YIL YIL OCAK ENFLASYON RAKAMLARI:

• 2000: 4.30                  2009: -0.10                  2018: -0.22
• 2001: 2.60                  2010: -0.27                  2019: 0.53  
• 2002: 1.80                  2011: 1.39                   2020: 1.70
• 2003: 3.40                  2012: -0.70                  2021: 0.48
• 2004: 0.70                  2013: 1.00                   2022: 5.48
• 2005: -0.90                2014: 2.09
• 2006: 1.00                  2015: -0.88
• 2007:1.30                   2016: 0.47
• 2008: 1.60                  2017: 2.56

Ayşe GÜLER

Yılın ilk enflasyon rakamı açıklandı, 2000’den bugüne Ocak ayları kıyaslandığında ‘hayat pahalılığı açısından’ en yüksek orana ulaşıldığı kayıt altına alındı.

Geçtiğimiz yılın ilk 6 ayında hayat pahalılığı oranı yüzde 8.8 olurken, bu rakam 2022’in ilk ayında yüzde 5.48’e ulaştı.

Temel tüketim, gıda ve temizlik ürünlerinde Türk Lirası’nın döviz karşısında yaşadığı değer kaybıyla başlayan süreç, akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarına yapılan artışla daha da katmerlendi.

Uzun süredir dillendirilen elektrik fiyatlarındaki artışın yeni hükümetin kurulmasının ardından hayata geçmesi halinde rekor hayat pahalılığı ile karşı karşıya kalınmasının da kapısı aralandı.

Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı Şahap Aşıkoğlu, akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarında dünyadaki

trend neyse bize de birebir yansıyacağını ifade ederek, “Hiçbir yumuşatıcı olmadan fiyatlar birebir yansıyacak” dedi.

Fiyatların birebir yansımaması için ‘yastık’ görevi gören regülasyonun Fiyat İstikrar Fonu (FİF) olduğunu kaydeden Aşıkoğlu, fonda kaynak kalmadığını bu nedenle de devletin müdahale etme şansı kalmadığını vurguladı.

Eski Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu ise geçtiğimiz yılın ilk 6 ayındaki

enflasyon oranının yüzde 8.8 olduğunu hatırlattı, bu yıl yalnızca Ocak ayındaki rakamın yüzde 5.48 olduğuna dikkat çekti.

Enflasyonun Nisan-Mayıs ayına kadar yüksek seyredeceğini dile getiren Muhtaroğlu, “20-30 yılın ardından yüzde 50’in üzerinde enflasyonlarla karşılaşma olasılığımız çok yüksek” şeklinde konuştu.

Öte yandan Süpermarket İşletmecileri Platformu Başkanı ve Sözcüsü Tanser Nizam, akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarında yaşanan artışın tüm sektörü etkilediğini söyledi.

Nizam, özellikle unlu gıda fiyatlarına zam beklentisi olduğunu ifade etti.

Bazı ürünlerde fiyatların sabitlenmesine rağmen sebze ve meyve fiyatlarında önemli artış yaşandığını kaydeden Nizam, “Sebze ve meyve fiyatlarında ciddi bir patlama bekliyorum” dedi.

Kuzey Kıbrıs Hızlı Tüketim Ürünleri Tedarikçileri Derneği Başkanı Bertan Özberkman, enflasyondaki artış sürdüğü takdirde bu durumun aynı oranda fiyatlara yansıyacağını söyledi.

İLGİLİ KESİMLER NE DÜŞÜNÜYOR?

Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı Şahap Aşıkoğlu:

“Fonda kaynak kalmadı, akaryakıt ve tüp gazdaki her artış fiyatlara yansıyacak”

Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı Şahap Aşıkoğlu, akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarında dünyadaki

trend neyse bize de birebir yansıyacağını ifade ederek, “Hiçbir yumuşatıcı olmadan fiyatlar birebir yansıyacak” dedi.

Fiyatların birebir yansımaması için ‘yastık’ görevi gören regülasyonun Fiyat İstikrar Fonu (FİF) olduğunu kaydeden Aşıkoğlu, fonda kaynak kalmadığını bu nedenle de devletin müdahale etme şansı kalmadığını vurguladı.

Aşıkoğlu, “Her artış yansıyacak. Ama fiyatlardaki artışların devletle ilgisi yok. Bunun nedeni dünyadaki borsa…” şeklinde konuştu.

“Elektrik fiyatlarına yüzde 50 zam yapılırsa, bu ekonomiye yüzde 25 enflasyon olarak yansır”

Aşıkoğlu, elektrik fiyatlarına belli oranda zam yapılması gerektiğini dile getirdi.

Elektrikte yaşanacak olası bir artışın tüm ekonomiyi etkileyeceğini de belirten Aşıkoğlu, bu nedenle ciddi analiz yapılarak değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.

