Asomato’dan Kördemen ve Kalkanlı’ya, “kayıplar”ın izinde… 2
*** Bir okurumuzla birlikte Kayıplar Komitesi yetkililerine bazı olası gömü yerleri gösterdik…
Okurum, “Benim akrabalarımdan birisi yıllarca bu yolda otobüsle işine gidip gelirdi ve otobüste K. isimli bir şahıs vardı – K., Türk askerlerine kılavuzluk yapmak üzere görevlendirilmişti 1974’te. Bu yoldan her geçtiklerinde işe giderken, “Aha gene esirlerin üstünden geçerik be arkadaşlar – aha tam buraya gömdüydük kendilerini, bu yolun altına” dermiş akrabalarıma… Onu bulabilirsiniz. 1974’te K. henüz 16 veya 17 yaşlarındaydı. Sanırım Kambilli köyünde yaşıyor ve onu bulmanız kolaydır” diyor okurum.
Okan Oktay notlar alıyor ve K.’yı bulmak üzere birilerini Kambilli’ye göndereceğini söylüyor…
Okurum “Türk askerinin bana anlattığına göre buradaki toplu mezara 25-30 kadar asker gömmüşler… Önce büyük bir grubu gömmüşler, daha sonra savaşta öldürülmüş 3-4 kişi daha bulmuşlar ve onları da buraya getirip onları da buraya gömmüşler, toplu mezarın yanına veya onlarla birlikte. Ancak anladığım kadarıyla toplamda 25-30 kadar Kıbrıslırum “kayıp”tan söz ederdi bu asker… Gömdükleri toplam kişi sayısı 25 ile 30 kadarmış” diyor.
Koordinatlar alıp fotoğraf çekiyoruz – Kallis havadan çekilmiş eski fotoğraflara bakarak eski yolun nereden gelip nereye gittiğine bakacak…
Dönüş yolunda arabada bu yeni bilgi bizi sersemletiyor…
Şu ana kadar dört farklı kaynak, aynı gömü yerini işaret etmiş bulunuyor: Burada bizimle birlikte olan okurum, bu bilgiyi bir Türk askerinden almış. Aynı yerden söz eden akrabaları var çünkü bu yerden onlara K. bahsetmiş, bu yolu her geçtiklerinde “Aha esirleri buraya gömdüydük, gene üstünden geçiyoruk” dermiş… Dört yıl önce bu konuda bana bilgi veren ve bu sayfalarda dört yıl önce yayımlamış olduğum bilgiler de var… Ve tabii bir de Maronit şahit var ki bu şahit Kayıplar Komitesi’ne yine bu bölgeyi göstermiş… Tümü de aynı hikayeyi anlatıp aynı şeyi söylüyor: Yani burada bir toplu mezar olduğunu söylüyorlar…
Tüm bu yıllar boyunca aynı şeyleri düşünmüştük: Bahsettiklerinin Kördemen’de askeri kamp içinde bulunmuş olan toplu mezar olduğunu zannetmiştik. Ancak işte şimdi büyük bir netlikle, bunun başka bir gömü yeri olduğunu kavrıyoruz. Bu toplu mezara gömülmüş olanlar belki de Ayermola veya buralara yakın bir yerden geri çekilmekte olan askerlerdi…
Geri dönüş yolunda okurum bize Kapudi’de (Kalkanlı) bir başka olası gömü yerini daha bize gösteriyor…
Avustralya’da yaşayan bir akrabası yakın geçmişte tatile gelmiş ve onu ziyaret etmiş… Ona bu yerden bahsetmiş…
“Akrabalarım bu bahçe içerisinde iki veya üç kişinin gömülü olduğunu gördülerdi” diyor.
Tellerle çevrili, içinde ağaçlar olan bir bahçenin dışında duruyoruz – buraya giremiyoruz çünkü bahçe tellerle çevrilmiş, özel mülk…
Ancak harnıp ağacının birkaç dalını görebiliyoruz…
“Akrabam” diyor okurum, “bunların asker olabileceklerini düşünüyor çünkü botları görünebiliyormuş… Harnıp ağacının altını araştırmalısınız” diyor.
Onu evine bırakıp Lefkoşa’ya dönüyoruz…
İyilikseverliği ve insanlığı için bu okuruma yürekten teşekkür ediyorum…
Kayıplar Komitesi yetkililerine de bu iki olası gömü yerini gösterebilmemizi sağladıkları için sonsuz teşekkürler…