Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu “Anayasa Değişikliğine İlişkin Yasa Önerisi”ni görüşüyor.

“Anayasa Değişikliğine İlişkin Yasa Önerisi” hakkındaki komite raporunu Anayasa, Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğü, Siyasal Partiler Yasası ile Seçim ve Halkoylaması Yasası Değişikliklerini Hazırlamak ve Görüşmek Üzere Oluşturulan Geçici ve Özel Komite Başkanı CTP-BG Milletvekili Asım Akansoy okudu.

Ulusal Birlik Partisi Milletvekilleri Genel Kurul toplantısına nisabın sağlanmasının ardından girdi.

Raporun okunmasının ardından Meclis Başkanı Sibel Siber, görüşmelere geçmeden önce prosedür hakkında bilgi verdi. Siber, Anayasa değişikliğinin oylanmasının görüşmelerin tamamlanmasından iki tam gün sonra yapılarak 34 rakamının aranacağını söyledi.

Siber Tüzük gereği görüşmede siyasi parti başkanları ve grup başkan vekillerine 45 dakika, milletvekillerine de 30’ar dakika süre verileceğini söyledi.

Daha sonra konuşma sırası belirlenerek okundu.

YORGANCIOĞLU

Görüşmede ilk sözü CTP-BG Genel Başkanı, Başbakan Özkan Yorgancıoğlu aldı.

Bugün yürürlükte olan anayasanın 1985’de hazırlanıp referandumda kabul edilip yürürlüğe girdiğini hatırlatan Yorgancıoğlu, geçen 29 yılda ülkede ve dünyada değişimler yaşandığını, yasa ve anayasaların değişmesi gerektiğini söyledi.

Yargının giderek tıkandığını ve görev yapamaz hale geldiğinin görüldüğünü kaydeden Yorgancıoğlu, ihtisas ve ticaret mahkemeleri, çocuk mahkemeleri bulunmadığını ifade etti.

Sayıştayların görevleri devleti denetlemek olduğundan daha özerk yapıya ihtiyacı olduğunu kaydeden Yorgancıoğlu, anayasa ve yasaların ihtiyaçlara cevap veremediğini belirtti.

Çevreyi koruyan bir anlayış gerektiğini dile getiren Yorgancıoğlu, daha birçok alanda anayasada değişiklik gerektiğini söyledi.

Yorgancıoğlu, “Anayasa ve yasaların değişmesi kaçınılmaz ihtiyaç” dedi.

Seçim bildirgelerinde tüm partilerin Anayasa, Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğü, Siyasal Partiler Yasası ile Seçim ve Halkoylaması Yasası Değişikliklerine gidileceği yönünde bildirimde bulunduklarını kaydeden Yorgancıoğlu, hükümet kurduktan sonra meclisin verilen sözleri yerine getirmek için çalışma başlattığını söyledi.

Sürecin bir noktasından sonra UBP’nin komitelere girmemeye başladığını ifade eden Yorgancıoğlu, maddelerin büyük çoğunluğunun onların da kabul ettiği konular olduğunu aktardı ve UBP’lilerden bunlara olumlu oy vermelerini istedi.

Referandum sonrası komitenin yeniden üretmeye devam edeceğini, vicdani reddin tekrar gündem olacağını, geçici 10. maddenin tekrar gündem olacağını kaydeden Yorgancıoğlu, sürecin uzlaşı temelinde devam edeceğini söyledi.

ÖZGÜRGÜN

UBP Genel Başkanı Hüseyin Özgürgün ise, 29 yıl sonra anayasa değişikliğine gidilmekte olduğunu, UBP olarak karşı oldukları yerlerde gerekçelerini açıklayacaklarını, kapsamlı bir değişiklik yerine parça parçaya neden karşı olduklarını açıklayacaklarını söyledi.

Özgürgün, Anayasa değişikliğinin yeterince tartışılmadığını kaydetti.

