Ayermola’da “kayıp” edilmiş biri Kıbrıslırum, biri Kıbrıslıtürk iki yaşlı kadının gömü yeri aranıyor… Ayermola’daki kendi evlerinden “kayıp” edilmiş olan Lütfiye Ahmet ile Theodora Kallis Savva için kazılar devam ediyor…

Ayermola’da “kayıp” edilmiş biri Kıbrıslırum, biri Kıbrıslıtürk iki yaşlı kadının gömü yeri aranıyor… Ayermola’daki kendi evlerinden “kayıp” edilmiş olan Lütfiye Ahmet ile Theodora Kallis Savva için kazılar devam ediyor…

İki yaşlı kadın… Birisi Kıbrıslıtürk, birisi Kıbrıslırum… İkisi de evlerinden “kayıp” edilmiş… İkisinin de evlerinin avlularında gömülü olabilecekleri yönünde çeşitli bilgiler var… İkisi de 1974’te öldürülüp “kayıp” edilmiş… Onlar için Kayıplar Komitesi Ayermola’da (şimdiki adıyla Şirinevler) iki kazı başlatmış… Onları arıyorlar Ayermola’da… Bu yaşlı kadınlardan geride kalanları arıyorlar… Onları kimler öldürmüş, kimler gömmüş? Kimler “kayıp” etmiş?

Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi’nden edindiğimiz bilgilere göre Ayermola’da (Şirinevler) iki yeni kazı başlatılmış bulunuyor.

Bu kazılardan birinde bir “kayıp” Kıbrıslıtürk yaşlı kadın aranıyor, diğer kazıda da bir “kayıp” Kıbrıslırum yaşlı kadın aranıyor. Bu köyde kendi evinden “kayıp” edilen Kıbrıslıtürk yaşlı kadın, Lütfiye Ahmet ve kendi evinin avlusunda bir kuyuda gömülü olduğu yönünde bilgiler bulunmaktaydı… O günlerde bu konuda şöyle yazmıştık:

“Lütfiye Hanım da Ayermolalı ve 1974’te bu köyde, kendi evinde kalıyormuş… 1974’de bu bölgede çiftliği olan bir Kıbrıslırum’un yanında çalışıyormuş… “Kayıp” edildikten sonra, kendi evindeki kuyunun kenarında yemenisi ve pabuçları bulunmuş… Kuyudan kötü bir koku geliyormuş ve sinek doluymuş… Kerpiç duvarı kuyunun üstüne yıkmışlar ve öylece bırakılmış orada… Şimdi bu kuyunun da kazılarak eğer “kayıp” Lütfiye Ahmet buradaysa, ondan geride kalanların Kayıplar Komitesi tarafından çıkarılması ve onun da düzgün bir mezara kavuşması bekleniyor…”

Ayermola’da işte bu evin avlusundaki kuyuda kazı başlatılmış bulunuyor…

Sözkonusu “kayıp” Kıbrıslırum yaşlı kadınla ilgili olarak ise 10 Nisan 2018’de Ayermola’da bu kadının “kayıp” edilmiş olduğu eve, Kayıplar Komitesi araştırma görevlileri ve Theodora Kallis Savva’nın torunu Dora Parmaklis-Deliyanni’yle birlikte gitmiştik. Dora Parmaklis-Deliyanni, evinden “kayıp” edilen ninesinin evin avlusuna gömüldüğü yönünde bilgiler edinmiş olduklarını söyleyerek evin avlusunda bazı olası gömü yerleri göstermişti. Şimdi evin avlusu kazılıyor – ancak Theodora Kallis Savva’nın bir kuyuya gömülmüş olabileceği bilgisi de mevcut ve bu bilgi de araştırılıyor…

O günlerde bu sayfalarda şöyle yazmıştık:

“Köyden üçüncü bir “kayıp” Kıbrıslırum kadın daha var… Polikseni adlı dilsiz Kıbrıslırum kadın da bu köydeymiş ve onun da öldürüldüğü anlatılıyor. Tam adı Polikseni Neofitos Miltiadu… 1918 doğumluymuş… Aslen Siskilip (Akçiçek) köyünden imiş fakat Ayermola’da “kayıp” edilmiş”… Torunu Konstantina Konstantinu’ya yazıyorum, onu arıyorum da ancak herhangi bir yanıt alamıyorum… Bu konuda çabalamaya devam edeceğim… “Kayıp” edildiği tarih 28 Temmuz 1974…

Anlatılanlara göre Hristodulos Hacınikola adlı Ayermolalı ve Theodora Kallis, Muzakis’in evine giderlermiş hep… Muzakis’in evinde su varmış, yiyecek varmış ve sularını ve yiyeceklerini onlarla paylaşıyorlarmış…

