Murat OBENLER / BERLİN

Bu yıl Gazze’deki insan hakları katliamının tartışmaların sinemanın önüne geçtiği bir ortamda gerçekleşen 74’üncü Uluslararası Berlin Film Festivali’nde (Berlinale) ‘Altın Ayı’ ödülünü Senegal asıllı Fransız yönetmen Mati Diop’un ‘Dahomey’ adlı belgesel filmi kazandı.

Kenya-Meksika kökenli sinema sanatçısı Lupita Nyong’o başkanlığındaki jüri, Berlinale Palast'ta düzenlenen törende 1892 yılında Fransız sömürge güçlerinin Afrika’daki bugünkü adı ‘Benin Cumhuriyeti’ olan dönemin Dahomey Krallığı’ndan yağmalayarak Fransa’ya getirdikleri 7 bine yakın eserden 26 tanesinin 2021 yılında iade edilmesini içeren  ve anti-sömürgeci,yurtsever bir anlayışla çekilen belgeseli ‘Altın Ayı’ ödülüne layık gördü.Festivalde 'En İyi Yönetmen' ödülü bu yıl uyuşturucu kralı Pablo Escobar tarafından Kolombiya'ya getirilen bir su aygırını konu alan 'Pepe' filmiyle Dominikli film yapımcısı Nelson Carlos De Los Santos Arias'a verildi. 'Gümüş Ayı Jüri Ödülü' ise 'Empire' filmiyle Bruno Dumont'un oldu. 'Gümüş Ayı Jüri Özel Ödülü' de, Koreli yönetmen Hong Sangsoo'nun 31. uzun metrajı 'Bir Gezginin İhtiyaçları' filmine verildi. Hong, bu filmiyle Berlinale'de beşinci kez 'Gümüş Ayı' kazandı. Emily Watson 'Small Things Like This' filmindeki rolüyle 'En İyi Yardımcı Oyuncu' dalında Gümüş Ayı ödülünü alırken , Sebastian Stan ise 'A Different Man' filmindeki performansıyla 'En İyi Oyuncu' dalında Gümüş Ayı ödülünü aldı. Çocuklardan oluşan bir jüri tarafından verilen En İyi Film ödülü olan Kristal Ayı ödülünü ise Kim Hye-young'un ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesi olan 'It's Okay!' kazandı. Öte yandan Filistinli sanatçılara uyguladığı sansür skandallarıyla gündeme gelen Almanya'nın saygın festivali Berlinale'nin ödül töreninde birçok kişi sahneye Filistin kefiyesi takarak çıktı.

Diop’tan sessizlik duvarını hep birlikte yıkma ve Gazze’de ateşkeş çağrısı

Ödülünü almak için sahneye çıkan Diop, konuşmasında insanları "sessizlik duvarını hep birlikte yıkmaya" ve "adaletin getirilmesi" için "iade yoluyla yeniden inşa etmeye" davet etti. Altın Ayı'yı kazanan yönetmen ardından "Filistin'in yanındayım" diyerek, ateşkes çağrısında bulundu. Diop'un filmi 'Dahomey', Mark Dornford-May'in 2015'teki Güney Afrika opera draması Breathe Umphefumlo'nun ardından Berlinale'de büyük ödülü kazanan ikinci Afrika filmi oldu. Geçtiğimiz yıl da Berlinale jürisi Fransız film yapımcısı Nicolas Philibert'in 'On The Adamant' adlı yapımına 'Altın Ayı' ödülünü vermişti.

Sinemacılardan da Filistin’de acil ateşkes çağrısına destek

Berlinale'nin 'En İyi Yönetmen' ödülü ise bu yıl uyuşturucu kralı Pablo Escobar tarafından Kolombiya'ya getirilen bir su aygırını konu alan 'Pepe' filmiyle Dominikli film yapımcısı Nelson Carlos De Los Santos Arias'a verildi. 'Gümüş Ayı Jüri Ödülü' ise 'Empire' filmiyle Bruno Dumont'un oldu. 'Gümüş Ayı Jüri Özel Ödülü' de, Koreli yönetmen Hong Sangsoo'nun 31. uzun metrajı 'Bir Gezginin İhtiyaçları' filmine verildi. Hong, bu filmiyle Berlinale'de 5. kez 'Gümüş Ayı' kazanmış oldu. Emily Watson 'Small Things Like This' filmindeki rolüyle 'En İyi Yardımcı Oyuncu' dalında Gümüş Ayı ödülünü alırken , Sebastian Stan ise 'A Different Man' filmindeki performansıyla 'En İyi Oyuncu' dalında Gümüş Ayı ödülünü aldı. Çocuklardan oluşan bir jüri tarafından verilen En İyi Film ödülü olan Kristal Ayı ödülünü ise Kim Hye-young'un ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesi olan 'It's Okay!' kazandı. Öte yandan Filistinli sanatçılara uyguladığı sansür skandallarıyla gündeme gelen Berlinale'nin ödül töreninde birçok kişi sahneye Filistin kefiyesi takarak çıktı.

