UBP-DP-YDP koalisyon hükümeti kurulduğu günden bu yana neredeyse hiçbir ihaleyi doğru dürüst sonuçlandıramadı. Bunun tek nedeni ihalelerin şeffaf ve denetlenebilir olmasını değil, önceden belirledikleri kişi ya da şirkete vermek istedikleri içindi.

Bu nedenle açtıkları ihaleleri sudan gerekçelerle iptal ettiler, yeniden açtılar, bir daha iptal ettiler ve en sonunda da bakanlar kurulu kararı ile ihalesiz aldılar. Kıb-Tek yakıt ihalesi bunun en somut örneğidir.

Ancak bu yöntem Kamu İhale Yasası’na aykırı idi. Bunun yolunu da kamu ihale yasasını bypass etmekte buldular.

Kamu İhale Yasası’nda birkaç maddeyi değiştirmek için meclise değişiklik önergesi verdiler.

Dün kamuoyunun bilgisine gelen değişiklik önergesi neyi içeriyor?

Esas yasanın 24 üncü maddesinin (C) bendinde yapılması öngörülen değişiklik “Ancak, ihale makamı büyük miktarda yatırım yapılmış olan ve/veya büyük miktarda yatırım gerektiren, su ve elektrik temini ile ilgili büyük projeler için toplam süresi 20 (yirmi) yılı geçmeyecek sözleşmeler ile gerçek veya tüzel kişilerden alım yapabilir” yönündedir.

Hükümet neden böyle bir değişiklik yapmak istiyor?

Çünkü elektrikte Aksa’nın sözleşmesi önümüzdeki yıl sona eriyor. Yani 2024 yılı sonunda Aksa’nın tasını tarağını toplayıp bu ülkeden gitmesi gerekiyor.

Ama birileri Aksa’nın gitmesini değil, Kıb-Tek’in parça parça Aksa’ya devredilmesini istiyor. Talimat büyük yerden gelince atanmış hükümetin yapabileceği tek iş “kılıfına uydurmak” tır. Onlar da bu amaçla hemen iki satırlık değişiklik önergesiyle kılıfına uydurmak için düğmeye bastılar.

İhale ne amaçla yapılır?

İhale sözcüğünü  Türk Dil Kurumu “bir işi ya da bir malı, birçok istekli arasından en uygun koşullarla yapmayı ya da almayı kabul edene verme” olarak tanımlamaktadır.

Yani siz bir işi ya da bir malı en uygun koşullarda yaptırabilmek, ya da alabilmek için mutlaka ihale açmanız gerekiyor.

Aksi durumda size göre en uygun koşullarda alım yapmış olursunuz, bu durumda da sizin değerlendirmeniz objektif olmaz.

İhale yasasında yapılmak istenen bu değişikliğin asıl amacı Türkiye ile KKTC arasında kurulacak elektrikte enterkonnekte işinin Aksa’ya verilmesidir.

Bu konuda ihale açılırsa “yanlış ellere kalabilir”.

Öyleyse bu işi ihalesiz yapmanın yolları aranmalıdır. Çünkü deniz altından kablo işi gündeme geldiği günden bu yana, neredeyse 10 yıldır TC tarafı hep aynı şirketi işaret ediyor. Neredeyse Aksa yapmazsa bu işi unutun diyecek.  

Her işi yüzüne gözüne bulaştıran atanmış hükümet bu konuda da aldığı talimatı yerine getirmek için ilk adımı attı. Konu meclisin gündemine getirildi. Muhtemelen bu konuda mecliste ciddi bir tartışma olacak, muhalefet bu değişikliği engellemek için elinden geleni yapacak ama sayısal üstünlüğü olan hükümet partilerine mensup milletvekilleri tek kelam etmeden sırası gelince parmak kaldıracak ve bu değişikliği onaylayacak.

Ardından da büyük iş yapmışlar gibi “Türkiye’den kablo ile ucuz elektrik getireceğiz” diye böbürlenecekler.

Ben elektrikte enterkonnekte sisteme karşı değilim. Hiç olmadım. Ama bu işin ihale ile yapılmasını, bu işin en uygun şartlarda yapacak olana verilmesinin ülke yararına olduğunu düşünüyorum.

Tersi Aksa’nın insafına terkedileceğiz demektir. Üstelik Aksa işi ihalesiz alacağı için istediği şartları da dayatacaktır.

Bu noktaya geleceğimiz son birkaç yılda Kıb-Tek konusunda atılan ve atılmayan adımlar, alınan ve alınmayan yatırım kararları ve ihalesiz yakıt alımı ile kuruma verilen maddi zararla belli olmuştu.

Bu sayede Kıb-Tek’in pazarlık gücü da bilerek ve isteyerek yok edildi. Bu senaryo çoktan yazılmıştı. Adım adım uygulandı. Şimdi son çivi çakılacak.