Pandemi sürecinde geçirilecek 3. bayramda ne esnafın, ne yurttaşın, ne de özellikle ‘iş yapmak’ için bugünleri bekleyen eğlence sektörünün tadı var… Gittikçe uzayan süreç ve zorlaşan şartlar birçok sektör ve temsilcisini ‘batma’ noktasına getirdi… Kimisi ‘bittik’, kimisi ‘cebimizde 1 TL yok’ dedi… Kimisi sadece 3-4 gün canlanmaya sevindi… Bir tek Karpaz’daki butik oteller olumlu konuştu, tüm kesimlerde moraller bozuk…

Fehime ALASYA

Pandemi sürecinde geçirilecek 3. bayramda ne esnafın, ne yurttaşın, ne de özellikle ‘iş yapmak’ için bugünleri bekleyen eğlence sektörünün tadı var… Gittikçe uzayan süreç ve zorlaşan şartlar birçok sektör ve temsilcisini ‘batma’ noktasına getirdi… Kimisi ‘bittik’, kimisi cebimizde 1 TL yok’ dedi… Kimisi sadece 3-4 gün canlanmaya sevindi.

Pandemi gölgesindeki bayramda birçok sektör alım gücünün düşmesiyle iş yapmadığından dert yandı, yurttaş ise birçok alış verişinde kısıtlamaya gittiğini ifade etti.

Beş kişilik yetişkinden oluşan bir ailenin mangalına girecek olan et terazide 410 TL’yi gösteriyor.. Markette alışverişe giren vatandaşın da durumu pek iç açıcı değil…

“Her şeyden kıstık, daha ne kaldı?” diyen yurttaş, alışveriş sepetinin dolmadığını, cebinin ise boşaldığını ifade ediyor.

Hükümetin senede bir kez hayat pahalılığı verdiğini buna karşın her ay bir temel ihtiyaca zam yaptığını anlatıyor.

Eğlence sektörü ‘çöktü’…

Bir yılı aşkındır pandemide yaşam mücadelesi veren ve sesini duyuramadığını anlatan müzisyen ve bar işletmecileri ise ekonomik olarak artık ‘çöktüklerini’ anlatarak, “İntiharın eşiğinde olanlar var” diyor.

Müzisyen Zeki Karahanoğlu, bir buçuk yıldır 1 TL dahi destek görmediklerini anlatırken, uzun yıllardır müzik piyasasında olan ve şu an bar işletmeciliği de yapan Müzisyen Arda Gündüz ise “Gitar kılıflarını açıp dileneceğiz, dilendiğimiz bir bayrama giriyoruz” diyor…

Taksici Özkıraç: “Perişanız”

Taksicilik yaparak evine ekmek getirmeye çalışan vatandaş, müzisyen ve bar işletmecisiyle benzer durumda. Bayram gününde cebinde 1 TL olmadığını söyleyerek isyan eden taksici Hakan Özkıraç, “Hükümet cebimizde olan parayı da alıyor” diyor.

Restorancılar ise normal seyrinde dahi işlerin seyrinin tatmin edici olmadığını anlatırken, bayramdan umudunu kesmiş durumda…

Karpaz bir nebze nefes alacak…

Bayramın çok yoğun geçeceği öngörülen Karpaz bölgesinde bulunan otel veya bungalov tarzı işletmeler ise “Bayramda 3, 4 gün bayram edeceğiz, akabinde yine oturacağız” diyor.

İşlerin normalde çok durgun olduğunu söyleyen bölgedeki işletmeci, yoğun olacakları birkaç bayram gününe dahi sevinemediğinden bahsediyor.

Tatlıların da ‘tadı kaçtı’

Bayramlarda konuklara ikram edilen, ziyarete giderken götürülen tatlıların dahi tadı pandemiyle kaçmış durumda… Pandemiden dolayı işlerin çok düştüğünü anlatan Şefler Pastanesi Direktörlerinden Dilek Türker de siparişlerin “çok az olduğunu” dile getirdi.  

