Ayşe GÜLER
Ülkede art arda yaşanan ‘ani ölümler’ can yakıyor, çoğu genç yaşta kayıpla son buluyor.
6 aylık sürede 11 kişinin kaybı, Polis Basın Bülteni kayıtlarına ‘ani ve tabii gayri ölüm’ olarak geçti.
Bazılarının ölüm nedenleri ‘kalp krizi’ ya da ‘kalp yetmezliği’ olarak belirlendi, bazılarından ileri tetkik için kan ve doku örneği alındı.
Kimileri evlerinde rahatsızlanarak yaşamını yitirirken, kimileri de hastaneye kaldırılmalarına rağmen kurtarılamadı.
Lefkoşa Devlet Hastanesi Başhekim Yardımcısı, Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı,  Operatör Dr. Hasan Birtan, özellikle 2000’li yıllardan sonra kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin arttığına, bunların kanserden yaşanan kayıpların önüne geçtiğine de dikkat çekti.

‘Yüksek risk altındakiler’…

YENİDÜZEN’e konuşan Birtan, ‘yüksek risk altında’ diye nitelendirdiği; diyabet, yüksek tansiyon, obezite hastaları, alkol-sigara tüketen, ailesinde kalp damar hastalıklarına bağlı kayıp yaşayan ya da ameliyat geçirenlerin 40’lı yaşlardan sonra kontrol altında olması gerektiğini ifade etti.

Vatandaşlara yaşam tarzını değiştirmeleri konusunda çağrıda da bulunan Birtan, “Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisi; haftada en az 5 gün, 35 dakika sportif aktivite yapılması yönünde. Haftanın 2 günü de deniz ürünlerinin tüketilmesi gerekiyor. Alkol ve sigaradan uzak durma, yüksek tansiyon şeker tansiyonu olanlar içinde sıkı denetim şart…” dedi.

NE YAPILMALI, NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Lefkoşa Devlet Hastanesi Başhekim Yardımcısı, Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Dr. Hasan Birtan:

“Kalp damar hastalıklarına bağlı ölümler, kanserin de önünde”

“2000’li yıllardan sonra kalp damar hastalıklarına bağlı ölümler artıyor. Hatta kanserin de önünde olan bir ölüm nedeni olduğunu söyleyebiliriz. Bu durum, yalnızca bizim değil bütün dünyanın problemi.  Dünyanın ekonomik, ekolojik ve sosyal yapısı değişiyor. İnsanların yaşam tarzı ve buna bağlı olarak da beslenme alışkanlıkları farklılaşıyor.

Küçük bir ülke olmamızdan dolayı yaşadığımız kayıplar, ‘bu ölümlerin arttığı, toplumsal risk potansiyeli olarak’ karşımıza çıktığına yönelik soru işareti bırakıyor. Ancak bu durum bizim durumumuza özgü değildir. Dünyadaki ölümlerde başı çekiyor.”

“40’lı yaşlardan sonra kontrol”

Yüksek risk altında olan hastalar kesinlikle rutin kontrollerinden geçmeli. Bunlar, özellikle şeker hastaları, alkol sigara tüketen, yüksek tansiyonu olan, obezite ile mücadele eden, aile öyküsünde kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm yaşayan ya da ameliyat geçirmiş kişiler… Bu kişiler 40’lı yaşlardan sonra kontrol altında olmalı.

Ancak böyle bir durumda gelebilecek tehlikeyi öğrenebilir, önlemini alabiliriz. Ancak bu şekilde ani ölümlerin bir nebze önüne geçebiliriz.

Kalp damar hastalıklarında 2000’li yıllardan sonra patlama yaşandığını söyleyebilirim.”  

“Haftada 5 gün spor”

“İnsanlar çok çalışıyor, az para kazanıyor. Çoğu hem zaman hem de para tasarrufu nedeniyle fast food beslenmeye yöneliyor. Sportif, sosyal etkinlikler azaldı. Hangi işte çalışırsa çalışsın insanlar günde 5-6 saat bilgisayar başında geçiriyor.

Vatandaşların yaşam tarzını değişmesi gerekiyor. Özellikle de risk altındaki grupların. Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisi; haftada en az 5 gün, 35 dakika sportif aktivite yapılması yönünde.

Haftanın 2 günü de deniz ürünlerinin tüketilmesi gerekiyor. Alkol ve sigaradan uzak durma, yüksek tansiyon şeker tansiyonu olanlar içinde sıkı denetim şart…”

Kimilerinin ölüm nedeni belirlendi, kimilerinden doku örneği alındı…

Kalp yetmezliği

Alsancak’ta sakin Ejder Ertürkler (E-41) 9Ocak tarihinde  ikametgahında aniden rahatsızlanarak yaşamını yitirmişti.

Polis Basın Bültenine göre, müteveffanın yapılan otopsisinde ölüm sebebinin “kalp yetmezliği” sonucu olduğu tespit edilmişti.