Aşıkoğlu,  “Teoride elektrik fiyatını artırdığınızda bunun yarısı kadar zincirleme enflasyon yaratırsınız” diye konuşarak, örneklendirme de yaptı: “Eğer elektriğe yüzde 50 zam yapılırsa, bu ekonomiye yüzde 25 enflasyon olarak yansır. Her 10 puan enflasyon artışı da yüzde 2 ekonomik daralma yaratıyor.

Aşıkoğlu, dünyadaki lojistik sisteminin de çöktüğünü, istenilen zamanda gemi bulunamadığını da sözlerine ekledi.

Elektrikteki fiyat düzenlemesine ilişkin çalışılan birçok veri olduğunu aktaran Aşıkoğlu, yeni hükümeti bekleyen en önemli sorunlardan birinin de bu konu olduğunu belirtti.

Aşıkoğlu, genel enerji politikası belirlenmesi gerektiğini de aktararak, “Kıb-Tek bir kurumdur ama yapılandırma yapılmalı” dedi.

“13-14 gün sonra tüp gaz fiyatlarında düşüş olabilir”

Yeni gelecek LPG gaz gemisindeki ürünün şu anda alınan fiyattan daha ucuz olabileceğini dile getiren Aşıkoğlu, 13-14 gün sonra tüp gaz fiyatlarında düşüş olabileceğini belirtti.

“Talep yüksek, arz düşük”

Aşıkoğlu, 2 yıldır dünyadaki enerji arz ve talebinin dengesiz bir durumda olduğunu belirterek

“Rusya, Amerika ve Çin yaklaşık 5 yıldır ciddi şekilde soğuk savaşta… Bu anlamda da herkes kendi kartlarını oynuyor. Dolara karşı bir saldırı yapıyorlar, enerji kartını ortaya koyuyorlar” dedi.

Borsada varil fiyatının ilk kez ton başına 90 dolara çıktığını belirten Aşıkoğlu, “Talep yüksek, arz düşük” şeklinde konuştu.

Aşıkoğlu, enerji fiyatlarının 20-30 yılın ardından bu denli arttığını kaydetti.

Süpermarket İşletmecileri Platformu Başkanı ve Sözcüsü Tanser Nizam:

“Ne çalışan ne de marketçiler memnun... Sattığımız ürünün yerine mal koyamıyoruz”

Süpermarket İşletmecileri Platformu Başkanı ve Sözcüsü Tanser Nizam, akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarında yaşanan artışın tüm sektörü etkilediğini söyledi.

Nizam, özellikle unlu gıda fiyatlarına zam beklentisi olduğunu ifade etti.

Bazı ürünlerde fiyatların sabitlenmesine rağmen sebze ve meyve fiyatlarında önemli artış yaşandığını kaydeden Nizam, “Sebze ve meyve fiyatlarında ciddi bir patlama bekliyorum” dedi.

Nizam, unlu gıdalar ve bakliyat fiyatlarının döviz bazında artış yaşandığını ifade etti.

Asgari ücrete zam gelmesine rağmen çalışanların bu artıştan mutlu olmadığını söyleyen Nizam, “Ne çalışan ne de marketçiler memnun. Sattığımız ürünün yerine mal koyamıyoruz” şeklinde konuştu.

Türk Lirası’nın döviz karşısında yaşadığı değer kaybının etkisinin birkaç yıl hissedileceğini dile getiren Nizam, sıkıntılı sürecin devam edeceğini dile getirdi.

Nizam, yerli üretimde de ciddi sıkıntı yaşandığını belirterek, “Patates fiyatı 10-12 TL arasında. Domatesi 3-4 TL’ye tüketmeyi unutun. Patlıcan, kabak fiyatları uçtu” dedi.

Kuzey Kıbrıs Hızlı Tüketim Ürünleri Tedarikçileri Derneği Başkanı Bertan Özberkman:

“Enflasyondaki artış sürdüğü takdirde bu durum aynı oranda fiyatlara yansıyacak”

Kuzey Kıbrıs Hızlı Tüketim Ürünleri Tedarikçileri Derneği Başkanı Bertan Özberkman, enflasyondaki artış sürdüğü takdirde bu durumun aynı oranda fiyatlara yansıyacağını söyledi.

Özberkman, temel gıda ve temizlik ürünlerinde ithalatta uygulanan Katma Değer Vergisi, fon ve stopajın kaldırılmasına yönelik taleplerine geri dönüş almadıklarını belirtti.

“Fonlar kaldırılsaydı, fiyatlarda gerileme olacaktı” diyen Özberkman, bu yılda iyimser bir tablo görülmediğini ifade etti.

Özberkman, pandeminin sona ermesi halinde yılsonuna kadar normalleşme sürecinin yaşanabileceğini dile getirdi.

