Dila ŞİMŞEK

Dörtlü koalisyon döneminde çalışılıp sonuçlandırılan, halkı yakinen etkileyecek Yurttaşlık ve Beyaz Kimlikle ilgili yeni yasa tasarısı, henüz Bakanlar Kurulu’na sunulmadı.

İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, bir sene önce yaptığı açıklamalarda, Ekim 2018’de tasarının meclis gündemine geleceğini kaydetmişti.

YENİDÜZEN’e konuşan CTP Milletvekili Doğuş Derya, “UBP-HP hükümetinin kurulduğu ilk günlerde Sayın Ayşegül Baybars Yurttaşlık Yasası'nın hazır olduğunu ve bir ya da iki hafta içinde meclise gönderileceğini söyledi, fakat aradan 5 aylık bir süre geçmesine rağmen Yasa hala meclise gelmedi” dedi.

CTP Milletvekili ve İçişleri eski Bakanı Asım Akansoy ise, yasa tasarısının kendi döneminde çalışıldığını belirterek, ülke için büyük önemi bulunan tasarının bir an önce meclise sunulması gerektiğini kaydetti. Akansoy, “Bu konuda Bakanın açık konuşması gerekiyor, ama bir sıkıntı yok ve bürokratik nedenlerle gecikiyorsa adım atmalıdır çünkü ciddi bir gecikme söz konusudur” ifadelerini kullandı.

TDP Başkanı Cemal Özyiğit, Bakan Baybars’a yasa tasarısını dün sorduğunu, ancak bir yanıt alamadığını ifade ederek, yasanın meclise aktarılmasının ve yürürlüğe geçmesinin önemini dile getirerek, beyaz kimlik kullanımı ile KKTC yurttaşlığının kontrol altına alınması gerektiğine vurgu yaptı.

Öte yandan YDP Başkanı Erhan Arıklı ise “Ayşegül hanım, toplumu gereksiz bir beklentiye soktu” diyerek, tasarıyı desteklemediklerini, ‘Bakanlar Kurulu’na bile aktarılamayacağını’ söyledi.

UBP Genel Sekreteri Ersan Saner, konu ile ilgili görüş belirtemeyeceğini dile getirdi.

Baybars, 2018’in Ekim ayında ‘Yasa tasarısı geliyor’ demişti

İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, BRT’ye konuk olarak 15 Ekim 2018’de Yurttaşlık ve Beyaz Kimlikle ilgili yeni düzenlemeler getirecek yasa tasarısının hazırlandığını, Bakanlar Kurulu’nda olumlu karşılanan bu tasarıların Ekim ayının sonunda Bakanlar Kurulu’ndan geçmesini beklediğini belirtmişti.

BRT’de Pembe Paşaoğluları’nın sorularını yanıtlayan Baybars, daha çok ekonomik nedenlerle talep edilen Yurttaşlık Yasası’nda daha sıkı tedbirler alma yoluna gittiklerini, ekonomik nedenlerle yurttaşlık isteyen kişilere ise bir takım kolaylıklar öngördüklerini açıklamıştı.

Kişilerin ‘yurttaşlık’ istemlerinin daha çok ekonomik nedenlerle olduğu tespitini belirten İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, “Ya iş kurmak istiyorlar, ya yatırım yapmak istiyorlar, ya sosyal yardımdan yararlanmak istiyorlar” demişti.

CTP Milletvekili ve Eski İçişleri Bakanı Asım Akansoy: “Sayın Bakan tasarının neden geciktiğini netleştirmeli”

TDP Başkanı Cemal Özyiğit: “Sayın Baybars’a yasa tasarısını sordum, ancak bir yanıt alamadım”

CTP Milletvekili Doğuş Derya: “140 gündür bekliyoruz”

YDP Başkanı Erhan Arıklı: “Ayşegül hanım, toplumu gereksiz bir beklentiye soktu”

UBP Genel Sekreteri-Milletvekili Ersan Saner, “konu ile ilgili görüş belirtemeyeceğini” söyledi.

İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars’a ise gün boyunca ulaşılamadı

CTP Milletvekili ve İçişleri eski Bakanı Asım Akansoy:

“Sayın Bakan tasarının neden geciktiğini netleştirmeli”

“İkamet izinleri ve vizeler tüzüğü dörtlü koalisyon döneminde çalışılmış ancak sunumu yeni hükümete kalmış kapsamlı bir tüzüktür. İkamet ve vizeler konusu çok uzun zamandır genelgelerle yönetilmekteydi. Siyasilerin iki dudağının arasına bağlı olarak değişiklik gösterebiliyordu. Bu sebeple, tüzükte kapsamlı bir çalışmaya ihtiyaç vardı. Biz tüzüğü çalışıp sonuçlandırdık. Tüzüğün hayata geçişi ise çok önemlidir. Ancak tüzükle ilgili ciddi bir sulandırma söz konusu. İçişleri Bakanlığı, genelgeler yayımladı, tüzüğün var olan durumu aşındırıldı. Bu konu ile ilgili, tüzüğün tüm detaylarına hakim olmadığım için bir yorum yapamam ama mecliste dinlediklerimden tüzüğün hazırlanma felsefesi yıprandı. Tüzük, ülke için çok önemli ve desteklediğimiz bir tüzüktür ama genelgenin içeriğini teyit etmem gerekiyor. Bunun yanı sıra, vatandaşlık yasası en önemli konulardan biridir. Biz bir an önce bu tasarının meclisten geçmesini istiyoruz, CTP olarak tavrımız nettir. Yurttaşlık ve daimi ikamet dediğimiz beyaz kimliği ele alarak çalışılması gereken bir yasa tasarısıdır. Sayın Bakanın bu güne kadar gösterdiği duruş ülkenin ihtiyaçlarını karşılama bağlamında tatmin edicidir ama bir baskı veya yönlendirmeyle değişikliğe gidilirse bunu şimdiden değerlendirmek mümkün değil. Yurttaşlık yasası bu ülkenin kanayan yaralarındandır. Sürecin takipçisi olacağız. Ülkenin içinde bulunduğu durum gelişi güzel nüfus politikasıyla ele alınamaz. Ancak tasarı hala meclise gelmedi. Olası tepkilerin hangi kaynaklardan geldiği bellidir. Bu konuda Bakanın açık konuşması gerekiyor, ama bir sıkıntı yok ve bürokratik nedenlerle gecikiyorsa adım atmalıdır çünkü ciddi bir gecikme söz konusudur. Vatandaşlık ve ikamet tüzüğü ile ilgili dikkat edilmesi gereken, Kıbrıs Türk toplumunun kimliği, ekonomisidir ve gelişi güzel düzenlemeler yapılırsa, ülkenin mali kaynağını taşıyamama sorunu artar. Siz kendi yağınızda kavrulurken, ambargo altındayken, diğer ülkelere kapalıyken, ekstra maliyetle karşı karşıya kalmış oluyorsunuz… Bu kabul edilemez. Bugün 1999’da yapılmış bir protokolden bahsediliyor ancak burada unutulmaması gereken iki ülkenin karşılaştırılamayacak bir nüfus, kapasite ve ekonomiye sahip olmasıdır. Biz kendi ülke gerçeklerimize bakmak zorundayız. Yani her şey mütekabiliyet olarak değerlendirilemez. Yurttaşlık yasasının bir an önce meclise gönderilmesini istiyoruz, Sayın Bakanın gereken cesareti gösterebilmesini umuyoruz”

YDP Genel Başkanı ve milletvekili Erhan Arıklı:

“Ayşegül hanım, toplumu gereksiz bir beklentiye soktu”   

