Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, adada temaslarda bulunan Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile baş başa görüşmenin ardından, heyetler arası görüşmelere geçildi. Ardından siyasi parti başkanlarının da katılımıyla değerlendirme yapıldı.

Siyasi partiler ile değerlendirmenin ardından Cumhurbaşkanlığı'nda ortak basın toplantısı düzenlendi.

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı:

• Cenevre Konferansı’ndan bu yana yaşanan süreci değerlendirdik.
• Çok uzun yıllardan sonra 5'li konferans aşamasına ulaştık. Bu aşamada TC Hükümetinin ve Kıbrıs Türk tarafının katkısı önemli bir rol oynadı.
• Bu katkılar unutulmamalıdır.
• Bilindiği üzere Yunanistan'ın bir ara talebi olmuştu. Sonra teknik çalışmalar başladı.
• Orada Cenevre'de konferansın devam edeceği karara bağlandı.
• Kıbrıs'taki görüşmelerde maalesef çok fazla ilerleme sağlayamadık.
• Ve son olarak 67 yıl sonra Enosis plebisitinin gündeme taşınmasıyla çok ciddi bir durumla karşı karşıya kaldık.
• Açıkta kalan konuların bir sonuca varamamasının temel nedeni federasyonun bir siyasi eşitlik içerdiğini, çoğunluktan azınlıktan bahsedile bilemeyeceğini ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin ortak devlette eşit ortak olacağının Rum tarafınca içlerine sindirilememiş olmasından kaynaklanıyor
• Bu durumu içlerine sindirmek bir türlü mümkün olmadı.
• Bu yavaş ilerlemenin çok önemli hususlarından birinin bu olduğuna inanıyorum.
• Ben kendi toplumumu en zor konularda bile çözüme hazırlama gayretimi gösterdiğime göre, Rum liderin de dönüşümlü olarak bir Kıbrıslı Türk liderin de başkanlığa gelebileceğine toplumunu alıştırması gerektiğini söyledim.
• Bunun yavaş yavaş hazmedilmesi ve bunun zamanının geldiğini defalarca anlattım ancak Rum lider bu konuda adım atmadı.
• Dönüşümlük başkanlık be karar alma süreçlerine etkin katılım olmadığı takdirde bulunacak çözüm çözüm değildir. Böylesi bir çözümü refenaduma görütmeyeceğimi defalarca söyledim.
• Siyasi eşitlik konusunu içlerine sindiremediler. Eşitlik olmazsa çözüm olmaz. Sonuç alamazsak KKTC yoluna devam eder.
• Geldiğimin noktada çok daha vahim bir olayla karşılaktık. 67 yıl önce yaşanmış bir enosis plebisiti kutlanma olayı gibi takdim edilecek, kutsanacak onore edilecek bir olay haline getirilip okullarda kutlanacak olaylar içine eklendi.
• Enosis gibi Kıbrıs'ta yaşanmış olan kötülüklerin anasını bu kutlanacak olaylar listesine dahil ederseniz bunu Kıbrıs Türk halkında infiale neden olacağını anlamanız gerekirdi.
• Biz sesimizi bir bütün olarak soldan sağa bütün partilerce karşı durduk.
• Rum toplumu içinde de sağduyu sahibi çevreler tepki gösterdi.
• Akıncı bahane arıyordu da bulup müzakereleri terk etti denildi. Bizim müzakerelere yaptığı katkı ortadadır.
• Verdiğim uğraşlar ortadadır. Türkiye'nin de bu uğraşları desteklediği ortadadır.
• Yapılan yanlışı görmek yerine üstüne çıkmaya çalışmak doğru değildir.
• Biz bu ülkede bir barış kültürünü geliştirmek durumundayız. Çocukları gençleri geleceğe hazırlamanın yolu eğitimden geçer.
• Çözümden en uzak kesim güneydeki gençlerdir. Bu kesimi doğru eğiteceğimize onlara yıllar öncesinde kalmış olması gereken enosisi verirsek bu kabul edilebilir bir şey değildir.
• Bu yanlışın düzeltilmesi gerekir.
• Sayın Bakanı uğurladıktan sonra BM temsilcisi gelecek. Güneyde neler yapıldığını anlatmak için gelecek.
• Bunun düzeltilmesinde BM'nin de sorumluluğu var.
• Sayın Eide'nin yaptığı gibi değil. Gerçek ne ise olduğu gibi göstererek bunun ortaya çıkarılması lazım.
• Sayın bakana bize verdikleri destek için kendilerine teşekkürlerimizi sunuyorum.

TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu:

• Kıbrıs'taki son gelişmeleri değerlendirmek üzere Kuzey Kıbrıs'tayız.
• Akıncı ve Kıbrıs Türk kardeşlerimizle bir arada olmaktan mutluluk duyuyorum.
• Durum değerlendirmesi yaptık. Son derece verimli bir değerlndirme yaptık.
• Bundan sonraki süreçte hangi adımların atılabileceği konusunda görüşlerimizi paylaştık.
• Müzakereler bu noktaya geldiyse Akıncı ve heyetinin ve Türkiye Cumhuriyeti'nin çok önemli bir rolu olmuştur.
• Biz her zaman yapıcı tutumumuzu sürdürdük.
• Maalesef Rum tarafının hiç yapıcı olmayan tavırlarını daha sık görmeye başladık.
• Cenevre'de Yunanistan ile ortaya koydukları tavır çözüme hazır olmadıklarını gösterdi.
• Biz hep başından beri çözümü istedik ve destekledik.
• Akıncı'nın müzakere anlayışının temelini oluşturan ilke edindiğimiz ortak ilkedir.
• Kıbrıs Türk toplumun adanın eşit bir toplumu olduğunu hem Rum tarafı hem de dünya kabul etmelidir.
• Aksi takdirde çözüm olmayacağını anlamaları gerekir.
• Enosis kararı ile gerçek niyetlerini ortaya koymuşlardır.
• Çok talihsizdir. Zamanlaması manidardır, eski rüyalarında olduklarını gösteren bir davranıştır. Bu karar gerçek niyeti ortaya koymuştur.
• Rum tarafının çözüme yönelik samimiyeti konusunda da ciddi bir şüphe uyandırmıştır.
• Rum liderin son görüşmedeki saldırgan tutumu, sonra da 'ben sigara içmeye gittim' demesi de samimiyetten yoksundur.
• Bu saldırgan tutumun ne kadar yanlış olduğunu da söylemek lazımdır. Neden kapıyı çarptın gittin?
• Neden bu enosis kararını çıkardın?
• Artık bu konulardaki çocuksu tutumlardan vazgeçilmesi gerekir. Bu çözüm fırsatını çocukça kaprislerle heba etmeyelim. Enosis kararıyla gerçek niyetlerini ortaya koydular. Cenevre'de çözüme hazır olmadıkları belliydi
• Biz hep kalıcı çözüm için yapıcı olduk. Ama sürecin devam etmesi için bu hatayı düzeltmeleri gerekir.
• Şunu iyi bilsinler ki TC olarak adadaki kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz.
• Akıllarını başlarına toplansınlar, hatalarını düzeltsinler ve adam gibi masaya dönsünler

SORULAR:

Perşembe günkü görüşme gerçekleşecek mi?

Akıncı: Biraz önce söyledim. BM'nin özel temsilcisi gelecek. Orada kendilerine yaptığımız çağrı üzerine güneydeki adımları göreceğiz.
Çok net iki şey; birincisi Rum lider bu yanlışığı kendi toplumuna ve dünyaya duyurması lazım.İkincisi bunu bertaraf etmesi lazım.
Onaylamadığını söylediği bu kararı bertaraf etmesi lazım.
DISI'nin bir yasa hazırladığı söylendi. bakacağız değerlerndireceğiz ve ona göre karar vereceğiz.
Evet planlanmış bir görüşme vardır ama bu planlama geçen ay yapıldı. Bunlar yaşanmamıştı. Bu yapılan yanlıştan geri dönülmesi lazım.

Eide garantörlerin güvenlik konusunda bir fikir birliğine ulaştığını söylemişti. O konuda ne oldu?

Çavuşoğlu: Türkiye Cumhuriyeti olarak biz garanti ve güvenlik konusundaki tutumumuzu gerekçeleri ile söyledik.
Kıbrıs Türk halkı ihtiyaç duyduğu sürece biz Kıbrıs Türk halkının yanında olacağız.
Bu tutum dışında bir yakınlaşma oluyor demek doğru değil.
Gayrı resmi bir şekilde herkesin düşüncesini dinleriz. ama garanti konusunda enosis kararı da ne kadar haklı olduğumuzu gösterdi
Bir konferans daha yapılmasığı için garanti konusunda bir yakınlaşma var demek doğru olmaz.

Kuzey Kıbrıs, Türkiye'ye ilhak olur mu?

Çavuşoğlu: Adalarda dedikodular çok olurmuş. Bunu Kıbrıs'ta da görüyoruz.
Rum tarafının bunu yaydığını( Türkiye'nin kuzeyi ilhak edeceğini) söylüyor.
Biz ne diyoruz, bu fırsat son fırsattır diyoruz. Rum tarafı yeniden masadan kalkarsa KKTC ile ne yapacağımızı otururuz hep birlikte kararımızı alırız.
Ne KKTC çaresizdir, ne de Türkiye Cumhuriyeti çaresizidir. Bu çözüm fırsatını çocukça kaprislerle heba etmeyelim.

Akıncı: parmağının arlasına saklanmıyor. Bunu yine söylemekten çekinmiyorum. Bu yol birlikte yönetilir. federasyonu birlikte kurabiliriz. Türkiye ve Yunanistan'ın desteğiyle kurabiliriz.
Ha bu olmadığı takdirde ben KKTC'nin cumhurbaşkanı olarak KKTC'nin yoluna devam edeceğini söyledim. Ancak hayat olduğu yerde durmuyor. Demografisi de değişir, fiziği de değişir. Bu mesajı çok iyi anlamaları lazım Rum tarafının...
Çözüm isteyen Kıbrıslı Rumlara da çağrım var. Onlar da bu yanlışı daha gür sesle seslendirsinler ki bu adada barış kültürünü kurabilelim.