Evinde yaşamını yitirmişti

Lefkoşa’da 49 yaşındaki Mehmet Özsakin, 15 Şubat tarihinde Ortaköy’deki evinde rahatsızlanarak hayatını kaybetmişti.

Özsakin’e yapılan otopside kesin ölüm nedeninin belirlenmesi için doku örnekleri alınmıştı.

2 gün sonra bulunmuş, kalbine yenilmişti

22 Şubat’tan beri ailesi tarafından her yerde aranan 49 yaşındaki Erdal Ersalıcı, 2 gün sonra Tepebaşı’nda ormanlık alan içinde aracında ölü bulunmuştu.

Ersalıcı’ya otopsi yapılmış, ölüm nedeninin kalp krizi olduğu belirlenmişti.

Ölüm 36 yaşında yakalamıştı…

Kaymaklı’da kalmakta olduğu daire içerisinde 23 Mart tarihinde Kader Akargöl isimli kişi ölü olarak bulunmuştu.

Kader Akargöl’e yapılan otopside kesin ölüm nedenini belirlemek için kan ve doku örnekleri alınmıştı.

39 yaşındaydı…

39 yaşındaki Hayriye Bay, Lefkoşa’da 31 Mart günü sabaha yakın 02.30 sularında rahatsızlanarak,  hayatını kaybetmişti.

Polis Basın Subaylığı; Hayriye Bay’ın ikametgahında rahatsızlanarak yaşamını yitirdiği açıklanmıştı.

Kalp krizi geçirdi, hastanede kaldı, kurtarılamadı

Girne belediyesi meclis üyesi 49 yaşındaki Mehmet Nur Ateş, 1 Nisan’da hayata veda etmişti.

5 Şubat'tan beridir hastanede tedavi gören Ateş, kalp krizi geçirerek hastaneye kaldırılmıştı.

27 yaşındaydı, yurt odasında öldü

Girne'de, Nijeryalı 27 yaşındaki üniversite öğrencisi Bababunmi Amupitan, 4 Nisan’da kaldığı yurdun odasında ölü bulunmuştu.

Amupitan'ın cesedi üzerinde yapılan dış muayenede darp ve cebir izine rastlanmamış, yapılan otopside kan ve doku örnekleri alınmıştı.

Evinde rahatsızlandı, kurtarılamadı

51 yaşındaki Artun Doğu, Lefkoşa’da 5 Mayıs tarihinde evinde rahatsızlanarak kaldırıldığı Lefkoşa Devlet Hastanesi’nde yaşamını yitirmişti.

Devlet Planlama Örgütü'nde çalışan Doğu’nun ölümü büyük üzüntü yaratmıştı.

Yapılan otopside Doğu’nun ölüm sebebinin kalp yetmezliği olduğu bildirilmişti.

Misafir kaldığı evde yaşamını yitirmişti

Ülkede turist olarak bulunan 40 yaşındaki Barış Duman, 14 Mayıs’ta 11.00 sıralarında Lefkoşa'da misafir olarak kaldığı ikametgahta aniden rahatsızlanarak yaşamını yitirmişti.

Polis Basın Subaylığı, Duman'ın ölüm sebebinin yapılacak otopsinin ardından belli olacağını duyurmuştu.

Cezaevinde ölüm

Merkezi Cezaevindeki mahkum Mithat Can Çalık, 25 Mayıs tarihinde saat 12:30 sıralarında yaşamını yitirmişti.

Çalık’ın yaşamını yitirmesi kamuoyunda tartışmalara neden olmuş, cezaevindeki uygulamalar yeniden gündeme gelmişti.

Merkezi Cezaevi Müdürü Metin Bilmem, “Çalık, öğle saatlerinde kalp krizi geçirdi. Gardiyanın ilk yardım müdahalesine ve yapılan anjiyoya rağmen ne yazık ki yaşamını yitirdi. Otopsisi ise henüz sonuçlanmadı” şeklinde konuşmuştu.

 Polis Basın Subaylığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Merkezi Cezaevinde hükümlü olarak bulunan 27 yaşındaki Mithat Can Çalık, 12:30 sıralarında rahatsızlanarak kaldırıldığı Lefkoşa Dr Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesinde yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak saat 15:10'da yaşamını yitirmişti.
Çalık’ın, uyuşturucu sebebiyle yaşamını kaybettiği iddia edilmiş, Çalık'ın asıl ölüm sebebi, yapılacak olan otopsiden sonra belirleneceği duyurulmuştu.

Çalık’a yapılan otopside ölüm nedeni belirlenememiş,  kan ve doku örnekleri alınmıştı.

Aniden rahatsızlanıp, hayatını kaybetmişti

45 yaşındaki İrfan Erbay, dün sabah 7’de rahatsızlanarak kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirmişti. 

Erbay’ın kesin ölüm sebebinin yapılacak otopsiden sonra belirleneceği açıklanmıştı.