ÇOCUK GÖZÜMDE KIBRIS VE ANILAR -6-

Erdinç Gündüz

Rumlar adanın çeşitli yerlerinde İngilizlere karşı silahlı, bombalı saldırılara devam ediyorlardı. Her gün, bu saldırılarda ölenler, yaralananlar olduğunu duyuyorduk. Rumların, Türklere karşı saldırılarında da bir yoğunluk açıkça farkediliyordu artık.  Yollarda, tarlasında saldırıya uğrayan Türkler vardı. Bazıları vurularak öldürülüyor, bazıları kaçıp kurtulmayı başarıyordu. Saldırıya uğrayan Türkler arasında polisler de vardı. Söylentilere göre, vurulan sivil Türkler arasında TMT elemanları da vardı. Ama masumlar çoğunluktaydı.
Herkes huzursuzdu. Zaman zaman, büyük yerleşim yerlerinde de sokak çatışmaları  oluyordu. Her sokak çatışması sonrasında, İngiliz Land Roverleri’nin dolaşıp sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini bildiren anonsları,  günlük hayatın bir parçası haline gelmişti.

Bu arada, Türkler arasında, TMT’de, örgütlenmenin gizli gizli devam ettiği haberleri yaygındı.  Halk kısaca ‘Teşkilat’ diyordu TMT’ye. Ama ‘Teşkilata’ da kimlerin olduğu, kimlerin yeni alındığı ya bilinmiyor yahut da bilinse bile hiç söylenmiyor, konuşulmuyordu. Büyük bir gizlilik içinde yürütülüyordu herşey.

***

Biz çocuklar için bütün bu olup bitenler bir macera filmi gibiydi. Sokağa çıkma yasaklarını çocukların çoğu,  pek takmıyordu. Yasağa karşın, her bir taraf,  sokak köşelerinde ‘pirili’, ‘lingiri’, top oynayan çocuklarla doluydu. Zaman zaman ya polisler ya da İngiliz askerleri, peşlerinde koşuyorlar, yakalamayı başardıklarını götürüp evine teslim ediyorlardı. Anne ve babaları, çocuklarını evde tutmaları gerektiği konusunda uyarıyorlardı ama her seferinde aynı şey yeniden yaşanmaya devam ediyordu.

***

Bir başka olurdu sokağa çıkma yasakları sırasında sokaklar.  Çok garip bir sessizlik çökerdi her bir tarafa. Yoldan geçen bir Land Rover sesi veya devriyedeki görevlilerin ayak sesleri yoksa eğer, kuş sesleri bir başka türlü yankılanırdı çevrede. Köpek havlamaları bile farklıydı bu garip sessizlik içinde. En uzaktaki ile en yakındakinin gizemli haberleşmesini yansıtır gibiydi, karşılıklı uzayıp giden köpek havlamaları.
Bazen rahatlatıcı,  bazen ise huzur bozucu ‘sokağa çıkma yasakları’na da alışmış gibiydi insanlar. Böyle günler, kimilerine göre ‘tatil günleri’ hatta ‘kafa dinleme günleri’ydi.  Bazen iki bazen üç gün sürerdi. Önceden  belirtilirdi ‘başlama’ ve ‘bitiş’ saatleri.
Yasağın bitmesine beş dakika kala insanlar kapılarının önlerinde görünmeye başlarlardı. Hepsi, ince bir çizgi üzerinde çıkışa hazırlanan birer yarışçı gibiydi o sırada. Sanki herkesin yarıda kalmış işleri vardı. Yasağın bitmesiyle birlikte, yarım kalan işlerini tamamlama telaşıyla fırlarlardı hep beraber. Anlaşmışçasına.  Sokaklar bir anda insan seli ile boğulurdu. Yarım kalan işler yoktu aslında.  Kümeslerine kapatılmanın ardından, kapılarının açılmasıyla bahçeye koşuşan tavuklar gibiydi herkes. Sıkıntılı bir veya birkaç günün ardından azat edilmenin verdiği ‘boşalmayla’  sokaklarda amaçsız dolanmalar başlardı. Ekmek fırınları ve bakkallar en kalabalık noktalar olurdu ‘yasak’ sonralarında. İnsanlar alış verişlerini yapar,  dolanır dolanırlar sonra yeniden kümeslerine dönerlerdi.

***
  ‘Sokağa çıkma yasağı’ndan bir sonraki gün de farklı bir gün olurdu. Çünkü herkesin anlatacak birşeyleri vardı. İş yerlerine yeniden gidenler, neler olup bittiğine dair yeni dedikodular toparlayacaklardı. En son uygulanan sokağa çıkma yasağının nedenini öğreneceklerdi belki de.
- İngilizler bir eve baskın yapmışlar, yeni EOKA’cılar yakalamışlar ...
- Çok sayıda silah, bomba bulmuşlar ‘falanca’ yerde.....
- İki İngiliz askeri vurularak öldürülmüş...
- EOKA’cılarla TMT’ciler çatışmış. Çok yaralı varmış...

Ve daha neler neler.. Bazı haberlerde gerçek payı vardı.  Bazıları tümden yanlış, bazılarıysa abartılıydı... Ama gerçeğin ta kendisi hiç yoktu ortada. Çoğunlukla dedikoduydu.

Sonra.... Hayatın yeniden normale dönüş süreci başlardı yavaş yavaş.  Taa ki yeni bir olay meydana gelinceye, yeni bir sokağa çıkma yasağı ilan edilinceye kadar...