Tarih 26 Nisan 2004. Kıbrıs Sorununa kapsamlı bir çözüm bulmayı hedefleyen Annan Planı, iki toplumda eşzamanlı referandumlara sunulur. Kıbrıs Türk Toplumu’nun Referandumda ‘Evet’ oyu vermesinin ardından Avrupa Birliği Konseyi aynı gün Avrupa Komisyonu’na Kıbrıslı Türklerin sosyal ve ekonomik kalkınması için bir yardım paketi hazırlama görevini verir.

Bu amaç ile hazırlanan Avrupa Birliği Mali Yardım Tüzüğü 2006 yılında uygulamaya girer. 5 yıllık bir süreç içerisinde Kıbrıs Türk Toplumu’na aktarılacak 259 Milyon Euroluk Tüzüğü uygulamak için Avrupa Komisyonu, Lefkoşa’da Avrupa Birliği Destek Ofisini açar.

Mali Yardım Tüzüğü her ülkede olduğu gibi yararlanıcının (Kıbrıs Türk Tarafı) katılımı ile uygulanmaktadır. Avrupa Komisyonu programlarını geliştirmeden önce tüm ilgili Bakanlıklar ve sektör temsilcileri ile bir araya gelmekte ve sektörlerin ihtiyacını belirledikten sonra bu yönde programlar uygulamaya koymaktadır. Bu programların denetlenmesi bizzat AB tarafından yapılsa da ilgili Bakanlıklar sürece dahil edilmekte ve görüş alışverişinde bulunulmaktadır.

Sadece Avrupa Birliği değil tüm Dış Yardımların Koordinasyonu ve izlenmesini sağlamak amacı ile KKTC Maliye Bakanlığı altında Mali Yardım Koordinatörlüğü kurulur. Bu amaçla yılda iki kez, iki tarafın eş başkanlık yaptığı Iç Denetleme Mekanizması kurulur ve tüm programlar tek tek incelenir.

2006 yılında ayrılan 259 Milyon Euro’nun kullanılmasından sonra, 2011 yılından itibaren yıllık 30 Milyon Euroluk paketler şeklinde bu yardımlar devam eder. Kıbrıs Türk Halkına günümüze kadar yaklaşık 400 Milyon tutarında mali yardım yapılmıştır.

Yapılan tüm yardımlar ihaleler aracılığı ile yapılmaktadır. İhaleler iş, mal ve hizmet alımı veya hibe şeklinde açılmaktadır. Mal ve Hizmet alımı için açılan ihalelelere  AB, TC ve Kıbrıslı Türk menşeli şirketler teklif verebilmektedir.  Hibe programları ise KOBİlere, Sivil Toplum Örgütlerine, Okullara, Odalara, Çiftçilere, Öğrencilere, Öğretmenlere, Belediyelere yönelik ayrı ayrı programlar şeklinde açılmıştır. Her Program açılışı, toplam hibe miktarı, son başvuru tarihi ve koşulları Avrupa Komisyonu tarafından gerek basın, gerekse çeşitli bölgelerde düzenlenen bilgilendirme toplantıları aracılığı ile geniş çapta duyurulmaktadır.

Başvuru hazırlama aşaması oldukça kapsamlı bir süreçtir. Hibe başvurusunda bulunacak kişi veya kurum, alacağı hibeyi nerede ve nasıl kullanacağını, amacının ne olduğunu hazırladığı projede iyice açıklamakta, projenin bütçesini hazırlarken talep ettiği miktarın her centini nereye harcayacağını anlatmaktadır. Hibe başvurularının koşullarından bir tanesi de hibe alan Kurum’un kendi özkaynaklarından katkı yapmasıdır. Bu katkılar %50’ye kadar çıkabilmektedir. Başka bir koşul ise AB’nin görünürlülüğünün sağlanmasıdır. Avrupa Birliği hazırlanan projeleri değerlendirirken AB desteğinin açıkca belirtildiği basın açıklamaları, proje açılış veya kapanış toplantıları yapmaları, hazırladıkları tüm yayınlarda, websitelerinde, binalarında AB desteğinin belirtilmesi şartı koşar. Ayrıca yapılacak tüm alımlar AB Satın Alım kuralları çerçevesinde yapılmalı ve satın alınacak her ürün üzerine AB yardımını belirten etiketler takılmalıdır.

Toplanan başvurular Avrupa Komisyonu tarafından değerlendirilmekte ve hibe almaya hak kazananlar açıklanmaktadır. Avrupa Komisyonu Mali Şeffaflık Sistemi isimli web sitesinden(http://ec.europa.eu/budget/fts/index_en.htm) 2007 yılından itibaren Avrupa Birliği’nin hangi kuruma ne kadar kaynak aktardığını duyurmaktadır.

Ayrıca hibe almaya hak kazanan her kurum, şirket veya kişi Avrupa Birliği ile bir sözleşme imzalamakta bu sözleşmeye hazırlanan proje ve bütçesi eklenmektedir. KKTC Maliye Bakanlığı ile yapılan bir antlaşma uyarınca AB projeleri için yapılan alımlar KDV ve gümrük vergisinden muaf tutulmaktadır. Proje yürütücülerine yapacakları alımları vergisiz yapabilmeleri için KKTC Vergi Dairesi her proje için bir muafiyet belgesi hazırlamaktadır. Bu muafiyet belgesinin alınması için Avrupa Birliği her bir proje yararlanıcısına proje ile ilgili bilgileri içeren bir belge hazırlar ve ekine projenin bütçesini ekler.

Maliye Bakanlığı altında faaliyet gösteren Vergi Dairesi’nde bütün hibelerin dökümantasyonu mevcuttur. Sayın Maliye Bakanı bunları bilmiyorsa, bu ayıptır. Yok biliyor da, Devlet’in vermediği, veremediği hizmetleri Kıbrıs Türk Halkı’na gönüllü çabalarla sunmaya çalışan, AB’den aldığı katkının her centinin hesabını veren, çoğu zaman cebinden para harcayan Sivil Toplum Gönüllüleri’ni Toplum ile karşı karşıya getirerek siyasi çıkar sağlamaya çalışıyor ise, bu daha büyük ayıptır! 

P.S. Bu kaynaklar ile Mercedes alan olmuş mu diye merak ederseniz, sokaklarda etrafınıza bakmanız yeterli, üzerinde AB bayrağı taşıma zorunluluğu var, 7 yıl. Görürseniz bana da haber verin lütfen.