Durdu Özdeğirmenci (Kasap):

“Pandemi var bayram yok”

“Vatandaşın tümü sanırım Karpaz’a gidiyor, şehirde biri kalmayacak gibi görülüyor” diyen Kasap Durdu Özdeğirmenci, bayram yoğunluğunun hem pandemi, hem de dövize yenildiğini söylüyor. Bayramların eski tadının olmadığını belirtiyor. “Satışlar rutin hafta sonu et satışı havasında seyrediyor, hafta sonu yoğunluğu neyse bayram yoğunluğu da odur” diyen Özdeğirmenci, et fiyatlarının uzun süredir değişmediğini de belirtiyor.

Hayriye Çolak (Vatandaş):

“Senede bir hayat pahalılığı veriyorlar ama her ay bir temel ihtiyacımıza zam yapıyorlar”

Vatandaşın alım gücünün düştüğünü kaydeden Hayriye Çolak ise, hükümetin senede bir kez hayat pahalılığı verdiğini buna karşın her ay bir temel ihtiyaca zam yaptığını anlatıyor.

“Bayram kısıtlı gidiyoruz, markette, kasapta, her şeyde kıstık, kemer sıktık” diyen Çolak, buna mecbur kaldıklarını anlatıyor. Geçim derdinin, hayat pahalılığının her geçen gün biraz daha zorlaştığını kaydeden Çolak, alışveriş sepetlerinin dolmadığını ama ceplerinin boşaldığını ifade ediyor.

Arda Gündüz (Bar işletmecisi-Müzisyen):

“Dilendiğimiz bir bayrama giriyoruz, gitar kılıflarını açıp dileneceğiz”

Bayramda barların çalışma saatlerine dair bile bir değişiklik olabilir ihtimaline karşın hiçbir plan yapamadıklarını anlatan Müzisyen-Bar İşletmecisi Arda Gündüz, “Her şey son dakika, hiçbir plan yapmadık. Dilendiğimiz bir bayrama giriyoruz, gitar kılıflarını açıp dileneceğiz. Bize dair hiçbir haber yok.” diyor.

Süreç içindeki gece sokağa çıkma yasakları ve işletmelerin sınırlı sayıda hizmet vermesinin en çok da onları etkilediğini anlatan Gündüz, “Yerli müzisyenleri görmezden geliyorlar, biz de onları görmezden geleceğiz. Bizim halimiz kimsenin umurunda değil…” diyerek sitem ediyor.

Zeki Karahanoğlu (Müzisyen):

“Ekonomik olarak çöktük, intiharın eşiğindeyiz”

“Müzisyenlerin bayrama batık gireceğini, bankalarla kavgalı bir şekilde yeni bir hayata başladıklarını” anlatan Müzisyen Karahanoğlu, “Her şey açıldı sektörde hala hareket yok. Biz aylardır soruyoruz mekanlar açıkken bulaşa sebep olan müzik midir?” diye  konuşuyor. Devletin umursamazlığı nedeniyle “ekonomik olarak çöktüklerini” anlatan Karahanoğlu, bir buçuk yıldır 1 TL dahi destek görmediklerini ifade etti. Karahanoğlu, “Yeni doğmuş bebeği olanlar var, intiharın eşiğindeyiz.” diyor…

Nihat’ın Yeri Restoran Çalışanı Mustafa Dinçaslan:

“Her gelen önce fiyat soruyor, sonra oturuyor. Bir gelen artık diğer aya geliyor”

İşlerin çok durgun olduğunu anlatan Nihat’ın Yeri Restoran Çalışanı Mustafa Dinçaslan, “esnaf kan ağlıyor, nereye baksak restoranlarda iş yok.” diyerek hem insanların bulaştan korktuğunu hem de alım gücünün çok düştüğünü anlatıyor.

