Barsak enfeksiyonları  sayılabilir. Özellikler Grip hastalığı belirtileri ile ciddi benzerlik göstermektedir.

9- Coronavirüs hastalığı tedavisi var mıdır? Tedavi seçenekleri nelerdir?

Hastalığın henüz keşfedilmiş etkin bir (ANTİVİRAL) tedavisi bulunmamaktadır. Tüm solunum yolu hastalıklarında temel prensip aynı olup hasta kişiler izole edilmeli, solunum yollarına yönelik balgam sökücü, nefes açıcı  tedavilerin yanı sıra C vitamini  verilmeli ve düzenli beslenme- bol sıvı tüketimi özendirilmelidir. Son 2  hafta içinde Çin ve salgın bölgelerinde bulunan veya hasta kişilerle temas hikayesi olan ağır vakalar tetkikleri alınarak yoğun  bakım şartlarında  izlenir,  solunum yetersizliğini önlemek amacıyla destek  ilaç  tedavisi, oksijen  ve solunum yardımı tedavisi verilir.

10- Coronavirüs hastalığından korunmak için hangi önlemler alınmalıdır?

Benzeri solunum yolu hastlalıklarında olduğu gibi Coronavirüs hastalığının bulaşmasını enellemek için:

• Ateşli, hapşıran, öksüren şüpheli vakalarla temastan kaçınmak
• Maske takmak
• Sık el yıkamak
• Düzenli beslenmek
• Fazla ısıtıcı kullanmamak yaşam ortamlarını havalandırmak
• Et ve hayvansal gıda ürünlerini iyi pişirerek tüketmek
• Hasta hayvanlar ile temastan ve ürünlerini tüketmekten kaçınmak

11-  Coronavirüsün Aşısı var mıdır?

Coronavirüs  için  aşı çalışmaları  devam etmekte  olup  hastalığın insanlarda şu anda rutin olarak uygulanabilien bir aşısı bulunmamaktadır.