Kıbrıs’ın her iki bölgesinde de mangal keyfi yaygındır. Kıbrıslı Rumlar da, Kıbrıslı Türkler da genelde Pazar günleri ya da Türkler bayramda, Rumlar da kendi bayramları olan noel, paskalya günlerinde mangal yakmayı geçmişten bu yana alışkanlık haline getirdiler.

Geçen hafta Rumlar paskalya tatilindeydi. Hemen her evde mangallar yanıyordu. Mangal yakmayanlar da aileleriyle beraber resturantlardaydılar.

Bugün de biz şeker bayramını kutluyoruz. Ama mangallar bu kez çok az evde yanacak. Çoğu evde bu bayram mangal yakılamayacak. Yakılsa da mangala et değil tavuk ya da köfte, patlıcan, soğan, patates konabilecek. Çünkü et fiyatları özellikle kalabalık aileler için ulaşılamayacak duruma geldi.

Mart 2020’de Kıbrıs adası da covid-19 pandemisiyle tanıştı. O günlerde gerilemeye başlayan ekonomi hala toparlanamadı. Üstelik TL kullanımından kaynaklanan sıkıntılarla beraber halk giderek fakirleşti.

Sözde hayat pahalılığı adı altında verilen maaş artışları da piyasayı daha da pahalılaştırmaktan başka bir işe yaramaz oldu.

Düşünün hükümet maaşlara hayat pahalılığı oranında artış veriyor. Ama maaş artışının ertesi gün halk yeni zamlarla karşılaşıyor. Çünkü hükümet artan maaşları denkleştirebilmek için her şeye zam yapıyor.

Bu kısır döngü cebimizdeki şişkinlikten başka hiçbir işe yaramaz. Cebimiz para dolar, ama o parayla alabileceğimiz ürün her geçen gün azalır.

Bugün artık normal bir market alışverişi 1000 TL’den az olmaz. Hele büyük alışveriş yapacaksanız bu en az 4-5 bin TL olur.

Bu şartlarda özellikle asgari ücretle geçinmeye çalışan özel sektör çalışanlarının bayramda mangal yakması neredeyse olanaksızdır.

Hal böyleyken geçen gün Maliye Bakanı Alişan Şan geçtiğimiz gün mecliste yaptığı konuşmada merkez bankası verilerini paylaşarak halkın fakirleşmediğini iddia etti.

Tıpkı TC Maliye Bakanı Nureddin Nebati gibi bizim maliye bakanımız da halkın fakirleştiğini kabul etmek istemiyor.

Her ikisi de TL’nin döviz karşısında güneşe bırakılmış dondurma gibi eridiğini ve bu yüzden cebimizdeki paranın uçtuğunu görmek istemiyorlar.

Bu erimede dar ve sabit gelirlilerin her zaman kaybettiğini, ama zenginin daha da zenginleştiğini gözlerden kaçırmak istiyorlar.

Merkez bankası verilerinde birikimler artıyor olabilir. Önemli olan kimin birikimlerinin arttığıdır. Ekonomik kriz ortamlarında dar ve sabit gelirli kesimlerin mevduatlarının arttığını söylemek gerçekte bu işi bilmemek, ya bilerek görmezden gelmektir.

Bayram günü ekonomik kriz gibi bir konuda yazmayı bende istemezdim. Ama işin gerçeği çevremdeki birçok insan bayram öncesi hep et fiyatlarını konuştu. Nereye gitsem gündem et fiyatlarıydı.

İnsanlar özellikle oruç tutanlar akşam iftar saatinde masaya protein içeren gerçek et koyabilmeliydi. Bu nedenle el yakmaya devam eden et fiyatları gündemin ön sırasına yerleşti.

Bayramda mangal alışkanlığı olan insanlar da mangal hazırlığı için gittikleri kasap, ya da marketlerde karşılaştıkları fiyatlarla bir o kadar daha tedirgin oldular.

Üstelik hayvancılar birliği başka, kasaplar birliği başka söyleyerek halkın kafasının daha da karışmasına neden oluyorlar.

Bir yerde bir yanlış var. Hayvancı canlı hayvanı 80-100 TL kilosu sattığını söylüyor. Canlı hayvan yarı yarıya et demektir. Yani 100 TL kilosu canlı alınıyorsa. Kasaba etin maliyeti 200 TL/kilo olur.

Öyleyse kasap ya da marketlerde etin fiyatı neden 380-450 TL olur. Yani maliyetin iki misline satılır.

Güneyde dana kıyma 8.5 Euro, kuzu pirzola 10 Euro civarındadır. Bazı marketlerde biraz daha ucuz, bazılarında biraz daha pahalı olabilir. Ama ortalama bu fiyatlardan satılır.

Öyleyse neden bizim tarafta et fiyatları güneyin iki katına yakındır. Bunun nedenini bulamazsak ülkemizi ucuzlatmanın yöntemini de bulamayız.

Pahalıyız. Çok pahalıyız. Bu kadar pahalı bir ülkeye ne turist gelir, ne yüksek öğrenim için öğrenci gelir, ne de nitelikli iş gücü gelir. Bunlar gelmeyince de bu ülke ekonomi ayağa kalkamaz.

Bayramınız kutlu olsun.

Her şeye rağmen bu bayramda da mangallar yansın. Kimse mangalsız kalmasın.