“Hellim artık ülkede önemli bir ekonomik değer olarak görülecek”

Hellim tescilinin ardından sektördeki bazı paydaşlar kuzeydeki hareket planıyla ilgili YENİDÜZEN’e bilgi verdi. Hellimin artık ülkede önemli bir ekonomik değer olarak görüleceği ifade edilirken, bu bağlamda bazı özel bankalar, üreticiye destek için şimdiden sürece dahil oldu.  

Bazı bankalar, çeşitli kredilerle küçük baş hayvan alımı için kampanya başlatırken, kimileri ise bu yönde gelecek olan her türlü talebi değerlendirip kolaylık sağlayacağı görüşünü paylaştı.

Tarım Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci: “Üretim ihracatla eş zamanlı olmalı, ilk etapta gündemimizde olan alınan kararların net olarak anlaşılması ve zamanlanmanın çözülmesi var.”

Kıbrıs Türk Ticaret Odası, Yeşil Hat Tüzüğü Sorumlusu, Ticaret Geliştirme Uzmanı İzzet Adiloğlu:  “Bu süreçte üretici ve denetleme mekanizması arasında bir nevi köprü vazifesi göreceğiz. Hellim artık ekonomik değer olarak görülecek ve pazardaki yerini aslında şimdiden almaya başlayacak.”

Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı ve İktisat Bankası Genel Müdürü Olgun Önal:  “Ülke tarımı ve hayvancılığı için olağanüstü bir ekosistem oluşacak, ihracatımız artacak,  ekonomimiz büyüyecek. Yeter ki sektörlerin yeni duruma uygun ihtiyaçları ortaya çıksın, bankalarımız ertesi gün adapte olurlar”

KOOP Bank Genel Müdürü Kemal Ataman:  “Desteklerimiz var, talep gelirse daha da artar, görüşmeye açığız”

Ziraat Bankası Ülke Yöneticiliği: “Sektörü destekleyen kredilerimiz yıllardır var, gelen talepler değerlendirilebilir”

İş Bankası Ticari Bankacılıktan Sorumlu Ülke Müdür Yardımcısı Şevket Fethi Cındık: “Üreticinin yanında olmak için adım attık, ihtiyaç olacağını öngördük”

Fehime ALASYA

Hellimin, Kıbrıs’ın geleneksel ürünü olarak Avrupa Birliği’nde tescilinin ardından gözler işleyişle ilgili sürece çevrildi. Hellimin artık ülkede önemli bir ekonomik değer olarak görüleceği ve pazardaki yerini şimdiden almaya başlayacağı ifade edilirken, bu bağlamda bazı özel bankalar sürece şimdiden dahil olmak için girişimde bulundu.

Devlet bünyesindeki çalışmalar ise Tarım Bakanlığı’nda kurulan komitede, ‘üretimin ihracatla eş zamanlı olması’ önceliğiyle başladı.

Tarım Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci, ilk etapta gündemlerinde hellim tesciliyle ilgili alınan kararların net olarak anlaşılması ve üretimle ihracatın zamanlanmasının çözülmesi olduğunu ifade etti. Deveci, bazı paydaşların bulunduğu bir komite kurulduğunu ve burada çeşitli çalışmalar yapıldığını anlattı.

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Yeşil Hat Tüzüğü Sorumlusu, Ticaret Geliştirme Uzmanı İzzet Adiloğlu ise Ticaret Odası’nın bu süreçte, üretici ve denetleme mekanizması arasında bir nevi köprü vazifesi göreceğini dile getirerek, hellimin artık ekonomik değer olarak görüleceği ve pazardaki yerini aslında şimdiden almaya başlayacağı öngörüsünde bulundu.

Öte yandan bazı bankalar,  hellim tescilinin ardından sürece şimdiden dahil oldu. Kimi bankalar çeşitli kredilerle küçük baş hayvan alımı için kampanya başlatırken, kimileri ise bu yönde gelecek olan her türlü talebi değerlendirip kolaylık sağlayacağı görüşünü paylaştı.

Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Önal ise hellim tescili ile ülke tarımı ve hayvancılığı için olağanüstü bir ekosistem oluşacağı, ihracatın artacağı,  ülke ekonomisinin büyüyeceğini dile getirdi. Önal, “Yeter ki sektörlerin yeni duruma uygun ihtiyaçları ortaya çıksın, bankalarımız ertesi gün adapte olurlar, ihtiyaçları giderecek finansal çözümlerle müşterilerinin yanında yer alırlar.” dedi.  

Tarım Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci:

“Üretim ihracatla eş zamanlı olmalı”

Sanayi Dairesi ve Hayvancılar Birliği ile bazı paydaşların bulunduğu bir komite kurulduğunu, burada çeşitli çalışmalar yapıldığını kaydeden Tarım Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci,  ilk etapta gündemlerinde alınan kararların net olarak anlaşılması ve zamanlanmanın çözülmesi olduğunu ifade etti.

Deveci, ikinci aşamada ise küçük baş hayvan sütünün veriminin arttırılması için faaliyetlerin zamanlamasının karara bağlanmasının olduğuna değindi.

Küçük baş hayvancılığın arttırılması çabasının uzun süredir var olduğunu ifade eden Deveci, “Gelinen aşamada, alınan bu kararla zaten sütün değerleneceği öngörüsündeyiz.” dedi.

Bu aşamada önemli olanın Küçük baş hayvancılığın ve küçük baş hayvan sütünün arttırılmasına ilişkin  zamanlama olduğuna değinen Deveci, bu durumu şöyle açıkladı:

“Şu anda hayvan sayısı ve süt miktarını arttırsak da pandemi döneminde nasıl tüketebiliriz bilmiyoruz. Bu nedenle üretim ihracatla eş zamanlı olmalı, ürettiğimizi pazarlayabilirsek karlı çıkarız. Çalışmalarımızda AB tüzük ve kararlarını inceliyoruz AB koordinasyon birimiyle birlikte çalışmalar yapıyoruz.” şeklinde konuştu. 

Kıbrıs Türk Ticaret Odası, Yeşil Hat Tüzüğü Sorumlusu, Ticaret Geliştirme Uzmanı İzzet Adiloğlu:

“Bu süreçte üretici ve denetleme mekanizması arasında bir nevi köprü vazifesi göreceğiz”

Ticaret Odası’nın bu süreçte, üretici ve denetleme mekanizması arasında bir nevi köprü vazifesi göreceğine vurgu yapan Ticaret Odası, Yeşil Hat Tüzüğü Sorumlusu, Ticaret Geliştirme Uzmanı İzzet Adiloğlu, Yeşil Hat Tüzüğünde kurulmuş olan ilişkilerin hellim için de yakinen sürdürüldüğünü belirtti. 1 Ekim’e kadar tüm bu uygulamaların AB tarafından detaylandırılacağı devreye gireceğini kaydetti. Adiloğlu, “Hellim artık ekonomik değer olarak görülecek ve pazardaki yerini aslında şimdiden almaya başlayacak.” öngörüsünde de bulundu.

Kurumsal olarak Oda’nın konuyla ilgilendiğini kaydeden Adiloğlu, MŞ ismi korumalı ürün (PDO) tescili düzenlemesi ve güneye satışı konusunun şu anda gündemde olduğunu anlattı.

Adiloğlu, süreçte iki ayrı mekanizma olacak şekilde çalışmalar yürütüleceğini ifade etti.

Süreçteki bu iki mekanizmaya değinen Adiloğlu, özetle şunları ifade etti:

“MŞ ismi korumalı ürün (PDO) tescili düzenlemesinde süt üreticileri hem kuzey hem de güneyde ortak kontrol mekanizmasından kontrol edilecek, denetlenecek. Hellimin içeriği denetlenecek. Bu denetim mekanizmasının kuzeydeki muhatabı KTTOB olacak. Raporlarını hem güneye hem de AB komisyonuna iletecek.

Ticaret Odası, bir nevi üretici ve denetleme mekanizması arasında köprü vazifesi görecek.

