Anayasa değişikliği konusu her meclis döneminde gündeme geldi ama hep sonuçsuz kaldı. İlk defa bu meclis döneminde değişiklik yapılabilecek bir sonuca doğru gidiliyor.

Değişikliklerin yapılabilmesi birçok nedenlerden dolayı önemlidir. Öncelikle, Kıbrıslı Türklerin çağdaş ve demokratik değerlerde bir anayasası olması gerekiyor. Mevcut anayasa, cunta rejimi koşullarındaki Türkiye’nin Kıbrıslı Türklere dayattığı anayasa taslağından şekillenmiştir. O dönemdeki ilerici milletvekilleri tarafından ne kadar değiştirilebilmişse, o kadar demokratiktik olabilmiştir. CTP bu anayasaya referandumda ret oyu kullandı, dolayısıyla, bu anayasayı demokratikleştirmek ve çağdaşlaştırmak için değiştirtmek CTP’nin gündeminden hiç çıkmadı. Amaç CTP’nin bir politik arzusunun yerine gelmesi de olmamıştır, sadece ve sadece Kıbrıslı Türklerin layık olduğu çağdaş ve demokratik bir anayasayı yapmak olmuştur.

Şimdi yapılmaya çalışılan değişiklikler nitelik ve nicelik olarak, CTP’lilerin arzu ettiği kadar değildir, mecliste temsil edilen siyasi partilerin asgari müştereklerinin buluştuğu bir sonuçtur. Gene de bir ilerleme sağlayacaktır. Toptancı bir zihniyetle, “ya hep – ya hiç” demek, Kıbrıslı Türklerin anayasal haklarında yapılabileceklerin dahi yapılamaması ve anti-demokratik anayasa ile yaşamaya devam etmesi demektir. Bunun anlamı az ile yetinmek değildir; anayasayı değiştirmekle ilgili ödevin halen devam ettiği demektir ve değiştirmeyi mümkün kılmak için ilerici siyasetin mecliste en az otuz dört milletvekili ile temsil edilmesinin zorunluluğunu görmek demektir.

Eğer başarılır ve anayasa değiştirilirse, sivil siyaset dayatma anayasayı kısmi de olsa, az da olsa değiştirebilecek yeteneğe ulaşmış olacaktır. Bu da sivil siyasete ve onların temsil ettiği Kıbrıslı Türklere bir özgüven gelmesini sağlayacaktır. Bundan sonrası, bu özgüvenle daha olası…
Mevcut anayasa nerdeyse otuz yıllık… Bu süre içerisinde dünyada ve Kıbrıs’ta birçok gelişmeler yaşanmıştır, yeni kavramlar ve demokratik haklarda yeni uygulamalar çıkmıştır. Gene bu süre içinde, yaşanan deneyimlerle, kamu yönetiminde arızalar, eksiklikler görülmüştür. Bunların da anayasayla çözülmesi gerek. Örneğin, insan hakları, çocuk hakları, azınlık hakları gibi haklar dünyanın gelişmiş demokrasilere sahip ülkelerinde bu süreç içinde çok ilerleme göstermiştir. Bunların Kıbrıslı Türklerin anayasasında yer alması önemlidir. Otuz yıllık süre içinde ve gelişen ekonomik faaliyetlere göre mahkemelerin ihtiyaçları ve kurumsal yapısında açılımlar yapması belirginleşmiştir.

Anayasayı değiştirme ihtiyacı için daha birçok örnek sıralanabilir. Bugün bu konuda bir sonuca gitmek için kritik bir aşamadan geçilmektedir. Ya olacak, ya olmayacak… Olacaksa, Kıbrıslı Türkler için, Kıbrıslı Türklerle birlikte ve Kıbrıslı Türklerin siyasi temsilcileri olan partiler tarafından başarılmış olacaktır. Olmayacaksa, bu değişiklikleri Kıbrıslı Türklere layık görmeyen siyasi partiler ve kişilerin engellemeleri nedeniyle olmayacaktır.

Engellemeye çalışanların, değişiklikler gerçekleşirse, bunun CTP-BG’nin siyasi bir başarısı olacağı ve bunu önlemek gerektiği gibi bir endişesi olduğu görülmektedir. Engellemeye kalkıştıkları CTP-BG’nin başarısı değildir aslında; onlar Kıbrıslı Türklerin nispi de olsa, az da olsa biraz daha demokratik ve işlevsel bir anayasaya kavuşmasını engelliyorlardır. Karşı oldukları CTP-BG değildir aslında, Kıbrıslı Türklerin daha demokratik bir anayasaya kavuşmasına karşılar…

Şurası kesindir ki, bu anayasa değişiklikleri yapılamazsa ve hele ki bu konuda CTP-BG karşıtlığında birleşen diğer üç parti marifetiyle yapılamazsa, CTP-BG Kıbrıslı Türklerden en büyük destek ve sempatiyi alacaktır ve bunun oranı, başarılması halinde alacağından daha fazla olacaktır. CTP-BG için önemli olan kendisinin sahip olduğu desteği anayasa değişikliği ile daha da artırması değildir, Kıbrıslı Türklerin daha demokratik ve çağdaş bir anayasaya sahip olmasıdır.

Yoksa şimdi konuşulan anayasa değişikliği gerçekleşir veya gerçekleşmez, CTP-BG için demokratik ve çağdaş anayasa talebi ve bunun siyasi mücadelesi zafere kadar devam edecektir.