“Yurttaşlık ve beyaz kimlik ile ilgili yasa düzenlemesinin içeriğini az çok biliyoruz. Bununla ilgili zaman zaman basında haberler yer alırken, Bakan Baybars da açıklamalarda bulundu. Bize göre son derece yanlış bir yasa tasarısıdır. İnsanları beyaz kimlikle kandırmanın doğru olmadığına inanıyoruz. Bizim vatandaşlık ve nüfus görüşümüz bellidir. Her önüne gelene vatandaşlık verilmemelidir, partilerin ortak bir politikada anlaşması ve hükümetlerin buna uyması gerekir. Her hükümete gelen parti kendisine göre bir politika izlemesin. Mümkün olduğunca konsensüste buluşmamız gerekiyor. Ayşegül hanım, toplumu gereksiz bir beklentiye soktu. Şimdi de onu ortadan kaldırmaya çalışıyor. Bu tasarının meclise gelmesi çok zor, çünkü UBP-HP hükümetinin görüşleri ortada. Sayın bakan bu konuda zorlanacaktır. Bu konuda hemfikir olunamayacağına inanıyorum. Yasa tasarısı, meclise gelmek bir yana dursun, Bakanlar Kurulu’ndan bile geçemez. Şu anda vatandaşlığı hak etmiş kişilere kimlikleri verilip, sonrasında da bir çizgi çekilerek yeni politikalar belirlenmeli.”

TDP Genel Başkanı, ve milletvekili Cemal Özyiğit:

“Sayın Baybars’a yasa tasarısını sordum, ancak bir yanıt alamadım”

“Bugün (dün) Meclis Genel Kurulu’nda söz alarak ikamet tüzüğü ile ilgili bir konuşma yaptım. 23 Ekim’de yürürlüğe giren ikamet ve izinlerle ilgili yasaya yönelik görüşlerimi paylaştım. Bu yasa, 4’lü koalisyon döneminde çalışılmıştı. Kimlikle girişin serbest olması hala bize göre uygun olmasa da, genel olarak olumlu bulduk. Bu tüzüğün uygulanmasında sıkıntılar olacağı üzerine, bazı kesimlerin tepkisiyle bakanlık beşinci genelge ile özünde değişiklik olmadan, tepkileri geçiştirmek için değişiklikte bulundu. Bu sayede, bir jest yapılıp şirin görülündü.  Bu tüzüğün bile nasıl denetleneceğini, 90 günlük süre dolduğunda ne yapılacağını sormuştum. Geçmişte, günü dolup da ülkeden çıkış yapmayan kişilerin sınır dışı edilmesi söz konusu olduğunda, elçiliğin müdahaleleri olmuştu. Dörtlü koalisyon olarak, partizanlıkla verildiğini düşündüğümüz yurttaşlıkları iptal ettiğimizde dava açıldı. Dava hala sürüyor. Bu sebeple, belirsizliklerin ortadan kaldırılması gerekiyor. Bir an önce meclise açık ve anlaşılır bir şekilde, Yurttaşlık Yasa tasarısının sunulması gerekiyor. Uluslararası hukuk normlarında kalması gerekiyor. Dünyada başka hiçbir toplum yoktur ki, yerli nüfusun kat kat fazlasına vatandaşlık hakkı tanısın… Belirli sınırlamalar getirilmelidir. Çünkü kimisi, 90 gün dolunca çıkış yapması gerekirken, bir şekilde burada uzun yıllar kalarak vatandaşlık talebinde bulunuyor. ‘20-30 senedir buradayım, vatandaş olamadım’ diyen kişilere tabii ki insani bir şekilde baktığımızda doğrudur, vatandaşlık hakkı vardır ancak bakıldığında görüyoruz ki geçmişte bir kurala uymadığı için sıkıntı çıkmıştır. Beyaz kimlik olmalı ki, burada yaşayan kişilere serbest çalışma ve ikamet hakkı verilsin. Parti olarak, böyle bir yasanın geçmesi durumunda yerel seçimlerde oy kullanma meselesini tartışmaya hazırız. Ancak genel seçimler için, kolay kolay vatandaşlık verilmemeli. Bunları düzenleyen vatandaşlık yasasını bekliyoruz. Sayın Baybars’a bugün (dün) sordum bunu, ancak bir yanıt alamadım. Birkaç gün önce istatistik dairesi kişi başına düşen milli gelir diye bir açıklamada bulundu. Nüfusu bilmeden nasıl hesaplandı bu? Önce bir nüfusumuzu bilelim, ona göre gelir tartışalım”

