• “Şu anda 12 yıldan ve evlilikten ortalama ayda 200 vatandaşlık veriyoruz.  Bu da iyi bir rakamdır”

• “Yasanın tadile ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Gerçekten şuan itibarıyla beyaz kimlik meselesi vatandaş olmayan kişileri yüzde yüz tatmin edici bir kapsamda mıdır, diye sorarsanız en azından ben kendi mantığım ve vicdanımla değerlendirdiğimde yeterli değildir.”

• “6 yıl ardıl çalışma izni sahibi olanların sayısı 7 bin 500 civarındadır. Bunların aileleriyle birlikte 10 bine yaklaşacağını düşünüyoruz, ilk beyaz kimlik başvurusu açısından. Tamamı beyaz kimliğe başvurursa 10 bine ulaşacak.”

• “Yerel yönetim reformu yapıldığı andan itibaren hem belediyeler azaltılacak hem de kesin olarak sürdürülebilir bir noktaya ulaşılacak.”

• “Bakan olduğum gün tarımsal arazilerin kiralanması konusun içerisine düştüm. Tamamen kaos... Kimin aldığı, niçin aldığı, ne kadar aldığı hangi kritere göre aldığı ne yaptığı belli olmayan bir arazi kiralama meselesi var şuan.”

Fayka Arseven KİŞİ

İçişleri ve Çalışma Bakanı Asım Akansoy, Daimi İkametgah Yasası’nda eksiklikler olduğunu ifade ederek, bunların giderilmesi için çalışmalara başladıklarını söyledi.

Akansoy, beyaz kimliğe başvurunun yaklaşık 10 bin civarında olacağını tahmin ettiklerini de ifade etti.

Vatandaşlık konusunda ise Akansoy, evlenmeden dolayı veya 12 yıl ardıl çalışma izni olanlara vatandaşlık verildiğini kaydederek, ayda yaklaşık 200 kişinin vatandaş olduğunu vurguladı.

Kırsal kesim arsaları konusunda ise yeni bir sistemin hayata geçirileceğini dile getiren Akansoy, “birçok  arazi heba edildi, biz buna ortak olmayacağız” açıklamasını yaptı.

Tarımsal arazilerin kiralanmasını ise ‘kaos’ diye nitelendirdi.

Akansoy, İçişleri Bakanlığı’na bağlı konularla ilgili YENiDÜZEN’in sorularını yanıtladı.

• Vatandaşlık Yasası’ndaki gelişmeler ne durumdadır? Şuan kimlere vatandaşlık veriliyor?
• Asım AKANSOY: Vatandaşlık Yasası komitededir, çalışmalar sürüyor. Daimi İkametgah Yasası’nı geçirdik. Onunla birlikte yaklaşık 1 hafta önce beyaz kimlik çalışmaları başladı. Şuan da ciddi talep var. Vatandaşlık konusunda ülkemizde çok ciddi hassasiyet var, bu hassasiyetin de haklı sebebi var. Çünkü Kıbrıslı Türklerin demografik düzeni, yıllar içerisinde değişiklik göstermektedir. Bu da insanlarda ciddi anlamda siyasi iradeye müdahale algısı yaratmaktadır.

Bu konu 1974 itibarıyla başlayan ve bugünlere kadar gelen yanlış vatandaşlık politikasının bir ürünüdür. İnsanların tümü de haklıdır. Hem vatandaşlık konusunda yüksek hassasiyet gösterip de demografik düzenin ve siyasi iradenin sulandırılmaması gerektiğini düşünen insanlar haklıdır ama aynı zamanda uzun süredir bu ülkede yaşayan ve vatandaşlık alamayan çoluğu çocuğu olan okullara giden aileler vardır ve vatandaşlık alamamışlardır. Onlar da haklı. Dolayısıyla aslına bakarsınız vatandaşlık konusunda köklü bir sisteme ihtiyacımız var. Bu sistem şunları gözetmeli; birincisi Kıbrıslı Türklerin iradesini gözetmesi gerekiyor.

