Ayşe GÜLER

Genel Tarım Sigortası Fonu Müdürü İpek Kızılduman, mevzuata aykırı şekilde 2016 yılında yapılan 18 milyon TL’lik borçlanma ile ilgili Başbakanlık Denetleme Kurulu incelemesi sonrasında olayın yargıya taşınacağını aktardı.

Kızılduman, borçlanmaya onay veren 4 Yönetim Kurulu üyesi ile ilgili hukuki sürecin başlayacağını dile getirdi.

YENİDÜZEN’e konuşan Kızılduman, Bakanlar Kurulu kararı ile ‘hukuk dışılığın’ ortadan kaldırıldığını ‘avans’ olarak gösterilen kararın ‘hibeye’ çevrildiği bilgisini de verdi.

Yaşananlar nedeniyle fonun ciddi sıkıntı yaşadığını, ‘geriye götürdüğünü’ dile getiren Kızılduman, buna rağmen üreticinin Genel Tarım Sigortası Fonu ile endişe edeceği durumun ortadan kalktığını belirtti.

Kızılduman, fondan ‘çalınan’ her kuruş paranın üreticinin cebinden alındığını da vurguladı.

Mevzuata aykırı şekilde Genel Tarım Sigortası Fonu’nda 2016 yılında yapılan 18 milyon TL’lik borç ile ilgili Başbakanlık Denetleme Kurulu’nun raporu bekleniyor... Rapor sonrası, borçlanmaya onay veren 4 eski Yönetim Kurulu üyesi hakkında yargı süreci başlatılacak.

“Başbakanlık Denetleme Kurulu raporu bekleniyor”

Kızılduman, Genel Tarım Sigortası Fonu’nda 2016 yılında yapılan, yasal olmayan 18 milyon TL’nin borcun ortadan kaldırılması için hem Başbakan hem de Tarım Bakanı’nın girişim başlattığını söyledi.

Bakanlar Kurulu kararı ile ‘hukuk dışılığın’ ortadan kaldırıldığını kaydeden Kızılduman, ‘avans’ olarak gösterilen kararın ‘hibeye’ çevrildiğini dile getirdi.  

Kızılduman, yargı sürecinin devam ettiğini aktararak, bu konuyla ilgili Başsavcılık’tan görüş aldıklarını, Başbakanlık Denetleme Kurulu’nun da incelemesinin sürdüğünü belirtti.

Başsavcılığın ‘uygulamanın mevzuata aykırı’ olduğu ile ilgili görüş bildirdiğini ifade eden Kızılduman, doğrudan dava açabilmek adına Başbakanlık Denetleme Kurulu’ndan gelecek raporun beklendiğini kaydetti.

Kızılduman, borçlanmaya onay veren 4 Yönetim Kurulu üyesi ile ilgili yargı sürecinin başlayacağını dile getirdi.

Söz konusu dönemde toplantıya katılan 7 üyenin 3’nün bu borçlanmayı reddettiğini açıklayan Kızılduman, “Hayvancılar Birliği, Çiftçiler Birliği ve Ziraat Mühendisleri Odası temsilcisi borçlanmaya ‘hayır’ demişti. Normalde 9 üye vardı ancak 7’si toplantıya katılmış, 4’ü evet, 3’ü hayır demişti” şeklinde konuştu.

“İlk kuraklık ödemesi 19 Kasım’da yapıldı”

Kızılduman, Maliye Bakanlığı’nın verdiği 18 milyon TL’yi Genel Tarım Sigortası Fonu’nun kullandığını ve kuraklık ödemelerinin yapıldığını ifade ederek, bakanlığın buna karşılık da gümrüklerden toplanan primleri içerde tuttuğunu aktardı.

Böylelikle Kızılduman, 2018 yılının kuraklık parasının ilk taksiti olan yaklaşık 29 milyon TL’nin 19 Kasım itibariyle ödendiğini kaydetti.

Geçmişte yaşanan süreçle ilgili de bilgi veren Kızılduman, şöyle konuştu: “18 milyon TL borçlanma işi, 2016 yılı kuraklık tazminatlarının ödenmesi için don kaynakları yeterli değildi. Türkiye’den 50 milyon TL hibe öngörüsü ile fona ek bütçe yaptırıldı. 50 milyon TL’nin 25 milyon TL’si geldi. Geriye kalanı da bazı şartlara bağlı olarak gelecekti. O gün adına şartlar yerine getirilmediği için 25 milyon TL’yi Türkiye göndermedi. Yerel kaynaklardan karşılamak zorunda kaldık. Maliye Bakanlığı da bunu kendi kaynaklarından vermek istemedi. Yasa ve tüzüklere aykırı şekilde fon borçlandırılmaya çalışıldı. Bakanlar Kurulu kararı alındı. O dönemin Yönetim Kurulu da buna onay verdi. O dönemde Yönetim Kurulu’ndan istifa eden ya da görevden alınan arkadaşlar oldu. Borçlanmaya ‘evet’ denilsin diye Yönetim Kurulu değiştirildi.

 “AVANS OLARAK GÖSTERİLEN KARAR, HİBEYE ÇEVRİLDİ”… YENİDÜZEN’e süreçle ilgili bilgi veren Genel Tarım Sigortası Fonu Müdürü İpek Kızılduman, Bakanlar Kurulu kararı ile ‘hukuk dışılığın’ ortadan kaldırıldığını ‘avans’ olarak gösterilen kararın ‘hibeye’ çevrildiği söyledi. 

“Fon, geriye götürüldü… Maddi ve manevi zarara uğratıldı”

Yaşananlar nedeniyle fonun ciddi sıkıntı yaşadığını, ‘geriye götürdüğünü’ dile getiren Kızılduman, 2016 yılı tadil bütçesi dahil, 2017 ve 2018’de Genel Tarım Sigorta Fonu’nun bütçe yapamadığını söyledi.

