Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı, ülkedeki mevcut araç muayene istasyonlarındaki eksiklikler nedeniyle trafik güvenliği açısından baş gösteren sorunları gidermek amacıyla başlattığı çalışmalar çerçevesinde “Araç Muayene İstasyonlarının Kamu-Özel İşbirliği ile İşletilmesi Amacıyla Özelleştirilmesi” başlıklı bir ön rapor hazırlattı.

Polis Genel Müdürlüğü Araç Muayene Şubesine bağlı Lefkoşa, Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve İskele’de yer alan 5 muayene istasyonu ve ofisi bulunduğuna işaret edilen rapora göre, Lefkoşa ve Girne’deki istasyonlarda bir miktar elektronik ekipman, kantar (sadece Lefkoşa’da) kontrol çukuru bulunduğu, diğer istasyonların ise ofis niteliğinde binalardan oluştuğu ifade edildi.

“ALTYAPI, EKİPMAN VE KALİFİYE ELEMAN EKSİKLİKLERİ VAR”

Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, mevcut muayene istasyonlarının altyapı, ekipman ve kalifiye personel eksikliklerinin, karayollarında seyreden araçların tam teşekküllü bir şekilde kontrol edilmesine ve güvenlik zafiyetine sebep olacak eksikliklerinin giderilmesine imkân vermediği belirtildi. Mevzuatta da araç tanımlamaları, yük taşıma kabiliyetleri, boyutları, durabilme yetenekleri, güvenlik sistemleri, hız limitleri, üstyapı tasarımları, trafik uygunluğu tespit usulleri ve araç kayıt uygunlukları açısından ciddi eksiklikler bulunduğu kaydedildi.

“MUAYENELER ULUSLARARASI STANDARTLARDA YAPILAMIYOR”

Açıklamada, ülkede araç muayenelerinin uluslararası standartta yapılamıyor olduğunun doğurabileceği vahim sonuçların özellikle ağır vasıtaların karıştığı trafik çarpışmaları ve yaşanan can kayıpları ile kendini gösterdiği de belirtildi.

DÜNYADAKİ UYGULAMALAR

Dünyanın birçok ülkesinde araç muayene hizmetleri özel şirketler tarafından sağlandığı belirtilen açıklamada, Kıbrıs'ın güneyinde binek otomobiller ve diğer bireysel araçların sadece araç muayenesi yapan yetkilendirilmiş şirketler tarafından muayene edilirken otobüs, tır ve kamyon gibi ağır vasıtaların muayenesinin ise Trafik Dairesi tarafından yürütüldüğü kaydedildi.

Açıklamada, TC’de ise 1985 yılından Ağustos 2007’ye kadar muayeneler Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) personeli tarafından yapıldığı Türkiye araç muayene sisteminin Haziran 2003’te özelleştirme kapsamına, Eylül 2003’de özelleştirme programına alındığı kaydedildi.

YENİ OLUŞTURULACAK YAPI

Yeni yapıda kurulacak olan muayene istasyonları, yol güvenliğinin azami seviyede sağlanabilmesi için Directive 2014/45/EU yol uygunluk periyodik testleri, Directive 2014/47/EU ticari araçların yol kontrol testleri yapılabilecek ve Directive 2014/46/EU araç kayıt belgelerini standart durumunu inceleyebilecek imkân ve kabiliyette, Araç Muayene İstasyonları Yönetmeliğine ve TS EN ISO/IEC 17020:2012-06 İşletim ve Akreditasyon şartlarına uygun olacak.

Her biri 5 bin m2’lik arazilere konuşlandırılacak toplam 4 tam donanımlı araç muayene istasyonu kurulması hedefleniyor.

Yeni yapıda, araçların, farklı sınıflar ve çeşitli test yöntemlerine göre aralık değerlerine sahip olacak ve aşağıdaki detayları içerecek olan, toplam 66-107 noktası kontrol edilecektir:

“Fren Sistemleri (17-27 nokta); Direksiyon ve Direksiyon Simidi (3-4 nokta); Görüş Özellikleri (2-5 nokta);     Lambalar, Yansıtıcılar ve Elektrik Teçhizatlar (10-22 nokta); Dingiller, tekerlekler, lastikler, süspansiyon (3 nokta); Şasi ve Şasi Bağlantıları (6-12 nokta); Diğer teçhizat (6-9 nokta); Gürültü ve Kirlilik (12-16 nokta); Toplu taşımacılık taşıtları için ilave (5 nokta); Taşıt Tanıtımı (2 nokta). 

RANDEVU VERİLECEK… SMS’LE MUAYENE BİLDİRİMİ YAPILACAK

Yeni yapıda, Web sitesi, çağrı merkezi ve istasyonlarda yer alacak olan Kiosklar üzerinden randevu alımı, Şikâyet yönetimi, muayene hakkında bilgilendirme ve randevu desteği verilecek çağrı merkezi, Muayene hatırlatması hakkında müşterilere SMS gönderimisağlanacak.

Bakanlıktan yapılan açıklamada ayrıca şu ifadelere yer verildi:

“Ülkemizde araç muayene sisteminin uluslararası standartlara kavuşturulması, yol ve can güvenliğinin artırılmasına dair önemli derecede katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. Böylesi bir sistemin kurulabilmesi için ihtiyaç duyulan yatırım maliyeti ve yeni sistemin işletme standartları göz önünde bulundurulduğu zaman, yapılacak uluslararası bir ihale ile belirlenecek yüklenici firma ile imzalanacak sözleşme ile birlikte gelir ortaklığına dayalı yap-işlet-devret modelinin uygulanması değerlendirilmektedir.”