Geçen haftaki yazımda, 1973-2010 CB seçimlerinde adaylar ve aldıkları oy oranlarını vermiştim.

Bugünkü makalemde, 37 yıllık CB seçimlerindeki sosyal-politik atmosferi, siyasi partilerin durumlarını, sol partilerin anlaşmazlığını, UBP’deki bölünmeleri, ülkemizin değiştirilen demografisi ile değişen kültürel yapısından söz etmek istiyorum.

1973 KC cumhurbaşkan muavinliği seçimi, demokrasi ve insan haklarının neredeyse “hiç” sayıldığı, milliyetçi-şöven grupların yönetimde etkili olduğu dönemde yapıldı. O yıllarda buradaki BEY yönetimi “askeri idare” gibiydi. 1959’dan 1973’e kadar KC. CBM olan ve yeniden aday olmak isteyen Dr.F.Küçük, Türkiye’ye çağrılarak R.Denktaş leyhine çekilmesi istendi. Küçük taraftarları ve toplum bu tavrın yanlışlığını kendi arasında kısık sesle korkuyla konuşuyordu ama o kadar.

O dönemde en cesur siyasi parti CTP idi ve başta Naci Talat ve diğer üniversite gençliğinin enerjisi ile Berberoğlu aday gösterildi. BEY yönetimi ve Türkiye seferber oldu, ve Berberoğlu’nu ekarte etmek için ellerinden geleni yaptı. Dernekler seferber edildi, Denktaş beye destek resimleri gazeteleri kaplıyordu. Sonunda CTP adayı Türkiye’ye çağrıldı, CTP geri çekilmeyince Berberoğlu ev hapsine alındı ve adaylıktan çekilmeye zorlandı.

1974 harekatından sonra 1975’te oluşturulan KTFD yeni anayasa ve siyasal partiler, seçim ve halk oylaması yasaları geçti ve 1959-1976 yıllarında hüküm süren “Başkanlık Sistemi” son buldu.
1976 CB seçimlerinde Denktaş(UBP) %76,6, Berberoğlu(CTP) %21.8 oy aldı.
O dönemde, 74’ten kalan ganimetler, Rum mallarının kapışılmaya başlanması, güneyde kalıp henüz kuzeye geçemeyen Türkler’in akıbeti , ve solcuların “vatan haini, Rumcu ve komünist” oldukları yayılıyordu.
1981 CB seçimleri, UBP’den kopan Denktaş yanlılarının parti kurup muhalefete geçmesiyle Denktaş %51 oy alabildi. Muhalefet adaylarının toplam oyu %48’de kaldı. Ziya Rızkı(TKP)%30.5 oy aldı.. Bu seçimdeki en hararetli tartışmalar Rum mallarının dağıtılması, UBP’lilerin her türlü korunması, yolsuzluk ve Türkiye’den nüfus aktarımı konusuydu.

1981 genel seçimlerinde UBP dışındaki muhalefet partileri 21 milletvekili çıkarmıştı ve hükümet kurabilirdi. Ancak buna da izin verilmedi ve UBP’den kopup muhalefet partisi kuranlar vazgeçirildi.
1976 CB seçiminde 75.781 olan seçmen sayısı, 1981 seçiminde 84.693’ tü.
1985- 1990 seçimleri Denktaş bey bağımsız aday olarak katıldı. UBP’nin icraatlarının kendisine mal edilmesinden kurtulmak istedi.

1985’te KKTC ilan edilmişti. Meclisteki bütün partiler oy verdi. CTP TKP karşı olup oy vermeleri yüzünden puan kaybediyordu. Bu arada Denktaş’ın UBP ile arası giderek bozuluyordu.
1985 anayasasına, Rum mallarının şahıslara koçan edilebileceği gibi Kıbrıs sorununa çok zarar verecek bir madde eklendi.
Referandumda “TKP” evet, “CTP” hayır demişti. İki parti arasındaki ideolojik farklılık ve anlaşmazlık tavan yaptı.
Buna rağmen 1990 seçimlerinde YKP dışındaki muhalefet İsmail Bozkurt’u aday gösterip destekledi. Denktaş %61.4, Bozkurt %29.57 oy aldı.
1995 ve 2000 yıllarındaki CB seçimleri Sn.Denktaş ve Eroğlu yarışmasıyla geçti. Tüm sağın toplandığı UBP parçalanıyordu. I turda UBP,CTP ve TKPadaylarının aldığı toplam oy %53’tü.

Her seçim dönemi, sol kesim Kıbrıs için barışı savunurken, sağ kesim Rumlar ile anlaşma yapılamıyacağını, kuzeyden büyük toprak tavizi istendiğini ve TC ile yakınlıklarını vurgulayarak propaganda yapıyordu.
1994’te, CTP-DP koalisyonu, Denktaş beyin CTP’ye karşı olan şiddetli muhalefetini, önyargılarını törpülemişti. İlk kez CTP hükümet kuruyordu.
2000 seçimlerini de Denktaş bey 2.turda Eroğlu’nun, tehdit edilerek adaylıktan çektirildiği iddialarıyla tek aday kalarak seçilmiş oldu.
2001’den sonra Annan planı ile toplumdaki konjüktür değişti, Denktaş beyin bütün itirazlarına karşın, kendi yandaşları bile Annan planına evet dedi ve ilk kez 2005’te sol bir Cumhurbaşkanı M.A.Talat ilk turdan seçildi.
2010 ‘da hava değişti. Annan planındaki hüsran ve çözüm bulunamaması sonucunda Eroğlu(UBP)  cumhurbaşkanı oldu..
Kadın Cumhurbaşkanı Adayları ve oyları
1976, 1981, 1985 CB adayı Servet.S. Dedeçay %0.5 civarı
2005 Zehra Cengiz KSP%0.44
19 Nisan 2015 seçimlerinde tek kadın aday Dr.Sibel Siber

1974’lerden günümüze kuzey Kıbrıs’ta dünyada görülmemiş oranda yurttaşlık dağıtıldı. TR’ye bağımlılık kültürel ve ekonomik anlamda bağımlılık arttı. Kıbrıs sorununa çözüm bulunamadı. Toplum çözümden umudunu yitirdi ve ülke yönetimindeki bozukluğun CB’nin katkısı ile çözülebileceğine inanmaya başladı.

1976-2010 CB Seçimleri Seçmen Sayısı
24 Haziran 1976 75.781
28 Haziran 1981 84.693
5 Mayıs 1983 KKTC anayasa ref 91.810
9 Haziran 1985 94.227
22 Nisan 1990 101.172
15 Nisan 1995 I Tur 113.398
22 Nisan 1995 II Tur 113.440
15 Nisan 2000  I tur 126.675
2004 Annan P referandum 143.639
2005 18 Nisan  CB seçimi 147.823
2010 18 Nisan CB seçimi 164.00           

2015 seçimlerinde 200 bin seçmene ulaşırsak şaşmayınız..!