Dr. Hülya Vahedi
İç Hastalıkları ve Romatoloji Uzmanı

Omurga ve sakroiliak eklemlerde ortaya çıkan kronik, iltihaplı bir romatizma hastalığıdır. Yaklaşık her yüz kişiden birinde görülmektedir. 

Hastalığın tam nedeni bilinmemektedir. Kanda HLA B27 doku grubunu taşıyanlarda bu hastalığa yakalanma riski artmaktadır. Aile öyküsü önemlidir. Eğer birinci ve ikinci  derece akrabalarda Ankilozan spondilit hastalığı varsa bizlerde de hastalığın görülme riski artmaktadır. 

BELİRTİLER

Sinsi başlayan bir hastalıktır. Sabahları alt bel bölgesinde ve kalçalarda ağrı ve tutukluk olmaktadır. Hareketle bu şikâyetler azalmaktadır. Bazan her iki kalçada yer değiştiren ve dize kadar vurabilen ağrılarla başlamaktadır. Gece uyandıran ağrılar olmaktadır. Hasta yatakta dönmede zorlanmaktadır. 

Bazan kalça, omuz, ayak bileği, diz eklemlerinde bulgular olmaktadır. Ayak topuğunda tendon ve fascialarda tutulum olabilmektedir ve topuk ağrısı olmaktadır. Gözde uveit ve parmaklarda sosis parmak yapabilmektedir. Göğüs omurlarında, kaburga eklemlerinde tutulum nedeniyle sırt ağrısı, göğüs ağrısı olmakta ve öksürmekle, hapşırmakla bu ağrı artmaktadır. 

Boyun omurları ve bel omurlarında tutulum nedeniyle bel ve boyun hareketleri kısıtlanmaktadır. Hastalarda kifoz dediğimiz öne doğru eğilme, kamburluk gelişebilmektedir.

Hastalık bazan Reaktif artrit, Sedef hastalığı, Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı ile birlikte olmaktadır. 

Erkeklerde kadınlara oranla 2-3 kat daha sık görülmektedir. 

Hastalık 20’li yaşlarda başlıyor ve 40 yaşından önce hastalığın başlaması beklenmektedir.  

Kan testlerinde bazan CRP ve Sedimantasyon gibi iltihap testleri yükselebilmektedir. Hastalarda  bazan bütün testler normal çıkmaktadır. 

Hastalığın teşhisinde röntgen ve MR tetkikleri yardımcı olmaktadır. Sadece erken dönemde hastalığı düz röntgen  gösterememektedir. Şüphelenilen hastalarda MR tetkiki ile hastalık araştırılmaktadır. 

TEDAVİ 

Egsersiz ve yüzme çok yararlı olmaktadır. İlaç tedavisi hastalığın evresine ve bulgulara göre düzenlenmektedir. Nonsteroid dediğimiz antienflamatuar ilaçlar, zaman zaman kortizon, Salazopyrin, Methotrexate ve daha zor vakalardada TNF alfa blokeri ilaçlar kullanılmaktadır. 

Sonuç: 40 yaşından önce başlayan, 3 aydan uzun süren, sinsi başlayan, sabah tutukluk yapan, gece uyandıran bel ve kalça ağrılarında mutlaka Ankilozan Spondilit araştırılmalıdır. Erken tanı ve tedavi ile hastalığın ilerlemesi önlenmelidir.