33 yıl sonra dengeleri sarsacak karar…Kıbrıs'ın güneyine  ABD tarafından 33 yıldır uygulanan silah ambargosunun 1 yıl süreliğine kaldırılacağı açıklandı. Kıbrıslı Rum lider Nicos Anastasiade gelişmeyi memnuniyetle karşılarken, karar Kıbrıs’ın kuzeyinden ve Türkiye’den tepki gördü.

Akıncı'dan silahlanma tepkisi

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, ABD’nin Kıbrıs'ın güneyine silah satış kısıtlamasını kaldırma kararın doğru yönde atılmış bir adım olmadığını belirtti.

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) GKRY’ye akredite Büyükelçisi Judith Gail Garber ile bu akşam bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Garber’in talebi üzerine gerçekleştirilen görüşmede, Garber Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’ya ABD’nin savunma amaçlı silahların Rum tarafına satış kısıtlamasını 1 Ekim 2020’den 30 Eylül 2021 tarihine kadar kaldırdığı kararını iletti.

Garber telefon görüşmesinde, ABD’nin halihazırda Rum lider Nicos Anastaiades’e alınan bu kararı ilettiğini ve kendisinin de Kıbrıs Türk tarafına bilgi vermek istediğini ifade etti.

Cumhurbaşkanı Akıncı, Garber’e ABD’nin almış olduğu bu kararın Rum tarafını Kıbrıs’ta kapsamlı çözüme ulaşılması yönünde cesaretlendirmeyeceğini ve barışa hizmet etmeyeceğini, aksine Rum tarafının müzakere masasının dışında kalmasına yardımcı olacağını kaydederek, alınan bu kararın yanlışlığını vurguladı.
Kıbrıs’ta ve Doğu Akdeniz’de silahlanma çabalarına katkı yapmak değil, diyalog ve uzlaşmaya yardımcı olmak gerektiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Akıncı, ABD’nin bu kararının doğru yönde atılmış bir adım olmadığını belirtti.

Anastasiadis'tan "Türkiye saldırgan davranıyor" mesajı

Kıbrıslı Rum lider Anastasiadis, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Pompeo'ya teşekkür ederek, kararı "Kıbrıs ve ABD arasındaki ikili güvenlik ilişkisini daha da güçlendiren olumlu bir gelişme" şeklinde değerlendirdi.

Anastasiadis, Pompeo ile yaptığı telefon görüşmesinde Doğu Akdeniz'deki durumu ele aldıklarını kaydederken, "Türkiye'nin saldırgan davranışı nedeniyle bölgedeki gerilimi azaltmanın önemini daha da vurguladık" ifadesini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanlığı detayları açıkladı

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, yaptığı yazılı açıklamada, Pompeo ve Anastasiadis'in yaptıkları telefon görüşmesinde, "ABD-Kıbrıs ilişkilerinin derinleştirilmesi" konusunun ele alındığını vurguladı.

Açıklamada, "Pompeo, Anastasiadis'e, 2021 mali yılı için Kıbrıs'a giden ya da Kıbrıs'tan çıkan, Uluslararası Silah Kaçakçılığı Düzenlemesi altında kontrol edilen ölümcül olmayan savunma malzemeleri ve savunma hizmetlerinin ihracatı, yeniden ihracatı, yeniden transferi ve geçici ithalatına yönelik kısıtlamaları kaldırma kararını bildirdi." ifadeleri yer aldı.

Görüşmede Pompeo'nun, tüm Kıbrıslılar ve bölge halkının yararına olacak şekilde adanın "iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon olarak yeniden birleşmesi" için kapsamlı bir karara varılmasını desteklediğini vurguladığı aktarıldı.

Tatar: “ABD’nin para kazanmasından başka işe yaramayacak”

Başbakan Ersin Tatar, “ Amerika Birleşik Devletleri’nin bir yıl süreyle de olsa Güney Kıbrıs’a silah ambargosunu kaldırmasının Rum uzlaşmazlığının artması ve Amerika’nın para kazanmasından başka işe yaramayacağını” vurguladı.