Kıbrıslı Türklerin demografik yapısını,  bugünden yarına gelişmesini de öngörmesi gerekiyor. Çünkü gelişme aynı zamanda ekonomik büyüme ülkedeki insan sayısının artışıyla ilgili bir konudur.

Biz bunu görmezden gelemeyiz.  Ama aynı zamanda ülkede uzun süredir yaşayan insanların da daha rahat daha mutlu olabileceği herhangi bir ayrımcılığa maruz kalmayacağı, dışlanmayacağı, ötekileştirilemeyeceği kendini ikinci sınıf hissetmeyeceği bir düzenlenmenin gelmesi gerekiyor. Şunu açıkça söylemek istiyorum; 12 ardıl çalışma izni olan kişilere hemen vatandaşlık veriyoruz. Başka kime veriyoruz; evlilikten hak sahibi olanlara veriyoruz.

Ama beyaz kimlik önemlidir. Dünyanın her tarafında da uygulanan bir yöntemdir. Daimi ikametgah hakkı tanıyor insanlara. Bu bugün olduğu gibi yarın federal çözümden sonra da uygulanacak yöntemdir. Hani biz bunu birilerini geçiştirmek için, birilerini bloke etmek, önünü kapatmak için düşünmedik. Gerçek anlamda bir ülkenin ihtiyaç duyduğu düzenlemedir.

‘Beyaz Yasada tadile ihtiyaç var’

• Beyaz kimlik insanları tatmin edici bir kapsama sahip mi?
• Asım AKANSOY: Bu konuda endişelerim var. Çünkü beyaz kimlik sahibi bir kişinin evet siyasi haklar dışında bu ülkede yaşamını kolaylaştıracak uygulamalara sahip olması gerekiyor. Ya da beyaz kimlik sahibi bir kişinin KKTC vatandaşından farkı ne olması gerekir? Sadece siyasal hakları kullanması farkı olması gerekir.

Bunun dışında aslında beyaz kimlik sahibi kişilerin iş kurma hakkı da olması gerekiyor. Aynı zamanda eğitim hakkından mağdur bırakılmamalılar. Dolayısıyla bu noktada yasanın tadile ihtiyacı olduğunu düşünüyorum.

Gerçekten şuan itibarıyla beyaz kimlik meselesi vatandaş olmayan kişileri yüzde yüz tatmin edici bir kapsamda mıdır diye sorarsanız en azından ben kendi mantığım ve vicdanımla değerlendirdiğimde yeterli değildir. Ama bunun yeterli olmaması bunun bu şekilde kalacağı anlamına gelmez. Biz şimdiden adım adım neler eksiktir, neler vardır çerçevesinde çalışmaya başladık. Bunu iyice değerlendireceğiz.

Konu çünkü bir insan hakları konusuna dönüştü. Bunu da hiç kimsenin göz ardı etmeden, evrensel hukuk çerçevesinde değerlendirmesi, ele alınması gerektiğini düşünüyorum.

Beyaz kimlikte öngörülen rakam 10 bin

• Beyaz kimlik sahibi olabilecek kişi sayısında öngörülen rakam nedir?
• Asım AKANSOY: Şuan da çalışma izinli ülkemizde bulunan kişi sayısı 41 bin dolayındadır. 41 binin içinden 6 yıl ardıl çalışma izni sahibi olanların sayısı ise 7 bin 500 civarındadır. Bunların aileleriyle birlikte 10 bine yaklaşacağını düşünüyoruz ilk beyaz kimlik başvurusu açısından. Tamamı beyaz kimliğe başvurursa 10 bine ulaşacak.

• Herhangi biri beyaz kimliğe başvurmaya bilir mi, başvurmazsa ne kaybeder?
• Asım AKANSOY: Evet başvurmadan, çalışma izniyle hayatını sürdürebilir. Burada bir problem yok. Ama şu var; yeni vatandaşlık yasasında vatandaş olacak kişilerin beyaz kimlik sahibi olması gerekiyor. Önce beyaz kimlik sahibi olacak. Beyaz kimliğe sahip olduktan sonra önündeki 5 yılı da tamamlayacak ve şuan uygulamada olan 12 yılın tamamlandığı sürenin hemen ardından da bu çerçevede geçerse yasa kişi, vatandaş olacak.