Panorama jürisinden İsrailli ve Filistinli film yapımcıların kolektifince yönetilen 'Başka Ülke Yok' a Belgesel Ödülü

Törenden bir gün önce Panaroma Bölümü'nde yarışan filmler de ödüllendirilirken Uluslararası jüri, Gazze'de devam eden soykırıma varan katliamlara sessiz kalmadı ve 'Başka Ülke Yok' belgeseline 'Berlinale Belgesel Ödülü'nü verdi. İsrailli ve Filistinli film yapımcılarından oluşan bir kolektif tarafından yönetilen belgesel, İsrail hükümetinin işgal altındaki Batı Şeria'nın kırsal bir köyü olan Masafer Yatta'daki Filistinlileri sınır dışı etme girişimlerine ciddi bir bakış sunuyor. Belgesel, festival izleyicilerinin belirlediği 'En İyi Belgesel' ödülünü de almıştı. Ödülün açıklanmasının ardından filmin yönetmenleri Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham ve Rachel Szor sahneye çıkarak, 'salondaki güçlü insanlara' Gazze'de ateşkes çağrısında bulunmaya ve Batı Şeria'nın İsrail tarafından işgalini durdurmak için harekete geçme çağrısında bulundu. Yönetmenler ayrıca Almanya'nın İsrail'e silah tedarikini durdurması gerektiğini söyledi.

TEDDY Ödül Jürisi, Alman yetkilileri karşısında canlı yayında Gazze’de ateşkes çağrısı yaptı

Aralarında Kıbrıs’tan Queer Wave Festivali Direktörü Diego Armando Aparicio’nun bulunduğu ve Cerise Howard, Kami Sid, Luís Fernando Moura ve Vic Carmen Sonne’den oluşan TEDDY Ödül Jürisi festivalin Filistinle ilgili en cesur konuşmasına imza atarak ödül töreninde Filistindeki insanlık ayıbına karşı duran ve Gazze’de acil ateşkes çağrısını da içerek uzun bir açıklama yaptı. Alman Kültür ve Medya Bakanı Claudia Roth’un demokrasiden ve insan haklarından da bahsettiği ancak Filistin’in adını almadığı resmi açılış konuşması sonrasındaki bu açıklama salondan büyük alkış alırken tören sonrasında da birçok sinemacı ve katılımcı ateşkes açıklamasını destekleyici konuşmalar yaptılar.

Yahudi asıllı sanatçı Merrill Nisker sahneden Alman yetkililere Almanca seslendi: “İstediğim zaman ve istediğim gibi konuşurum”

Philipp Fussenegger, Judy Landkammer yönettiği belgesel “Teaches of Peaches” TEDDY Ödüleri’nde En İyi Belgesel Ödülü’ne layık görülürken filmin ana kahramanı Yahudi asıllı Kanadalı sanatçı Merrill Nisker sahneden Alman yetkililere seslenerek kimsenin kendisinin düşünce ve ifade özgürlüğüne müdahale edemeyeceğini ve kendisinin istediği zaman konuşabileceğini vurguladı. Bu sansürün bir son bulmasını isteyen sanatçı, film ekibiyle birlikte Gazze’de ateşkes çağrısına vurgu yaptı. 
Özge’nin Faruk ve  Akin’in Crossing filmleri festivalden ödülle döndü
Berlin’de yaşayan yönetmen Aslı Özge’nin Panorama’da gösterilen Türkiye-Almanya ortak yapımı ‘Faruk’ adlı filmi uluslararası eleştirmenlerin oluşturduğu ‘FİPRESCİ Jürisi’ ödülünü kazandı.Gürcistan’dan kaçıp İstanbul’a sığınan trans yeğenini bulmak için Türkiye’ye gelen 60 yaşlarındaki Lia ile peşine takılan 20’li yaşlardaki işsiz güçsüz Achi’nin serüvenini içeren Gürcü yönetmen Levan Akin’in ‘Crossing’ (Geçit) filmi de ‘Panorama Seyirci Ödülü’ ve ‘Teddy Ödülü’nü aldı.

ANA YARIŞMANIN KAZANANLARI:

Altın Ayı: Dahomey, Mati Diop

Gümüş Ayı Jüri Özel Ödülü: A Traveler's Needs, Hong Sangsoo

Gümüş Ayı Jüri Ödülü: L'İmparatorluk Yön. Bruno Dumont

En İyi Yönetmen : Pepe, Nelson Carlos De Los Santos Arias

En İyi Oyuncu Ödülü:Sebastian Stan (A Different Man)

En İyi Yardımcı Oyuncu: Emily Watson (Small Things Like This)

En İyi Senaryo Ödülü: Matthias Glasner (Sterben)

Sanatsal Katkı Ödülü: Martin Gschlacht (Des Teufels Bad)