Bayramın çok sönük geçeceği öngörüsünde bulunan Dinçaslan, işlerin normal seyrinde dahi düşük olduğunu dile getirerek, “İnsanlar eskiden gelip fiyat sormadan yer içerdi, şimdi her gelen önce fiyat soruyor, sonra oturuyor, bir gelen artık diğer aya geliyor.” yorumunu yapıyor… 

Hakan Özkıraç (Ercan Taksiciler Birliği Üyesi):

“Bayram gününde cebimizde 1 TL yok, hükümet cebimizde olan parayı da alıyor”

Bayram öncesinde cebinde 1 TL olmadığını söyleyerek isyan eden taksici Hakan Özkıraç, çok kötü durumda olduklarını anlattı.

Özkıraç, “Üç aydır tüm giderlerimiz cebimizden verdik, hükümet cebimizdeki parayı bile aldı, bayram günü bile hükümetin bize ödeme yaptığı yok, artık yeter. Dışarıdaki taksiciler bizden çok daha iyi durumdadır herhalde…” diye isyan etti.

Ocak ayından beri Ercan Havaalanı’nda taksilerin iş yapmadığını anlatan Hakan Özkıraç, uzun süredir devlet bünyesinde 15 günde bir ödenme koşuluyla maliyetine çalıştıklarını, buna rağmen taşıma ücretlerini düzenli alamadıklarını anlatıyor.

“Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı arasında gidip geliyoruz, dört aydır ödenmiyoruz, sadece 15 günlük ödendik.” diyor.

Arzu Varak (Arzu’s Grace-Esnaf):

“Küçük esnafı sosyal medya ve daimi müşterileri tutuyor”

Küçük esnafın işlerinin daimi müşteriler, yakın akraba, arkadaş veya sosyal medya aracılığıyla ilerleyebildiğini anlatan Butik İşletmecisi, Esnaf Arzu Varak, “Diğer bölgeler kalabalıkmış, küçük esnaf için bir şey değişmedi. Belli başlı büyük işletmelerde işlerin daha iyi olduğu ifade ediliyor.” yorumunu yapıyor.

Sedat Gülay (Livana Hotel Direktörü-Karpaz):

“Bayramın ikinci veya üçüncü günü doluluk oranı fazla”

Bayramın birinci günü %50 kapasite ile çalışacaklarını anlatan Livana Hotel Direktörü Sedat Gülay, bayramın ikinci veya üçüncü günü ise doluluk oranının daha fazla olduğunu belirtti. “Son günlerde bile bu sayı değişebilir. Bizim insanımız son dakikacıdır, günü birlik gelip de kalmak isteyenler de çok oluyor” dedi.

Burhan Kalın (Burhan’s Hotel-Karpaz):

“Bayramda 3, 4 gün bayram edeceğiz, akabinde yine oturacağız”

Bölgenin bayramda 3, 4 gün yoğun olacağını anlatan Burhan’s Hotel Direktörü Burhan Kalın, rezervasyonların bir ay öncesinden yapıldığını belirtti.

“İnsanlar yurt dışına çıkamadığı için yurt içinde bu bölgeyi tercih eder oldu. Telefonlarımız susmuyor. Bayramda 3, 4 gün bayram edeceğiz, akabinde yine oturacağız” dedi.

Dilek Türker (Şefler Pastanesi-Tatlıcı):

“Ziyaretlerin yapıldığı, tatlıların götürüldüğü, siparişlerin verildiği bir bayram yok artık”

Aybaşı ödemesiyle birleşen bayramın piyasaya her şeye rağmen küçük bir hareketlilik getirdiğini anlatan Şefler Pastanesi Direktörlerinden Dilek Türker, “Eski bayramlar zaten yoktu şimdi pandemiyle daha da kötü oldu. Ziyaretlerin yapıldığı, tatlıların götürüldüğü, siparişlerin verildiği bir bayram yok artık. Bugün arife ama çok düşük miktarda tatlı siparişi aldık.” ifadelerini kullanıyor.