Dora’nın edindiği bilgilere göre nenesi yolda öldürülmüş, sonra alınıp kendi evinin avlusunda bir noktaya gömülmüş… Marulla’nın edindiği bilgilere göre ise, kendi evinin avlusuna başka bir ev yapılacağı zaman oradan çıkarılarak şimdi kokulu gül ağacının olduğu noktaya veya kuyuya gömülmüş yeniden… Dora Parmakli Deliyanni, nenesinin evinde bulunan her iki kuyuda da su olduğunu, bu kuyulardan birinin halen açık olduğunu ancak ikinci kuyunun kapatılmış olduğunu söylüyor ve “Bu kuraklıkta içinde su bulunan bir kuyu neden kapatıldı acaba?” diye soruyor…

Bir diğer öykü ise Theodora Kallis’in kendi evinin avlusunda değil, bir aşağı sokaktaki başka bir evin avlusuna gömüldüğü şeklinde… Ancak belki de buraya gömülen Theodora Kallis değil Polikseni Neofitos Miltiadu olabilir mi acaba diye düşünüyorum?

Dora Parmakli Deliyanni, Polikseni Neofitu Miltiadu’nun evinde her zaman bir sandalyede oturduğunu hatırlıyor… Şimdi artık Polikseni’nin evi yıkılmış, yeri boş bir arsaya dönüşmüş… Dora “Polikseni’nin Kıbrıslıtürk komşuları vardı… Mehmedali ile Meryem’in evinin yanındaydı evi – Mehmedali ve Meryem’in kızının adı da Fatma’ydı” diye anlatıyor…

Köyde geride kalan Kıbrıslırumlar, bir cinayet işlenince oradan kaçmışlar… Dora’nın anlattığına göre Hristofis adlı otobüs şöförü, kızının evindeki eşyaların bazı Kıbrıslıtürkler tarafından  - aile henüz evde oturuyorken – “ganimet” edilmesine kızmış ve “Nedir be sizin yaptığınız?” deyince onu çekip vurmuşlar, öldürmüşler… Bu olay olunca çok korkan Hristofis’in kızı Eleni ve ailesi evden karanlık basınca çabucak ayrılmışlar… Kalan köylüler de bu öldürme olayı üzerine köyden ayrılmışlar ve yaşlılar geride yalnız kalmışlar…

Bu konuda bilgi sahibi okurlarımızı isimli veya isimsiz olarak beni 0542 853 8436 numaralı telefonumdan aramaya çağırıyorum. Kayıplar Komitesi’ni aramak isteyenler de 181 ihbar hattını yine isimli veya isimsiz olarak arayabilirler…

Dora Parmakli Deliyanni’yle röportajımızda bize sevgili “kayıp” nenesi Theodora Kallis Savva’yı anlatıyor…

Theodora Hanım tam 14 çocuk dünyaya getirmiş ama ancak üçü hayatta kalmış… Şimdi onlar da vefat etmiş… Onu arayan sadece toruncukları var… 1885 doğumlu Theodora Kallis, 3 Ağustos 1974’te Ayermola’da “kayıp” edilmiş…

Theodora Hanım çok iyi bir kadınmış… Sürekli şiir okurmuş… Nereye giderse gitsin, kiminle oturursa otursun hemen “Size hangi şiiri okuyayım?” diye sorarmış… Geleneksel Kıbrıs halk şiirleriymiş bunlar… Yani bizdeki Aynalı gibi, Theodora Hanım da halk şiirlerine, darb-ı mesellere meraklıymış çok…

Oğlu Ksenofon Kallis (Kayıplar Komitesi’nde uzun yıllar uğraş veren Ksenofon Kallis’le alakası yok, bu başka bir Ksenofon Kallis) köyde annesinin evindeymiş… Theodora’nın diğer oğlu Yannis Kallis ise “Kallis Otobüsleri”nin sahibiymiş 1974 öncesinde… Karava’da yaşıyormuş… Bu otobüsleri pek çok Kıbrıslıtürk hatırlıyor… Şimdi de Yannis Kallis’in oğlu Sotiris Kallis aynı işi yapıyor göçmen gittiği Kıbrıs’ın güneyinde: Lambusa Otobüsleri’yle insanları bir yerden başka bir yere ulaştırmaya devam ediyor… Lambusa Otobüsleri de çok iyi tanınıyor, biliniyor…

1974’te Ayermola’da (Şirinevler) kendi evinde “kayıp” edilmiş olan Theodora Kallis Savva’yla veya “kayıp” Polikseni Neofitu Miltiadus’la ilgili olarak herhangi bir şey bilen okurlarımızı, isimli veya isimsiz olarak beni 0542 853 8436 numaralı telefonumdan aramaya davet ediyorum… Bu konuda Kayıplar Komitesi’ne konuşmak isteyen okurlarım, 181 numaralı ihbar hattını da arayabilirler…”

Kayıplar Komitesi’nin Lefkoşa’da hapishane yanında, Omorfo’da, Arçoz’da ve Dikomo’da kazıları da sürdürülüyor…

Kazı ekiplerindeki tüm arkeologlarımıza, şirocularımıza ve diğer çalışanlara “Çok kolay gelsin” diyoruz…