Barış Kararı-Peace Decision-Απόφαση Ειρήνης grubunun toplantısı, ‘Bu akşam bir kavganın başlangıcı, Birleşik Kıbrıs kavgasının’, diye başladı. Bu kavgayı etnik kimliklerimizden, iki bölgeye hapsolmuş, iki toplum sınırlamalarımızdan sıyrılıp, Federal Kıbrıs’ta çok dilli, çok kültürlü, çok sesli Üçüncü Toplum olarak vermeye başlamıştık aslında biz. Birleşik Federal Kıbrıs vizyonu taşıyanlar olarak birlikte verdiğimiz kavgayı yükseltme, çoğaltma, sahiplenme zamanı şimdi.

Kapıların fiilen kapalı olduğu, Kıbrıs Sorununun karşılıklı tartışılmadığı, COVID-19 ile bırakın birlikte mücadele etmeyi, ‘Bizim rakamlarımız sizinkileri döver’ diye anlamsızca bir kavgaya tutuşulduğu bu dönemde serin bir meltem gibi geldi doğrusu bu toplantı, bu sıcakta. İngiltere’de, Belçika’da, Kıbrıs’ın kuzeyinde ve güneyindeki Kıbrıslıları bir araya getirdi Barış Kararı bir zoom tartışmasında ve birlikte altını çizdik, kavgamız ortak olmalı, Federal Kıbrıs’a ulaşana dek.   

Kent Üniversitesi ve Kıbrıs Üniversitesi’nin kuzey ve güneyde simültane olarak yaptırdığı bir araştırmaya dayanarak, iki barışsever bilim insanı; Neophytis Loizides ve Charis Psaltis ütopyamızın çok da uzağımıza düşmediği müjdesini verdi bize.

Verilere göre Kıbrıslı Türklerin %71.2’si iki bölgeli, iki toplumlu Federal Kıbrıs’ı destekliyor. Açalım biraz, %31 oranında Kıbrıslı Türk (18 yaş üstü seçmen) bu çözüm şeklini ‘Yüksek oranda tercih ediyor’, %23.2 ‘Tatmin edici’, %17 ise ‘Gerekliyse kabul edilebilir’ buluyor. Kafamızdaki o sınırlar var ya, ‘Rumlar çözüm istemiyor,’ ‘Artık başka çözümler tartışılmalı, Federasyon mümkün değil’ onlar en masum ifade ile sadece önyargı, kaldırın atın onları çöpe. Rakamlar tam tersini söylüyor zira. Kıbrıslı Rumlar’ın %76.2’si federasyon fikrine destek veriyor! İki bilim insanı, 2010 yılından itibaren yapılan çeşitli araştırmalara dayanarak bir zaman analizinde de bulunmuş,

‘Geçtiğimiz 10 yıl içerisinde federalist düşünceye sahip Kıbrıslı Rumların sayısı iki kattan daha fazla arttı’. 

Araştırma ayrıca Kıbrıslı Rumların %79.4’ünün statüko karşıtı olduğuna işaret ediyor. İki liderin uzlaşmaları durumunda Referandumda kullanacakları oyun ne olacağı sorulduğu zaman ise %51.2 oranında evet demiş çalışmaya katılan Kıbrıslı Rumlar (%30.2 kesinlikle evet, %21.2’si ise büyük ihtimal ile evet). Hayır oyları ise toplam %24.1’de kalmış. Geriye kalan %24.5’luk kesim kararsız. Söylemiştim, bu sıcakta tatlı bir meltem.    

Uzun zamandır kafama takılan bir soruydu, siyasi eşitliği reddeden Kıbrıs Rum toplumu mu, gücünü paylaşmayı reddeden Nikos Anastasiades ve temsil ettiği yönetim anlayışı mı? Rakamlar Kıbrıslı Rumların çoğunluğunun siyasi eşitliğe karşı olmadığına işaret ediyor. Tartışmanın moderatörü ‘Bunu Nikos Anastasiades bilmiyor mu?’ sorusunu yönlendiriyor, eski DİSY Dışişleri Bakanı Ionnis Kassoulides’e. Kassoulides’in cevabını özellikle seviyorum, ‘Yalvarırım, bunu ona sor!’.

Guterres çerçevesine yakın bir çözüm şeklinin kabul oranını %43-49 arasında tahmin eden araştırmada birkaç senaryo kurgulanarak fikir eksersizi yapılmış ve Kıbrıslı Türklerin, Kıbrıslı Rumların ayrı ayrı ve birlikte nasıl bir anlaşmaya evet diyebilecekleri simüle edilmiş.

Bu açıdan araştırma oldukça yaratıcı. İki tarafın da adil ve yaşayabilir bir çözüm olarak gördüğü iki paket bulunmuş biri %59 öteki %56 oranında destek bulmuş çalışmada. Bu paketlerin içindeki çeşitli unsurlar ile oynandığında halen benzer oranlar elde edilebildiği de görülmüş.

Bence rakamlar umut verici ve güzel bir başlangıç noktası. Demek ki neymiş, ‘Rumlar bizi istemiyor’, ‘Federasyon öldü, biz başka konular konuşalım’ safsataymış, Federal Çözüm tek gerçek olanmış.

Bu yolda birlikte çalışma zamanı şimdi, el ele, yürek yüreğe.