Ayşe GÜLER

İçerisinde ifade ve düşünce özgürlüğünü kısıtlayıcı maddelerin yer aldığı, Kamu ve Özel Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları (Değişiklik) Yasa Tasarısı, ‘ivedilik’ talebiyle Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi’nin gündemine geldi.

Başbakan ve hükümetin yasa tasarısına yönelik Yayın Yüksek Kurulu’nda (YYK) çalışmalar tamamlanmadan, komitede görüşülmesindeki ısrarcı tutumu olduğu belirtildi.

Radyo, Televizyon ve web TV’lerinin denetlenmesine yönelik oluşturulacak kılavuzda demokratikleşmeyi engelleyen maddeler göze çarptı.

Başsavcılığın da onay vermediği, bazı maddeleriyle ilgili aykırılık tespit ettiği yasa tasarısı Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği’nden de onay almadı.

Komite çalışmaları önümüzdeki haftaya ertelendi, medyadaki ilgili paydaşların Yayın Yüksek Kurulu ile birlikte ortak bir çalışma yapması, ardından bu çalışmanın komite gündemine gelmesi kararlaştırıldı.

Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği Başkanı Emin Akkor, yasa tasarısının içerisinde muğlak ifadelerin bulunduğuna vurgu yaptı, bazı maddelerin de ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı nitelikte olduğunu dile getirdi.

Akkor, “Web TV yayınlığı yapacak ciddi ücret ödeyerek lisans almaları da sıkıntıdır. İlk yıl için 42 bin TL ödeyemeyenler yayın yapamayacak, parası olmayanın sesi kısılacak” dedi, yasa çalışmasının yabancı sermayeye yayın imkanı sunarken, sivil toplum örgütlerine yayın yasağı getirilmesinin de tezatlık oluşturduğunu kaydetti.

Öte yandan komite üyesi, CTP Milletvekili Ürün Solyalı, “Hükümetin ceza yasalarında ortaya koymaya çalıştığı maddeler bu çalışmaya da girdi” dedi,  “Yasa tasarısının genel gerekçesinde AB normlarına uygunluktan bahsediliyor ama içerik birbiriyle çelişiyor. Bu yasa çalışması, AB normlarına, Anayasa Mahkemesi’nin özgürlük ilkelerine aykırıdır” şeklinde konuştu.

Başsavcılık: Faaliyet alanlarını kısıtlar nitelikte

Yasa tasarısına yönelik Başsavcılıktan da görüş alındı.

Başsavcılığın verdiği görüşte; yasa çalışmasındaki “uyarı ve idari para cezası” kısmını kamu ve özel radyo ve televizyonların faaliyet alanını kısıtlar nitelikteki ilkeler olarak değerlendirdi.

Yasa çalışmasında “Belirli bir özel radyo ve televizyon kuruluşunda ortak olan yabancı sermayenin payının yüzde 20’yi geçemez” kuralının değiştirilerek, yüzde 75’e çıkarılmasına yönelik gerekçesinin de ortaya konulması gerektiği Başsavcılık görüşünde vurgulandı.

Başsavcılık görüşünde yabancı yatırım ortağı olmayan özel yayın organlarını koruyucu ve haksız rekabeti önleyici tedbirlerin alınabileceği kanaatinde olduğunu vurguladı.

Bununla birlikte tasarının 43’ncü maddesinde “ kurallara aykırı hareket eden ya da yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere” yönelik idari ceza veya ceza verilmesinin öngörüldüğü, ancak suçun tanımının yapılmadığı, suç belirlenmeksizin peşinen ceza getirilmeye çalışıldığına da değinildi.  

Görüşte, “Bir maddede ceza öngörülmek istenildiği zaman madde girişinde suçun unsurlarının ve suç oluşturan eylem, işlem ve fiillerin belirlenmesinden sonra ceza kuralının maddenin sonunda belirtilmesi gerektiği”  de ifade edildi.

İLGİLİ ÇEVRELER NE SÖYLEDİ?

Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği Başkanı Emin Akkor:

Muğlak, kısıtlayıcı…

“Yasayla hem televizyonlarla ilgili yeni düzenleme getirilirken, hem de web tv’leri YYK’nın denetimine alınıyor. Web TV’lerle düzenleme yapılmasına karşı değiliz. Ancak bu yasa tasarısındaki düzenlemeleri ifade ve düşünce özgürlüğünü kısıtlamaya dönük olarak görüyoruz.

YYK’ya ceza verme yetkisini veren yayın ilkelerindeki bazı maddeler muğlak ifadeler içerirken, bazı maddeler de ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı niteliktedir. Diğeri ise web TV yayınlığı yapacak ciddi ücret ödeyerek lisans almaları da sıkıntıdır. İlk yıl için 42 bin TL ödeyemeyenler yayın yapamayacak, parası olmayanın sesi kısılacak.

Yasa çalışması, yabancı sermayeye yayın imkanı sunarken, sivil toplum örgütlerine yayın yasağı getirilmesini tezatlık oluşturulduğu için itiraz ediyoruz.

İtirazlarımızı Meclis ve YYK’ya ilettik. Komite toplantısında da sözlü olarak ilettik. YYK başkanı talebi ile hem başsavcılığın görüşleri ve itirazlar çerçevesinde ilgili paydaşlar çalışmayı yeniden düzenleyip, bir araya gelecek. Ardından da komitede görüşülecek. Aslında biz, tasarının geri çekilip, yeni bir çalışmanın bütünün ele alınmasını önerdik.”

CTP Milletvekili Ürün Solyalı:

Yasakçı, düşünce ve ifade özgürlüğüne sınırlama

“Yasa tasarında muğlak ifadeler yer alıyor. Özellikle yayın ilkeleri kısmında yasakçı maddeler var. Düşünce ve ifade özgürlüğüne rahatlama değil, sınırlama getirilmesi hedefleniyor.  Yasa çalışması, belli kısımları, sosyal medya tabanlarını kullanarak eleştiri yaptığı alanları Ceza Mahkemesi önüne çekmeyi içeriyor. Hükümet, ceza yasalarında ortaya koymaya çalıştıkları maddeler bu çalışmaya da girdi. Önceki günkü toplantıda sivil toplum örgütleri, savcılık, hukuk fakültelerinden görüşler geldi. Ortak görüş; düşünce ve ifade özgürlüğünün kısıtlandığına dönük, muğlak, ceza yasalarıyla ortak noktalar olduğu yönünde.

Yayın Yüksek Kurulu, şu anda bu konuyla ilgili çalışma yaptıkları yönünde bilgi verdi.  

Komite olarak bu çalışmaya Basın-Sen, Gazeteciler Birliği ve ilgili örgütlerin de dahil edilmesi,  düzenleme yapılması, komiteye bu düzenlemenin gelmesini istedik. Çünkü bu haliyle CTP tarafı olarak geçirtmeyi uygun bulmuyoruz. Yasa tasarısının genel gerekçesinde AB normlarına uygunluktan bahsediliyor ama içerik birbiriyle çelişiyor. Bu yasa çalışması, AB normlarına, Anayasa Mahkemesi’nin özgürlük ilkelerine aykırıdır. Komite toplantıları ertelendi, çalışma sonrası yeniden toplanacağız.”