Serap ŞAHİN

Türkiye’de petrol fiyatları düştü, buna bağlı olarak da akaryakıt pompa fiyatlarına yansıdı. Kıbrıs’ın kuzeyinde ise herhangi bir değişiklik olmadı.

YENİDÜZEN, ekonomistlere ham petrol ve brent petrolde gerileme olmasına rağmen, Kıbrıs’ın kuzeyinde neden akaryakıt fiyatlarında indirime gidilmediğini sordu. Ekonomistler, fiyat istikrar fonuna işaret etti, “Hükümetin vergiye ihtiyacı var” yorumunu yaptı.

YENİDÜZEN’e konuşan Ekonomist Ödül Muhtaroğlu, aradaki farkın fiyat istikrar fonuna aktarıldığına işaret etti, “Oradaki kaynak çoğaltılıyor. Pompa fiyatına, halka, sektörlere bu indirimi yansıtmıyorlar” ifadelerini kullandı.

Ekonomist Ayşem Çelebi ise ürün fiyatının arttığı bir ayda, dağıtıcı ve bayi marjı toplamı düşerken toptancı marjının artabiliyor olmasının Kıbrıs’ın kuzeyindeki petrol fiyatlarını düşürmesine engel olabileceğini ifade etti.

Ekonomist Mustafa Baturalp da ülkedeki vergi sistemine işaret etti, “devletin” litre başına vergi kestiğini bu nedenle indirim olmadığını ifade etti. Baturalp, “Talasamiya hastalığından muzdarip bir ekonomi ve hiçbir zaman ayakta duramadı” ifadelerini kullandı.

Ekonomist Ödül Muhtaroğlu:

“Artış olduğunda hemen yansıtan hükümet, indirim söz konusu olduğunda geri duruyor”

Döviz kurlarının dengeli gittiğini belirten Ekonomist Ödül Muhtaroğlu, ham petrol fiyatlarının ve brent petrol fiyatlarının da gerilediğini belirtti. Türkiye’nin bunu pompa fiyatına yansıttığını ancak Kıbrıs’ın kuzeyinde bir değişiklik olmadığını kaydeden Muhtaroğlu, “Muhtemelen burada fiyat-istikrar fonundaki kaynağa aktarılıyor ve oradaki kaynak çoğaltılıyor. Pompa fiyatına, halka, sektörlere bu indirimi yansıtmıyorlar” ifadelerini kullandı.

“Artış olduğunda hemen yansıtan hükümet, indirim söz konusu olduğunda geri duruyor, indirimden imtina ediyor” diyen Muhtaroğlu, pompaya yansıtılması gereken indirimin, fiyat istikrar fonunda biriken vergi miktarını arttırmak için kullanıldığını, amacın da bütçede kullanılması olduğunu belirtti.

Ekonomist Ayşem Çelebi:

“Toptancı marjının artması, ülkemizdeki petrol fiyatlarının düşmesine engel”

Kıbrıs’ın kuzeyinde akaryakıt fiyatlarının döviz kurlarından, vergilerden ve şirketlerin kâr marjlarından etkilendiğini kaydeden Ekonomist Ayşem Çelebi, “Bu da yalnızca brent petrol fiyatına bağlı olmayan akaryakıt fiyatlarının yaşanan düşüş sonrası aynı oranda düşmemesine yol açıyor” dedi.

“Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun Petrol ve LPG Piyasası Fiyatlandırma Raporu'na göre Türkiye'de benzin ve motorin fiyatlandırmasının ürün fiyatı + toptancı marjı + gelir payı + dağıtıcı ve bayi marjı toplamı + toplam vergi = nihai satış fiyatı şu formülüyle hesaplanıyor” diyen Çelebi, “Ülkemizde de petrol fiyatının bu formülde hesaplanması gerektiğini düşünüyorum ama bu formülle hesaplanan petrol fiyatının ülkemizde neredeyse hiçbir birim sabit değil” şeklinde konuştu.

Toptancı marjı, dağıtıcı ve bayi marjı ve vergilerin sürekli değiştiğine işaret eden Ekonomist Ayşem  Çelebi, bu değişimin standart bir doğrusallıkla ilerlemediğini ifade etti.

Çelebi, “Ürün fiyatının arttığı bir ayda, dağıtıcı ve bayi marjı toplamı düşerken toptancı marjının artabiliyor olmasının ülkemizdeki petrol fiyatlarını düşürmesine engel olabilir görüşündeyim” ifadelerini kullandı.

Ekonomist Mustafa Baturalp:

“Talasamiya hastalığından muzdarip bir ekonomi”

Türkiye’de petrol ve benzin fiyatlarının düştüğüne işaret eden Ekonomist Mustafa Baturalp, Kıbrıs’ın kuzeyinde devletin vergi sisteminden dolayı benzin fiyatlarının aşağı çekilmediğini kaydetti.

Var olan vergiden dolayı fiyatlarda indirime gidilmediğini, her litre başına “devletin” vergi kestiğini belirten Baturalp, “Senelerdir söylenen şöyle bir şey var ‘Kendi ayakları üzerinde duran bir ekonomi’. Bu ekonomi Akdeniz’de doğdu. Vatandaşımız seçim zamanı iyi iş yapamadı. Dolayısıyla Talasamiya hastalığından muzdarip bir ekonomi ve hiçbir zaman ayakta duramadı” ifadelerini kullandı.

“Devletin” vergiye ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Baturalp, bu sebeple akaryakıt fiyatlarında indirime gidilmediğini vurguladı.