CTP Milletvekili Doğuş Derya:

“140 gündür bekliyoruz”

“Cumhuriyetçi Türk Partisi, Yurttaşlık Yasası'nın ülkenin kaynaklarına ve ihtiyaçlarına göre reforme edilmesi, din, dil, ırk, doğum yeri vb. konularda ayrım gözetmeksizin herkese eşit ve adil kriterlerin uygulanacağı bir çalışmanın yapılması için çaba gösteren bir parti olageldi. CTP-DP (2013-2016) Hükümetinin İçişleri Bakanı olan sayın Teberrüken Uluçay döneminde meclise sevk edilen Yurttaşlık Yasası, UBP ve DP'nin itirazlarına takıldığı için tadil edilememiş, hükümetin bozulmasıyla da kadük olmuştu. Akabinde kurulan UBP-DP hükümeti de, 2500 civarındaki bir kısmı "İstisnai Yurttaşlık" olmak üzere, 12.000'den fazla yurttaşlık vermişti. Bu rakam dönemin seçmen nüfusunun %5'ine tekabül ediyordu. Siyasiler tarafından istismar edilen bu konunun daha fazla sosyal ve ekonomik problem üretmemesi için 4'lü koalisyon döneminde de Yurttaşlık Yasası'nın bir an önce meclise sevk edilmesi gerekliliğini dile getirdik. Ancak bir türlü gelmedi. UBP-HP hükümetinin kurulduğu ilk günlerde Sayın Ayşegül Baybars Yurttaşlık Yasası'nın hazır olduğunu ve bir ya da iki hafta içinde meclise gönderileceğini söyledi, fakat aradan 5 aylık bir süre geçmesine rağmen Yasa hala meclise gelmedi. 31 Ekim itibarıyla Bütçe meclise sevk edilecek ve meclis çalışmaları yılsonuna kadar ağırlıkla bu eksende devam edecek. Bu da demektir ki, en iyimser bakışla, 2020 yılına kadar Yurttaşlık Yasası'nda bir tadilat pek mümkün olmayacak. Ülkenin şu anda içinde bulunduğu kaynak sıkıntısı ve alt yapı sorunları ile birlikte düşünüldüğünde bu ciddi bir problem. Hükümet bu konudaki gayri ciddi tavrını bir an önce düzeltmek zorundadır. Beyaz Kimlik uygulamasının kolaylaştırılması ve yaygınlaştırılması yanında, İstisnai Yurttaşlık verme yetkisinin Bakanlar Kurulu'ndan alınıp Meclise sevk edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Dünyanın hiçbir yerinde Yurttaşlık otomatik olarak verilen bir şey değildir. Başka birçok ülkede olduğu gibi burada da devletin kalkınma planlarına, ekonomik kaynaklarına ve sosyal düzenine uygun bir nüfus politikası belirleme, kota ve benzeri düzenlemeler yapma hakkı vardır. Ülkeyi yurt bilen ve Kıbrıs'ta yaşamaya devam edecek insanların ülkenin sosyo-kültürel yapısına entegrasyonunu kolaylaştıracak uyum programlarının oluşturulması kanımca elzemdir. Bu bağlamda sadece Yurttaşlık Yasası'nın tadil edilmesi değil, İçişleri Bakanlığı bünyesinde yabancılar için bir Sosyal Entegrasyon Ofisi'nin de açılması gerekir. Maalesef bu konuda bir çaba görmediğimiz gibi, İkamet İzni ve Vizeler Tüzüğü tartışmalarında da gördüğümüz üzere mesele hala Türkiyeli-Kıbrıslı ayrımı yapan ve bu konuyu kendine oy devşirmek için kullanan siyasilerce istismar edilmektedir. Sayın Baybars'ın Yasayı bir an önce meclise göndermesini, gönderemiyorsa buna kimin engel olduğunu açıklamasını bekliyorum.”