Meclisin geç açılmasında muhalefetin sorumluluğu olmadığını dile getiren Özgürgün, değişikliğin aceleye getirildiğini ve bunun sağlıklı olmadığı konusunda uzman görüşleri bulunduğunu ifade etti.

1985 Anayasası’nın tüzük gibi yazılmış çok ayrıntılı bir yasa olduğu, bunun değiştirilmesi için kapsamlı bir çalışma gerektiği konusunda “uzman görüşünü” okuyan Özgürgün, uzun süreli detaylı bir çalışma ile Anayasa’nın “öz” olması gerektiğini kaydetti.

Anayasa’nın dünyanın en iyi hukukçularla yapılması, en geniş ve en iyi uzmanlarca anayasa çalışması yapılması gerektiğini vurgulayan Özgürgün, aceleyle gelen değişikliklerin bunu sağlamamakta olduğunu ifade etti.

Anayasa değişikliği paketinde çok acil olan ancak hiç konuşulmayan maddeler bulunduğunu ifade eden Özgürgün, buna örnek olarak kıyıların korunmasını içeren madde 38’i gösterdi.

Bugün kıyıların korunmasız olduğunu, çünkü ada sınırlarının belediyelere devredildiğini anlatan Özgürgün, 61. madde olan sporun geliştirilmesinin de ele alınmadığını kaydetti.

Değişikliklerin bazılarının kabul edilebilir olmadığını, bir kısmının değişimi için ise talep olmadan değiştirilmeye gidildiğini kaydeden Özgürgün, sayıştayın da bunlardan biri olduğunu söyledi.

Kamu görevlilerinin siyasal partilere üyeliği konusunda yaşanabilecek sıkıntılara değinen Özgürgün, Anayasanın geneli ortaya koyması gerektiğini, detaya inildiğinde hataların arttığını, uzun yazılan maddelerin ileride ne getireceği öngörülemeyen, sıkıntıların çözümünü azaltan maddeler olduğunu ifade etti.

50 kişilik mecliste nisabın sağlanması için 26 sayısının aranmamasının sorun yaratmaması gerektiğini kaydeden Özgürgün, meclis nisap sayısının 17’ye düşürülmesinin doğru olmadığını söyledi.

Anayasayı yaparken başkanlık sisteminin de düşünülmesi gerektiğini her zaman söylediğini belirten Özgürgün, anayasanın siyasal sistemin nasıl kurulacağını belirttiğini, ekonomi ile ilgili muğlak maddeler içerdiğini kaydetti.

Anayasa değişikliğine mantık yaklaşımının da doğru olmadığını savunan Özgürgün, ülkenin önünü tıkayan maddelerin dört dörtlük ele alınarak değiştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Yasama dokunulmazlığı konusunda bazı değişiklikler yapıldığının görünmesine rağmen aslında değişmediğini ileri süren Özgürgün, Ombudsmanla ilgili de çok uzun bir değişiklik yapıldığını söyledi.

“Belediye başkanını görevden alma konusu iktidar muhalefet meselesine dönerse çok kötü olur” diyen Özgürgün, bu maddeye sıcak bakmadıklarını söyledi.

YÖDAK üyelerinin nasıl atanacağı belli değilken nasıl görevden alınacağının Anayasa Değişikliğinde yer aldığını belirten Özgürgün bunu da eleştirdi.

Sıkıntı yaratacak maddelere değinen Özgürgün, örnek olarak 81 ve 83. maddenin birbiri ile çeliştiğini örnek verdi ve bunu değişikliğin aceleye getirilmesine bağladı.

Özgürgün, UBP olarak değişikliğin aceleye getirildiği konusunda ciddi tereddütleri olduğunu, 29 Haziran’da şu ya da bu şekilde götürmek yerine tam teşekküllü olarak çalışarak cumhurbaşkanlığına götürülmesi gerektiğini söyledi.

Özgürgün bu şekliyle öneriye ret oyu vereceklerini söyledi.(tak)