Özberkman, fiyatların kademeli olarak aşağıya indiğini, gerileme olduğunu ancak eski fiyatlara gelmesinin mümkün olmadığını da sözlerine ekledi. 

Eski Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu:

“Yüzde 50’in üzerinde enflasyonla karşılaşma olasılığımız çok yüksek”

Eski Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, geçtiğimiz yılın ilk 6 ayındaki

enflasyon oranının yüzde 8.8 olduğunu hatırlattı, bu yıl yalnızca Ocak ayındaki rakamın yüzde 5.48 olduğuna dikkat çekti.

Enflasyonun Nisan-Mayıs ayına kadar yüksek seyredeceğini dile getiren Muhtaroğlu, “Son 20 yılın en yüksek enflasyon oranıyla bu yıl karşılaşabiliriz” dedi.

Muhtaroğlu, şu anda piyasada birçok ürünün eski maliyet üzerinden hesaplandığını dile getirerek, enflasyon artışının önümüzdeki dönemde mal ve hizmet alımlarına yansıyacağını kaydetti.

Dünyadaki petrol fiyatlarının artış trendinde olduğunu, kurda beklenen düşüşün yaşanmadığını, Türkiye’de kur korumalı mevduatın da istenen etkiyi yaratmadığını dile getiren Muhtaroğlu, “Bu yıl geçtiğimiz yılın oldukça üstünde bir enflasyonla karşılaşacağız” dedi.

Muhtaroğlu, elektrik fiyatlarında çok yüksek bir zam beklentisi olduğunu da ifade ederek,

“Hükümet kurulduktan sonra elektrik fiyatlarının yüzde 70-80 zam göreceğini bekliyorum.

Yıl içinde bu artış yüzde 100’ü geçebilir” dedi.

Muhtaroğlu, elektrik fiyatlarındaki yükselişin katmerli şekilde ülkedeki tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarına yansıyacağını da aktardı.

1 yıllık gıda enflasyonunun yüzde 66’ya ulaştığını ifade eden Muhtaroğlu, “Bu durum, temel tüketim ürünlerinin fiyatının artmasına, dar gelirlerinin daha da fakirleşmesini sağlayacak” şeklinde konuştu.

En fazla fiyat artışı patlıcan, kabak ve rokada!

KKTC İstatistik Kurumu, ocak ayı Tüketici Fiyatları Endeksi’ni (TÜFE) açıkladı. Buna göre ocak ayı enflasyonu yüzde 5.48 olurken yıllık enflasyon ise yüzde 53.36’ya yükseldi.

Ocak ayında fiyatı en fazla artan 3 mal; yüzde 162.69 ile patlıcan, yüzde 83.40 ile kabak ve yüzde 69.37 ile roka oldu.

En yüksek fiyat düşüşü gösteren ilk üç mal ise; yüzde 50 TC piyango bileti, yüzde 50 KKTC Devlet Piyangosu ve yüzde 32.24 ile marulda görüldü.

Ana harcama grupları itibariyle bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 13.94 Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar ana grubunda gerçekleşti.

Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri ana grubunda yüzde 10.06, çeşitli mal ve hizmetler ana grubunda yüzde 8.32, gıda ve alkolsüz içecekler ana grubunda yüzde 6.51, ulaştırma ana grubunda yüzde 5.32, alkollü içecekler ve tütün ana grubunda yüzde 5.25, giyim ve ayakkabı ana grubunda yüzde 4.93, eğlence ve kültür ana grubunda yüzde 1.39, lokanta ve oteller ana grubunda yüzde 0.39 artış; eğitim ana grubunda yüzde 1.02, haberleşme ana grubunda yüzde 0.81, sağlık ana grubunda yüzde 0.47 azalış gerçekleşti.

Bir önceki aya göre, endekste kapsanan 540 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 81 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş oldu.

Hizmet ve ürünlerde yıllık artış tablosuna bakıldığında akıllı cep telefonunda yüzde  129.50, eurodizelde yüzde 114.29, ikinci el benzinli hatchback otomobilde yüzde 110.26, LPG ev tüpünde yüzde 104.05, kurşunsuz 95 oktan benzinde yüzde 103.68, ekmekte ise yüzde 94.32 artış dikkati çekiyor.

Bir yıllık sürede en fazla fiyatı artan sebze ise yüzde 250 ile kolakas.

Güneyde yüzde 5.4

Kıbrıs İstatistik Dairesi, Ocak ayı enflasyon oranının yüzde 5,4’e yükseldiğini açıkladı. Enflasyon Aralık 2021’de yüzde 4,82’di.

Fileleftheros ve diğer gazeteler enflasyon oranının son aylarda artış trendinde olmasına bağlı olarak mevduat faizlerinin sıfırın altında değerlere düştüğüne işaret etti.