ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) uydu verileri, Brezilya'da Amazon Yağmur Ormanları'nda devam eden yangınların son 9 yıldaki en yoğun düzeye ulaştığını ortaya koydu. 

"Space.com" internet sitesinde yer alan habere göre, NASA'nın atmosfer gözlemleri için kullandığı Aqua Uydusu'ndaki Orta Çözünürlüklü Radyo Dalga Ölçer Görüntüleyicisi (MODIS), Amazonlar'ın yaz aylarındaki yangın yoğunluğunun bu yıl 2010'dan beri görülen en yüksek düzeye ulaştığını belirledi. 

Öte yandan yine Aqua Uydusu'nda bulunan Kızılötesi Atmosfer Sondası (AIRS) da Amazonlar'ın kuzeyinde oluşan dev karbonmonoksit bulutunun, 5 bin 500 metrelik bir irtifada doğuya ve güneye doğru yayıldığını tespit etti.

MODIS'den elde edilen verilerin Brezilya'da Amazonlar bölgesini oluşturan 7 eyaletteki orman yangınlarında geçen yıla göre belirgin bir artış olduğunu gösterdiğine dikkati çeken NASA'nın Biyosfer Bilimleri Laboratuvarı Başkanı Douglas Morton'a göre, yangınların çıkış yeri ve zamanı, kuraklık şartlarına değil, arazi açma amacına işaret ediyor.

Dünya'daki oksijenin yaklaşık yüzde 20'sini sağlayan Amazon Yağmur Ormanları'ndaki son birkaç haftadır süren yangınlar Brezilya'da olduğu kadar dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.

Çevreciler, ağaç endüstrisini ve tarla açmak için ağaçları tahrip eden çiftçileri yangınlardan sorumlu tutuyor.

AMAZONLAR'DAKİ ORMAN KAYBI ARTIYOR

Amazon Ormanları'ndaki azalma ve canlı türlerinin yok olması üzerine çalışmalar yapan Imazon Vakfı'nın mayısta yayımladığı çalışmada, Ağustos 2018'den Nisan 2019'a kadar bölgede yaklaşık 2 bin kilometrekare ormanlık alanın yok olduğu bildirilmişti.

Brezilya Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü (INPE) tarafından yapılan açıklamada da Amazon ormanlarında haziranda 920 kilometrekare, temmuzda da bin kilometrekareden fazla ormanlık alanın tahrip edildiği belirtilmişti.

Devlet Başkanı Bolsonaro ise INPE üyelerinin, yönetimini kötü göstermek için orman tahribatı hakkında "yanıltıcı rakamlar yayımlamış olabileceğini" öne sürerek, "şüpheli" bulduğu rakamları sağlayan yetkilileri derhal görevden alacağını söylemişti.

Bolsonaro, devlet başkanı seçiminden önce Amazonlar'ın korunmasının ülkenin ekonomik gelişimine engel olduğunu belirtmiş ve bu alanı ticari kullanıma açma sözü vermişti.

Fransa'da bu hafta düzenlenen G7 Zirvesi'nde liderler, Amazonlar'daki yangınlara müdahale için bölge ülkelerine 22 milyon dolar yardım yapmayı kararlaştırmıştı.

Bilim adamları, "Dünya'nın Akciğerleri" diye nitelenen, yeryüzünün en büyük yağmur ormanları olan Amazonlar'ın korunmasının, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli rol oynadığına işaret ediyor.

40 BİNİ AŞKIN BİTKİ TÜRÜ BULUNUYOR

Dünya Vahşi Yaşam Fonu'nun (WWF) verilerine göre Amazon bölgesinde 40 bini aşkın bitki türü bulunuyor.

Dünya Bankası ise "Amazonlar, dünyanın yağmur ormanlarının yüzde 40'ına, karasal biyo çeşitliliğin ise yüzde 25'ine ev sahipliği yapıyor" diyor.

Amazon bölgesinde yetişen birçok bitki türü tıp alanında ilaç üretimi için kullanılıyor. Elde edilen bitkilerden kanser ilaçları da üretiliyor, kozmetik ürünleri de.

6 BİNİ AŞKIN HAYVAN TÜRÜ

Amazon bölgesinde bugüne kadar 427 memeli, 1300 kuş, 378 sürüngen ve 400'den fazla da amfibi hayvan türü keşfedildi. 

Ayrıca yaklaşık 3 bin farklı tatlı su balığı da bu bölgede yaşıyor. Son olarak 'vejetaryen pirana' olarak adlandırılan balık da yine Amazonlarda bulunmuştu.

Yine Amazonlarda binlerce omurgasız hayvan da yaşıyor.

Amazon ormanlarının derinliklerinde bugüne kadar keşfedilmemiş çok sayıda canlı türünün de yaşadığı sanılıyor.

Yangınlar bu canlıların habitatlarını ve dolayısıyla geleceklerini de tehdit ediyor.

YAKLAŞIK 400 YERLİ KABİLE HALKI

Yerli halkların korunması için çalışmalar yürüten Brezilya merkezli Survival International örgütü, Amazon ormanlarında yaklaşık 1 milyon yerlinin 400 farklı kabilede yaşadığını belirtiyor.

Bu kabilelerin hepsinin kendilerine özgü kültürleri ve dilleri var.

Bazı yerli kabile köyleri 500 yıldır dış dünya ile temastayken bazıları hâlâ tamamen izole bir şekilde yaşıyor.

Bu kabilelerin geçim ve yaşam kaynağı da yaşadıkları Amazon ormanlarının zenginlikleri.

Gıda, ilaç, barınma gibi temel ihtiyaçlarının tamamını ormandan elde ediyorlar.

DÜNYANIN İKLİM DENGELEYİCİSİ

Brezilya Bilim, Teknoloji ve İletişim Bakanlığı Nisan ayında yaptığı bir açıklamada Amazon yağmur ormanlarının ülkenin güneyindeki yağmur döngülerini düzenlediğini ve çok yüksek miktarda karbondioksiti emebildiğini açıklamıştı.

Ancak Amazon bölgesinin önemi sadece Brezilya ile sınırlı değil.

Yağmur ormanlarının Güney Amerika'nın en büyük iklim dengeleyicisi olduğu ifade ediliyor.

Akademik ScienceAdvances dergisinde yer alan ve araştırmacılar Thomas Lovejoy ile Carlos Nobre tarafından kaleme alınan makalede "Amazon yağmur ormanlarındaki nem seviyesi kış aylarında Rio de la Plata havzasına düşen yağışı etkiliyor. Uruguay, Paraguay ve Arjantin'deki yağış seviyeleri Amazon yağmur ormanları ile doğrudan bağlantılı" diyor.

DÜNYA'NIN EN BÜYÜK NEHİR HAVZASI

Amazonlar aynı zamanda gezegenin en büyük nehir havzası konumunda. 7 milyon kilometrekarelik bir alana yayılan havza Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Peru ve Venezuela'nın küçük bir kısmını kapsıyor.

Bu havzanın en büyük bölümü Brezilya sınırları içerisinde. Arjantin Doğal Yaşamı Koruma Derneği Infobae'nin Başkanı Manuel Jaramillo, "Amazon bölgesi gezegenimizdeki tatlı suyun yüzde 17 ila 21'ini oluşturuyor" diyor.

Yangınların bu havzada da geri döndürülmesi güç bir hasara yol açması riski bulunuyor.