Dolayısıyla beyaz kimlik eksiklikler içerebilir ama herhangi bir kişi ileride vatandaş olmak istiyorsa,  bilecek ki beyaz kimliği olması gerekir.

• Bekleyen vatandaşlık dosyası ne kadardır? Yasanın geçmesi halinde rakam ne olacak ?
• Asım AKANSOY: Yasanın geçmesi halinde ve 12 yılı öngörecekse herhangi bir sıkıntı yok. Biz zaten şuan 12 ardıl çalışma iznine vatandaşlık veriyoruz. Yani 12 yıl tamamlanıp, 13 bittiği anda 12 yıl kesintisiz çalışma izni oluyor o zaman vatandaşlık hemen alınıyor. Eğer bizim şuan da sürdürdüğümüz, yürüttüğümüz, çalışmayı yasayı kapsayacaksa ekstradan fazlalık ortaya çıkmaz.

Şu anda 12 yıldan ve evlilikten ortalama ayda 200 vatandaşlık veriyoruz.  Bu da iyi bir rakamdır.
“Yerel yönetim reformu radikal bir reformdur”

• Bazı belediyelerde ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Toplu İş Sözleşmeleri gündemde, bir belediye grevde, hazırlanan bir yasa var. Genel anlamda belediyelerle ilgili neler oluyor?
• Asım AKANSOY: Yerel yönetimler reformu 2016’da tamamlanacak. Bunun 3 ayağı olacak. Biri yerel yönetimlerin gelirlerini artırıcı önlemler alınacak. İkicisi yerinden yönetim anlayışını ülkede yaygınlaştırmaya çalışacağız. Belediyeler hayatın her alanında etkili olabilecek bir rol üstlenebilmelidir. Üçüncüsü de belediye sayısı azaltılacak. Yerel yönetim reformu radikal bir reformdur.

Belediyecilerin ülkede sürdürülebilir hale gelmesinin yegane şartıdır. Reform için de şubat ayı içerisinde İçişleri Bakanlığı, Doğu Akdeniz Üniversitesi ortaklığıyla bir ‘Yerel Yönetimler Yerinden Yönetim Kongresi’ düzenliyoruz. AB Koordinasyon Merkezi de bizim yanımızda olacak. 2 gün boyunca yapılacak çalışmaların sonunda ortak bir vizyon yaratmaya çalışacağız.

Çağdaş belediyeciliğin ülkemizde geçmiş deneyimlerden de feyz alarak tamamlanması geliştirilmesi, AB normları çerçevesinde nasıl hareket edeceğimizin vizyonunu üreteceğiz. Bu çalışma biter bitmez inanıyorum ki Mart ayı itibarıyla Meclis’te gündeme taşınacak olan yeni yerel yönetimler yasası ile çok önemli adımlara imza atacağız. 2016’da bu çalıma tamamlandığında yeni seçimlerde artık format değişmiş olacak.

Bu önemli önlemdir. Sürdürülebilir bir sistem için önemlidir. Yerel yönetim reformu yapıldığı andan itibaren hem belediyeler azaltılacak hem de kesin olarak sürdürülebilir bir noktaya ulaşılacak.

“Kırsal kesim arsaları heba edildi”

• Kırsal kesim arsaları geçmişte dağıtıldı ancak amacına uygun kullanılamadı. Kırsal kesim arsaları hakkında sizin politikanız nedir?
• Asım AKANSOY: Alt yapısı hazır kırsal kesim arazileri verildi geçmiş dönemde… Ben geldiğimde araştırma yaptım ve gerçekten veriliyor ama amacına uygun olarak kullanılmıyor. Kırsal bölgede yaşayan orta ve düşük gelirli insanların o bölgede yaşamını sağlamak amacıyla devletin kendilerine yaptığı bir katkıdır. Ama siz bir araziyi veriyorsunuz, alt yapısı var veya yok üzerine yatırım yapılmıyor.