İşin denetleme teknik kısmında biz yer alıyoruz ama tarım dairesi, sanayi odası da bu mekanizmada yer alacak.  Küçük baş hayvan sütü konusunda ise istenilen düzeye gelmesi gibi konular Tarım Bakanlığı bünyesinde gelişecek olan konulardır. Bu nedenle süreç zaten tüm paydaşlarla birlikte yürütüldü, böyle de devam edecek.”

“Atanacak kurum, hayvan ve halk sağlığına yönelik denetleme yapacak”

Süreçteki bir diğer konunun ise hellimin güneye geçişiyle ilgili olduğunu kaydeden Adiloğlu, bunun denetimiyle ilgili bir kurumun atanacağını belirtti.

Adiloğlu, Yeşil Hat ile ilgili denetleme yapacak olan kurumun henüz kim olacağının belli olmadığını, bu konudaki çalışmaların sürdüğünü de ifade etti.

Adiloğlu, bu konuyla ilgili ise bazı örnekler vererek detaylarına şöyle değindi:

“Balık ve bal hayvansal ürünler olmasına rağmen güneye geçişlerdeki yasak kaldırıldı. İlgili karara üçüncü bir ek yaparak hellimin de güneye geçişinde olan yasak kaldırıldı.

Normal şartlarda bu yasağı kaldırırken de denetim şartları koyuluyor. Bunun ise kimin tarafından yapılacağı henüz belli değil. Sadece bir kurum atanacak deniliyor.

Bu atanacak olan kurum, hayvan ve halk sağlığına yönelik denetleme yapacak. Ticaret yapmak isteyenlere yönelik bir uygulama olacak.”

Süreçteki işleyişte ‘yakın ilişkilere’ dikkat çekilmiş, Ticaret Odası’nın rolüne dikkat çekilmişti…

Hatırlanacağı üzere, Avrupa Komisyonu’nun Uyum ve Reformlardan sorumlu Üyesi Elisa Ferreira, “Hellim”in Avrupa Birliği’nde tescilinin, Kıbrıs’ın neresinde yaşarsa yaşasın tüm üreticilere fayda sağlayacağını belirtmiş, denetim kurumlarının, Kıbrıs Türk Ticaret Odası ile yakın ilişki içinde olmasını beklediklerini kaydetmişti.

AB Uyum ve Reformlardan sorumlu Üyesi Elisa Ferreira, YENİDÜZEN’e özel yaptığı açıklamalarda hellimde denetim mekanizmaları ve sürecin pratikte nasıl ilerleyeceğine dair ifadelerinde denetleme kurumunun kuzeydeki muhatapları ve hareket alanının Kıbrıs Türk Ticaret Odası ile yakın ilişki içinde yürütülmesinin beklendiğini anlatmıştı.

Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı ve İktisat Bankası Genel Müdürü Olgun Önal:

“Ülke tarımı ve hayvancılığı için olağanüstü bir ekosistem oluşacak, ihracatımız artacak,  ekonomimiz büyüyecek”

Hellim tescili ardından ihracat ve getirileriyle ilgili yaşanacak süreci ekonomik olarak değerlendiren Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı ve İktisat Bankası Genel Müdürü Olgun Önal, ülke ekonomisinin büyüyeceği öngörüsünde bulundu.

Önal, “Yeter ki sektörlerin yeni duruma uygun ihtiyaçları ortaya çıksın, bankalarımız ertesi gün adapte olurlar, ihtiyaçları giderecek finansal çözümlerle müşterilerinin yanında yer alırlar.” şeklinde konuştu.

Geçmişten bu yana ülkede tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, tarım ve hayvancılığa dayalı ve onları destekleyen sanayilerin büyümesi hedefinde olduklarını kaydeden Önal, “Hellim tesciliyle de yeni pazarlara satış imkanlarının yaratılması ile ülke tarımımız ve hayvancılığımız için olağanüstü bir ekosistem oluşacağını, ihracatımızın artacağını ve ekonomimizin büyüyeceğini düşünüyoruz.” dedi.