Başbakan Tatar açıklamasında şunları kaydetti:

“ABD’nin Rum tarafına silah satışı kısıtlamasını 1 Ekim 2020’den 30 Eylül 2021 tarihine kadar kaldırması yanlış bir karardır. Bölgedeki Rum- Yunan tahriklerinin arttığı bir dönemde böyle bir karar alınması ABD gibi BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi bir ülkeye yakışmamıştır. Bu kararın barışa değil, Rum tarafının uzlaşmazlığına katkı sağlayacağı açıktır. ABD’yi kınıyor, derhal bu yanlıştan dönmeye davet ediyorum. Ancak herkes şunu bilsin ki, Türkiye ve onun desteklediği KKTC asla haklarından vazgeçmeyecektir. Yapılması gereken gerginliği artırmak değil gerçekleri görerek barış yoluna gelmektir.”

Özersay: “ABD’nin kararı bölgenin istikrarı ve barışı açısından hayal kırıklığıdır”

Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay ABD’nin Kıbrıs Rum tarafına silah ambargosunu fiilen kaldırma kararını açıklamasının bölge istikrarı ve barışı açısından bir hayal kırıklığı olduğunu söyledi.

ABD’nin kararını eleştiren Özersay, “Kıbrıs sorununun çözüm çabalarını sekteye uğratmamak gerekçesiyle yürürlüğe konulan silah ambargosunu kaldırmak ne anlama geldiğini herkesin çok iyi düşünmesi gerekir. Kıbrıs Rum siyasi liderliğinin bu şekilde sırtının sürekli olarak sıvazlanması maalesef Doğu Akdeniz Bölgesi’nde tek yanlı ve haklarımızı gasp etmeye dönük tutumunda daha da ısrarcı olmasına yardımcı olacaktır” dedi.

Açıklamasında, “mevcut şartlarda dahi bizimle devleti, yönetimi ve zenginliği paylaşmaya yanaşmayan Kıbrıs Rum liderliğinin bu saatten sonra bu konuda daha da katı bir tutum içerisinde olacağını görmek gerekir” ifadelerini kullanan Özersay, “Adil olmayan, uyuşmazlığın taraflarından sadece bir tanesini destekleyen çok sayıda yanlış karara tanıklık ettik bu coğrafyada. ABD’nin silah ambargosu konusunda almış olduğu bu son karar da bunlardan sadece bir tanesi olacak ama bölgedeki hak ve menfaatlerimiz için bizi mücadelemizden bir an için dahi vazgeçiremeyecek.”dedi.

Türkiye: “Barış ortamını zehirleyen bir karar”

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, "ABD’nin (Rumlara silah ambargosunu kaldırarak) barış ortamını zehirleyen bir karara imza atması müttefiklik ruhuyla bağdaşmamaktadır" dedi.

"ABD’nin Kıbrıs Rum Yönetimine yönelik silah ambargosunun kaldırılması yönünde bugün (1 Eylül) açıkladığı karar Ada’daki iki halk arasındaki eşitliği ve dengeyi yok saymaktadır.

Bu kararın Kıbrıs meselesinin çözüme kavuşturulması yönündeki çabaları olumsuz etkileyeceği de muhakkaktır.

Doğu Akdeniz’de gerginliğin azaltılması amacıyla çaba harcanan bir dönemde, ABD’nin bölge barış ve istikrar ortamını zehirleyen bu tür bir kararın altına imza atması müttefiklik ruhuyla da bağdaşmamaktadır.

ABD’nin bu kararını gözden geçirmesini, bölgede barış ve istikrarın tesisi için mevcut çabalara destek vermesini bekliyoruz.

Aksi takdirde Türkiye, garantör ülke olarak, hukuki ve tarihi sorumluluğuna uygun olacak şekilde Kıbrıs Türk halkının güvenliğini garanti altına alacak gerekli mukabil adımları kararlılıkla atacaktır."