Kızılduman, “Bütçe yapılabilmesi demek, borcun kabul edilmesi demekti. Bu nedenle bütçe yapılmadı, hesaplar yapılmadı. 18 milyon TL içerde tutulduğu için ondan elde edilecek faiz gelirlerini alamadık. Fon, hem maddi hem de manevi zarara uğratıldı” dedi.

Üreticinin Genel Tarım Sigortası Fonu ile endişe edeceği durumun ortadan kalktığını dile getiren Kızılduman, “18 milyon TL’nin geriye alınmasıyla ilgili yapılan hamle, emsal teşkil edecek. Bundan sonra hiç kimse, fonu yeniden borçlandırma noktasına cesaretli adım atamayacak” şeklinde konuştu.

“50 milyon 200 bin TL’lik 2019 bütçesi alt komiteden geçti”

50 milyon 200 bin TL’lik 2019 bütçesinin de önceki gün alt komiteden geçtiğini söyleyen Kızılduman, gelecek hafta Meclis Genel Kurulu’nun gündemine geleceğini belirtti.

Kızılduman, bütçenin 23 milyon TL’sinin kuraklık ödemelerinin geriye kalanı için kullanılacağını ifade etti.

Kızılduman, bütçenin onaylanmasının ardından Maliye Bakanlığı’nın durumuna göre de kuraklık ödemelerinin ikinci ödemelerinin tarihinin belirleneceğini aktardı.

“Fondan ‘çalınan’ her kuruş para, üreticinin cebinden alınıyor”

Genel Tarım Sigortası Fonu’nun ‘üretim ve üreticinin garantisi’ olduğunu söyleyen Kızılduman, “Fon, kapsamında olan ürünlere gelebilecek, herhangi bir zararı güvence altına alır. Örneğin, kuraklık oldu, arpa buğday olmadı… Sel oldu, patates üretilemedi… Bunların tazminatlarını ödeyen fondur” şeklinde konuştu.

Kızılduman, fondan ‘çalınan’ her kuruş paranın üreticinin cebinden alındığını da vurguladı.

Fonun gelirlerinin üreticilerin temel girdilerinden sağlanan kesintilerden oluştuğunu belirten Kızılduman, “Üreticiler, fonun öneminin farkında…” dedi.

“Seracılık sektörü, fon güvencesi kapsamında”

2019 yılına yönelik, kuraklık beklentilerinin bulunmadığını aktaran Kızılduman, buna rağmen Mart ayındaki yağışları da beklemek gerektiğini belirtti.

Kızılduman, “Şu an, durduğumuz noktada baktığımızda kuraklık beklentisi olmadığıdır” dedi.

Bu yıl seracılık sektörünün fon güvencesi altına alındığını kaydeden Kızılduman, 5 Şubat tarihinde yeni tüzüğün Resmi Gazete’de yayımlandığını dile getirdi.

Kızılduman, yalnız seraların değil, içerisindeki ürünlerin de koruma altına alındığını dile getirerek, ürün kaybı ve seradaki zararların yüzde 60’ının fon tarafından karşılanacağını aktardı.

500 dönümden, bin 100 dönüme…

Sektörde dönüm başına verilen doğrudan gelir desteklerinin 400 TL ile bin TL arasında olduğunu ifade eden Kızılduman, “Seracılık desteklenmeli. Bu destekler, organik üretimde iki katına çıkıyor” dedi.

Kızılduman, seracılıkta 2015 yılında 500 dönüm olan kayıtlı alanın, 2018’de bin 100 dönüme yükseldiğini dile getirdi.

“Tüzük değişti, gelirlerin disipline şekilde toplanabilmesinin önü açıldı”

Kızılduman, 2000 yılından beridir yenilenmeyen fon tüzüğünün günümüz koşulları dikkate alınarak, revize edildiğini söyledi, kurumun kurumsal kimliğinin de oluşturulduğunu ifade etti.

Böylelikle mevcut gelirlerin disipline şekilde toplanabilmesinin önünün açıldığını kaydeden Kızılduman, buna bağlı olarak da fon gelirlerinin artacağını belirtti.

Kızılduman, şu anda farklı sektörün de fon kapsamına alınıp, alınamayacağı ile ilgili çalışmaların sürdüğünü de ifade etti.

Zararlar, ödemeler…

Doğal afetlerden dolayı, fonun yapacağı ödemelere ilişkin bilgi de veren Kızılduman, 2018 yılına ait 9 hayvan barınağının ödemesinin hazır olduğunu söyledi.

Kızılduman, 6 köye narenciye ve dolu zararlarına ilişkin ödemelerin de yapılacağını kaydetti.

2019’a ait İskele’de 34, Mağusa’da ise 16 hayvan barınağı zararına yönelik ödemelerin beklendiğini dile getiren Kızılduman, Girne ve Lefkoşa’daki zararlarla ilgili ziyaretlerin yapılacağını dile getirdi.

Kızılduman, 3-4 bölgedeki patatesteki sel zararlarının da gündemlerine alındığını ifade ederek, prosedürü tamamlanan her sektörle ilgili ödemelerin gerçekleşeceğini aktardı.

Kuraklık tespitlerinde uydu fotoğrafı…

Kuraklık tespitleri konusunda her yıl 500 bin TL’den fazla ödemeye mal olan uydu fotoğrafı satın aldıklarını da kaydeden Kızılduman, ekili olan arazilerin yanında tarım dışı arazilerin de tespit edilebildiğini belirtti.

Kızılduman,  “Traktör izlerine kadar görebiliyoruz. 50 cm yere yakınlığına kadar görüntü çekebilir. Görüntüleri değerlendiriyoruz” dedi.