► Türk Lirası’nın, Türkiye’deki seçimlerin ardından “iktidar değişse de değişmese de büyük oranda değer kaybedeceği” öngörüsü TL borçlanılıp, dövize yatırılmasını doğurdu, Kıbrıs’ın kuzeyindeki muhtelif bankalarda TL kıtlığı baş gösterdi, TL kredilerine sınırlamalar getirildi.

Ertuğrul SENOVA

Türk Lirası’nın, Türkiye’deki seçimlerin ardından “iktidar değişse de değişmese de büyük oranda değer kaybedeceği” yönündeki beklentilerin ardından bankalardaki mevduatların dövize çevrilmesi ya da yüksek miktarda TL kredi çekip dövize çevrilerek yastık altına konması sonucu Kıbrıs’ın kuzeyindeki bazı bankalarda Türk Lirası kıtlığı baş gösterdi.

Bu kapsamda bazı yerel ticari bankaların TL kredilerine sınırlama getirdiği öğrenildi.

Son olarak Kıbrıs Türk Öğretmenler Yardımlaşma Kooperatifi (ÖYAK), TL bazlı kredilere sınırlama getirdiği duyurdu.

ÖYAK yönetimi tarafından üyelere yönelik yapılan açıklamada, bankadaki mevduatların yüzde 80’inin döviz olarak yatırıldığı, kredi taleplerinin ise büyük oranda Türk Lirası olduğu, diğer yerel bankalarda olduğu gibi ÖYAK’ın da TL nakit sıkışıklığı yaşadığı ifade edildi.

Kooperatifin, üyeler tarafından yatırılan mevduatlar üzerinden kredi verdiği anımsatılarak, TL kredi üst limitinin 100 bin TL ile sınırlandırıldığı açıklandı.

Ancak konuyla ilgili YENİDÜZEN’in ulaştığı Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Asbaşkanı Cengiz Erçağ, diğer bankaların nakit TL sıkıntısı yaşadığı yönünde bir duyum almadığını söyledi, TL sıkıntısı yaşanması halinde KKTC Merkez Bankası’nın destek garantisi verdiğini ifade etti.

Öte yandan Ekonomist Mahmut Sezinler ise, Bankalar Birliği’nin aksine, muhtelif yerel ticari bankalarda TL sıkışıklığı yaşandığı bilgisini pek çok bankadan teyit ettiğini, kredi musluğunun kapatıldığını ve TL kredi taleplerinin karşılanamadığını söyledi.

“Bu durumu şuan için sadece ÖYAK açıkladı ama pek çok muhtelif bankada benzer sıkıntılar yaşanıyor” diyen Sezinler, “Burada KKTC Merkez Bankası’nın devreye girip, ülkedeki mevduatlar ve TL likit varlıklarla ilgili piyasayı rahatlatacak bir açıklama yapması gerek” dedi. 

“Merkez Bankası’nın en azından basın önüne çıkıp, bankalara ‘yüzde 2 buçuk faiz oranıyla aldığınız dövizi, yüzde 10’dan satmayın’ gibi bir tavsiyede bulunması lazım” ifadelerini kullanan Sezinler, aksi halde TL kredi çekemeyen yatırımcının mevcut faizlerle döviz de çekemeyeceğini ve finansmana erişim sıkıntısının baş göstereceğini, bu durumun da doğrudan pahalılığa yansıyacağını söyledi.

ÖYAK Yönetim Kurulu:

“TL krediler 100 bin TL ile sınırlandırıldı”

Kıbrıs Türk Öğretmenler Yardımlaşma Kooperatifi (ÖYAK) TL bazlı kredilere sınırlama getirdiği duyurdu.

ÖYAK yönetimi tarafından üyelere yönelik yapılan açıklamada, bankadaki mevduatların yüzde 80’inin döviz olarak yatırıldığı, kredi taleplerinin ise büyük oranda Türk Lirası olduğu, diğer yerel bankalarda olduğu gibi ÖYAK’ın da TL nakit sıkışıklığı yaşadığı ifade edildi.

Kooperatifin, üyeler tarafından yatırılan mevduatlar üzerinden kredi verdiği anımsatılarak, TL kredi üst limitinin 100 bin TL ile sınırlandırıldığı açıklandı.

Yapılan açıklamada, nakit sıkışıklığı giderildiği oranda TL kredi üst limitinin yeniden güncelleneceği ifade edildi.

Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Asbaşkanı Cengiz Erçağ:

“Bankaların TL sıkışıklığı yok, olması halinde KKTC Merkez Bankası yanımızda”

YENİDÜZEN’e konuşan Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Asbaşkanı Cengiz Erçağ, 2018 yılındaki Rahip Brunson krizinden bu yana vatandaşın, mevduatını tedbir olarak TL’den kaçırdığını, bunun yeni bir süreç olmadığını ifade etti.

Bankaların nakit Türk Lirası sıkıntısı yaşamadığını söyleyen Erçağ, bankaların nakit TL sıkıntısı yaşaması halinde KKTC Merkez Bankası’nın yanlarında olacağı sözünü verdiğini ifade etti.

ÖYAK’ta yaşanan TL sıkışıklığının diğer bankalarda da yaşandığına dair bir duyum almadığını söyleyen Erçağ, “TL krediler hiçbir zaman durmadı. Herhangi bir sorun yok. Sorun olsa da Merkez Bankası destek garantisi verdi. Arkasında Merkez Bankası olan bankaların böyle bir sıkıntı yaşayacağını düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.

Ülkedeki bankacılık sistemine her ay 1 milyar TL civarı nakit Türk Lirası girişi olduğunu ifade eden Erçağ, “Bu da likit olduğunu gösteriyor. Şu anda bir sıkıntı yok” dedi.

“Senaryoları biz de duyuyoruz, izliyoruz, buna göre projeksiyonlar hazırlayıp önlemler alıyoruz”

“Döviz patladı, patlayacak” gibi bir takım senaryoların dillendirildiğini ifade eden Erçağ, “Bu senaryoları biz de duyuyoruz, izliyoruz, buna göre projeksiyonlar hazırlayıp önlemler alıyoruz” şeklinde konuştu.

TL’de bir değer kaybı yaşandığının aşikar olduğunu söyleyen Erçağ, “Ama bununla birlikte bankalar da faizleri yükseltti. TL mevduat faizleri yüzde 30’lara çıktı. Piyasa kendi kendini arz- talebe göre dengeliyor” ifadelerini kullandı.

Ekonomist Mahmut Sezinler:

“Muhtelif yerel ticari bankalarda TL sıkışıklığı yaşanıyor, TL kredi musluğu kapatıldı”

Öte yandan Ekonomist Mahmut Sezinler ise, Bankalar Birliği’nin aksine, muhtelif yerel ticari bankalarda TL sıkışıklığı yaşandığı bilgisini pek çok bankadan teyit ettiğini, kredi musluğunun kapatıldığını ve TL kredi taleplerinin karşılanamadığını söyledi.

“Bu durumu şuan için sadece ÖYAK açıkladı ama pek çok muhtelif bankada benzer sıkıntılar yaşanıyor” diyen Sezinler, “Burada KKTC Merkez Bankası’nın devreye girip, ülkedeki mevduatlar ve TL likit varlıklarla ilgili piyasayı rahatlatacak bir açıklama yapması gerek” dedi. 

“Görev Merkez Bankası’na düşüyor”

“Mademki bankalarda bol miktarda döviz mevduatı var, neden yüzde 10 – 12 faiz uyguluyorlar?” diye soran Sezinler, “Ellerinde yeterli TL yoksa, dövizi satmalılar. Ama yüzde 2 buçuk faizle aldıkları Doları yüzde 10’dan satmamalılar. Burada görev yine Merkez Bankası’na düşüyor” şeklinde konuştu.

Sezinler, “Ülkemizde hala daha bir Faiz Yasası olmadığı için bankalarda faiz oranı tamamen serbest bırakılmış durumda. Yasal eksiklik nedeniyle faizlere müdahale edemeyen Merkez Bankası’nın en azından basın önüne çıkıp, bankalara ‘yüzde 2 buçuk faiz oranıyla aldığınız dövizi, yüzde 10’dan satmayın’ gibi bir tavsiyede bulunması lazım” ifadelerini kullandı.

“Aksi halde pahalılık daha da artacak”

Sezinler, durumun aynı şekilde devam etmesi halinde kimsenin mevcut faiz oranında döviz kredi almayacağını, bankaların ise TL kredi veremeyeceğini, ilerleyen süreçte ciddi bir finansmana ulaşım zorluğu yaşanacağını belirterek, “Bu da ekonomimizi olumsuz etkileyecek. İş yapabilme kapasitemizi etkileyecek, pahalılık artacak” dedi.