Peki ne yapılmalı? Bu şekilde vermeye devam ederek siyasi popülist uygulamaların bir unsuru olmaya devam mı edelim? Yoksa amacına uygun düzenlemelere mi gidelim? Evet mutlaka bir şey yapmamız gerekiyor. Kırsal kesim arazisi vermeyelim, gençleri desteklemeyelim görüşünde değilim. Desteklenmeli ama amacına uygun yapılmalıdır. Bu çerçevede çalışma başlattık. Ülkede ihtiyaç nedir? Bölgesel bazda tespiti nedir?

Arazi miktarı ve bu çerçevede önceliklerimizin nasıl tanımlanabileceği gibi bir çerçevede çalışıyoruz. Bize gelen başvuran insanlara şunu söylüyorum; Evet haklısınız ancak o kadar ciddi haksızlık yapıldı ki ciddi anlamda araziler heba edildi ki biz yeniden bu duruma ortak olmak istemiyoruz. Ben herhangi bir şekilde bu sistemsizliğin ortağı olmak istemiyorum. Dolayısıyla alternatif çalışmalar içerisine girme konusunda halkımızdan bir 6 aylık zaman rica ettim.

Bu süre içerisinde o bölgelere yönelik nasıl yapılaşma düşünülebilir, alternatifler üretilebilir mi, eğer üretilemez ise adım atılamaz ise ama ben atılması gerektiğini düşünüyorum. Ama günün sonunda bir sebepten yapılamaz ise o zaman kırsal kesim arazilerinin nasıl dağıtılabileceğini ve kimlere nasıl verilebileceğini daha ciddi kriterler ile saptayıp, oluşturup bunu ileriye götürebiliriz. Ama bugünkü halimizle değil.

“Tamamen kaos… yeni sayfa acıtıcı olabilir”

• Tarımsal arazilerin kiralanması da önemli sorunlar arasında… her yıl bu konuda çeşitli tartışmalar yaşanıyor. Siz ne yapacaksınız?
• Asım AKANSOY: Bakan olduğum gün tarımsal arazilerin kiralanması konusun içerisine düştüm. Tamamen kaos... Kimin aldığı, niçin aldığı, ne kadar aldığı hangi kritere göre aldığı ne yaptığı belli olmayan bir arazi kiralama meselesi var şuan. Bu yıl bir önceki yıl dikkate alınarak araziler kiralansın, ciddi değişikliklere gidilmesin dedim. Ama hemen talimat verdim.

Tarımsal arazilerin nasıl kiralanması gerektiğine dair katagorik bir şema hazırlayacağız bu şemaya göre insanların hane gelirleri, insanların hayvancı olup, olmadıkları, meslekleri gözetilerek, bölgede yaşayıp, yaşamadıkları genç olup olmadıkları gibi temel kriterlerden hareket ederek, önümüzdeki dönem yeni bir sayfa açacağız. Bu sayfa acıtıcı olabilir. Ama herkes bilecek ki adil olacaktır. Bu bir yöntemdir. Bu yöntemin dışında da alternatif yöntemler tartışılıp, konuşuluyor. Ama bunu zaman içerisinde tekrar değerlendireceğiz.

“Güçlü bir hükümet politikasına ihtiyaç var”

• Gece kulüpleri de rahatsızlık yaratan bir durum… Var mı bununla ilgili değişiklik?
• Asım AKANSOY: Gece kulüpleri ile bir değişiklik yok. Aynı şekilde denetimler, sağlık, polis  kontrolleri sürüyor. Bizim burada bir birimimiz ve müsteşarımız var onların yürüttükleri çalışma var. Dolayısıyla düne göre herhangi değişiklik yok.

Bu konuda ileriye yönelik daha farklı adımlar atılabilmesi için çok güçlü bir hükümet politikasına ihtiyaç var. Şu an da böyle bir politikanın henüz olmadığını söylemek istiyorum. Ama tartışılarak oluşturulabilir, modeller geliştirilebilir, düşünceler üretilebilir. Ancak biraz zamana ihtiyaç var.