Esnaf ve Zanaatkarlar Odası verilerine göre; geçtiğimiz Mart ayından bugüne 5 bine yakın işletme kapandı, buna bağlı olarak 50 bin kişi işsiz kaldı.

Ayşe GÜLER

Esnaf ve Zanaatkarlar Odası verilerine göre; geçtiğimiz Mart ayından bugüne 5 bine yakın işletme kapandı, buna bağlı olarak 50 bin kişi de işsiz kaldı.

İşsiz kalan 20 bin kişinin TC, 10 bin kişinin ise KKTC vatandaşı olduğu çalışmaya yansıdı, geriye kalan 10 bin kişi ise diğer ülke vatandaşı olarak kayıtlara geçti.

Kayıtsız işsiz sayısı da 10 bine ulaştı.

Pandemi öncesinde 16 bin 500 işletme faaliyette iken, bu rakam vakaların artmasına paralel kademeli şekilde geriledi, açık işyeri sayısı Ekim’de 13 bin 900’e, Kasım’da ise 12 bin 700’e düştü.

Esnafın yaşadığı ekonomik kaybın da ortaya konduğu araştırmaya göre;  banka kredilerinde geçtiğimiz yıla kıyasla yüzde 30 artış yaşandı.

Bu rakam, 16 milyon 950 bin TL’den 22 milyon TL’ye yükseldi.

Bunun dışında özel sektörün kullandığı krediler yüzde 50’ye varan artışla 11 milyon 500 bin TL’den 15 milyon 500 bin TL’ye çıktı.

YENİDÜZEN’e konuşan Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, “İşimiz çok zor” dedi, “Neredeyse borçlu olmayan işletme yok” şeklinde konuştu.

PANDEMİ SONRASINDA ‘ESNAFIN’ RESMİ:

• Geçtiğimiz yıl Mart ayındaki kapanma öncesinde 16 bin 500 işletme faaliyetteydi.
• Ekim’de açık işletme sayısı 13 bin 900’e, Kasım’da ise 12 bin 700’e geriledi.
• Mart’tan bugüne kapanan işyeri sayısı 5 bine ulaştı.
• 50 bin kişi işsiz kaldı. Bunların 10’bini KKTC, 20 bini TC, 10 bini diğer ülke vatandaşı. Geriye kalan 10 bini ise kayıtsız…
• Esnaf ve vatandaşların kullandığı krediler geçtiğimiz yıla kıyasla yüzde 30 arttı.
• Bu rakam, 16 milyon 950 bin TL’den 22 milyon TL’ye yükseldi.
• Özel sektörün kullandığı krediler de yüzde 50’ye varan artışla 11 milyon 500 bin TL’den 15 milyon 500 bin TL’ye çıktı.

Kredi öteleme: "Daha fazla para"

 Yapılan çalışmaya göre; hem kredi ötelenmesi hem de vade uzatılması halinde vatandaş ya da esnafın cebinden taksit ödemesi için daha fazla para çıkacağı tespit edildi.

ÇALIŞMAYA GÖRE;

ÖTELEME ÖNCESİ:

• Borç miktarı: 150 bin TL
• Faiz oranı: %20
• Aylık taksit miktarı: 4 bin TL
• Vade süresi: 60 ay

6 AY ÖTELEME SONRASI:

• Borç miktarı: 150 bin TL

• Faiz oranı: %20
• Aylık taksit miktarı: 4 bin 780 TL
• Vade süresi: 60 ay

6 AY VADE UZATMA HALİNDE:

• Borç miktarı: 150 bin TL
• Faiz oranı: %20
• Aylık taksit miktarı: 4 bin 493 TL
• Vade süresi: 66 ay

Kredi öteleme tespitleri…

Esnaf Odası, UBP-DP-YDP Azınlık Hükümeti’nin ekonomik paket çerçevesinde aldığı ‘kredilerin ötelenmesi’ kararının vatandaşlara nasıl yansıdığını da araştırdı.

Yapılan çalışmaya göre; hem kredi ötelenmesi hem de vade uzatılması halinde vatandaş ya da esnafın cebinden taksit ödemesi için daha fazla para çıkacağı tespit edildi.

Bu miktarın 493 TL ile 780 TL arasında değiştiği çalışma ile ortaya kondu.

Bununla birlikte Esnaf Odası, pandemi dönemi öncesi ve sonrasını kıyasla, esnafın içerisinde bulunduğu darboğazın resmini de çizdi.

Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tulga:

“Borçlu olmayan işletme yok”

Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, 150 bin TL borcu olan bir işletme ya da vatandaşın 60 ay vadeli kredisini 6 ay ötelemesi halinde, daha önce 4 bin TL olan taksit tutarının 4 bin 780 TL’ye çıktığını söyledi.

Tulga, alınan bu karar ile kredi sahiplerine daha fazla borç yükü yüklendiğini dile getirerek, ekonominin 6 ay sonra da iyileşmeyeceğinin gün gibi ortada olduğunu belirtti.

Bununla birlikte alınan Bakanlar Kurulu kararına göre kredi vadelerinin de talep edilmesi halinde 6 ay uzatılabileceğini hatırlatan Tulga, böyle bir durumda da taksit tutarının 4 bin 493 TL’ye çıktığını ifade etti.

Tulga, “Ekonominin kapasitesi eskiden daha yüksek olduğu halde, 4 bin TL ödeyen bir işletme ya da kişi, 6 ay öteleme yaparsa taksit tutarı, 4 bin 780 TL’ye çıkıyor. 6 vade uzatılsa da 4 bin 493 TL ödemek durumunda kalıyor. Her iki seçenek de esnaf korkunç zararda…” şeklinde konuştu.

Hükümetin bu yönde aldığı kararın doğru ve yeterli olmadığını dile getiren Tulga, kredilerinin ötelenmesi için yalnızca düzenli geliri olan kişilerin başvuruda bulunduğunu belirtti.

“Krediler yüzde 30 arttı”

Tulga, yaptıkları çalışmaya göre kredilerin geçtiğimiz yıla kıyasla yüzde 30 artarak, 16 milyon 950 bin TL’den 22 milyon TL’ye yükseldiğini aktardı.

Bunun dışında özel sektörün kullandığı kredilerin yüzde 50’ye varan artışla 11 milyon 500 bin TL’den 15 milyon 500 bin TL’ye çıktığını ifade eden Tulga, “Neredeyse borçlu olmayan işletme yok” dedi.

“Tek öneri kredi ötelemesi…”

Tulga, pandemi sürecinin üzerinden 1 yıl geçmesi, işletmelerin yüzde 80’inin çalışamaz olduğu bir dönemde hükümet tarafından önerilen tek şeyin ‘kredi ötelemesi’ olmasını eleştirdi.

Bu durum göz önünde bulundurulduğunda, faiz desteği verilerek, kredilerin uzun vadeye yayılması gerektiğini ifade eden Tulga, “150 bin TL’lik borç için yüzde 2.5 oranında faiz desteği yapılsa dahi kredilerin taksitleri 4 bin TL’de tutulabilir. Ama bu da yeterli değil” şeklinde konuştu.

“Mart’tan bugüne kapanan işyeri sayısı 5 bine dayandı”

Tulga, pandemi nedeniyle kapanan işyeri sayıları ile işsiz kalan kişilere yönelik güncel verileri de paylaştı.

Yapılan çalışmaya göre; geçtiğimiz yıl Mart ayındaki kapanma öncesinde 16 bin 500 işletmenin faaliyette olduğunu ifade eden Tulga, bu kararının ardından 10 bin işletmenin kapandığını dile getirdi.

Tulga, işletmelerin Mayıs ayında tekrar faaliyete başladığını, Eylül’e kadar da açık kalmak için direndiğini kaydetti.

Vakaların artmasına paralel, işletmelerin çok hızlı şekilde kapanmaya başladığını aktaran Tulga, açık işletme sayısının Ekim’de 13 bin 900’e, Kasım’da ise 12 bin 700’e gerilediğini açıkladı.

Tulga, çalışmaya göre geçtiğimiz yıl Mart ayından bugüne 4 bin işletmenin kapandığını söyleyerek, bu trendin devam ettiğini, kapanan işletme sayısının minimum 5 bine dayandığını belirtti.

“50 bin kişi işsiz kaldı”

Pandemi nedeniyle kapanan işletmelere bağlı olarak 50 bin kişinin işsiz kaldığını açıklayan Tulga, “İşimiz çok zor” dedi.

Tulga, işsiz kalan 10 bin kişinin KKTC, 20 bin kişinin TC, 10 bin kişinin ise diğer uyruklu vatandaşlar oluşturduğunu dile getirerek, geriye kalan 10 bin kişinin ise ‘kayıtsız’ kişiler olduğunu ifade etti.  

Tulga, hükümetin geliri olan ya da olmayan herkesten emlak vergisi talep ettiğini belirterek, bu kararın ‘adaletsiz’ olduğunu söyledi.