Bu alanda yapılacak olan yatırımların finansal anlamda desteklenmesi için Bankacılık sisteminin yeterli bilgi birikimi ve deneyimi bulunduğunu ifade etti.

Mevcut kolaylıkların ileriye yönelik hızlıca revize edilebilineceğinden de söz eden Önal, şöyle devam etti:

“Tarım ve hayvancılığın finansmanına yönelik kartlar, kısa orta ve uzun vadeli kredi seçenekleri, nakit akışlarının yönetilmesine yardımcı olacak nakit yönetim ürünleri halihazırda vardır, bu ürünler sektörün gelecek ihtiyaçları çerçevesinde tekrardan hızlıca revize edilebilir. Bankalarımız, müşteri ihtiyaçları çerçevesinde hızlı aksiyon alan esnek kurumlardır.” dedi.

İş Bankası Ticari Bankacılıktan Sorumlu Ülke Müdür Yardımcısı Şevket Fethi Cındık:

“Üreticinin yanında olmak için adım attık, ihtiyaç olacağını öngördük”

Hellim tescili ardından piyasada küçük baş süt üretiminin artması için ekonomik desteğe ihtiyaç doğacağı öngörüsü ile hareket ettiklerini kaydeden İş Bankası Ticari Bankacılıktan Sorumlu Ülke Müdür Yardımcısı Şevket Fethi Cındık, bu yönde bir girişim başlattıklarını ifade etti.

Cındık, “Bununla ilgili hızla hazırlıklarımızı yaptık ve üreticinin yanında olmak için adım attık. Bu yönde ihtiyaç olacağını öngördük” şeklinde konuştu.  

Tarım bankacılığı uygulamalarıyla her türlü üreticinin nakit akışına göre, uygun zaman dilimlerini de öngörerek destek verdiklerini anlatan Cındık, üreticilere finansal döngülerinde destek olabilecek yeni bir sistem getirdikleri anlattı. “Faizsiz, uzun ödeme vadeli ödemelerle finansal döngülerini temel alıyoruz.” dedi.

KOOP Bank Genel Müdürü Kemal Ataman:

“Desteklerimiz var, talep gelirse daha da artar, görüşmeye açığız”

Hellim tescili ardından farklı kredi türleri veya yeni talepler doğrultusunda her zaman görüşmeye açık olduklarını kaydeden KOOP Bank Genel Müdürü Kemal Ataman, mevcut durumda tarım ve hayvancılık alanında desteklerinin olduğunu dile getirdi.

Ataman, özetle şunları belirtti:

“Ana misyonumuz zaten tarım ve hayvancılığı desteklemektir, hayvancı ve çiftçiye uygun vadeli kredilerimiz her zaman vardı. Bunlardan her zaman yararlanılabilinir. Bu kredilerden süt ürünleri imalatçıları da yararlanabilir.

Son bir ayda hellim tescili akabinde olmasa bile özellikle süt imalatçılarına kaynak ve kredi desteğinde bulunmaktayız. Üstelik bu sadece KOOP Süt için değil, tüm üreticilerimiz için geçerlidir.

Özellikle farklı krediler veya hellim tesciliyle ilgili yeni talep ve istek olursa her zaman görüşmeye hazırız.”         

Ziraat Bankası Ülke Yöneticiliği:

“Sektörü destekleyen kredilerimiz yıllardır var, gelen talepler değerlendirilebilinir”

Ziraat Bankası Ülke Yöneticiliği’nden alınan bilgide ise çiftçi ve tarımı yıllardır destekleyen çeşitli kolaylıklar sağlandığı ifade edilirken, hellim tescili özelinde herhangi bir talep almadıkları kaydedildi. Açıklamada; “Sektörü destekleyerek sıfır faizli krediler kullandırıyor, ticari kredilerden daha düşük oranda faizlerle, daha uzun vadeli, anapara ödemesiz, hasat zamanında ödeme kolaylığı yapılıyor. Çiftçinin tarlasından son kullanıcıya kadar birçok sektör finanse ediliyor. Talepler doğrultusunda yine değerlendirmeler yapılabilinir.” denildi.