BBC Irkçıyı İşten Attı
• Medyada ırkçılığa ceza örnekleri artıyor
Irkçılık hala dünyanın bir çok köşesinde insanlara acı çektirmeye devam ediyor. Rengi ve görünüşü yüzünden bir çok insan ayrımcılığa, saldırıya maruz kalıyor, hatta öldürülüyor. Maalesef ırkçılığı en çok kışkırtan kurumlardan biri de medya olmaya devam ediyor.
Bu nedenle, ırkçılığa karşı mücadelede ‘medyanın ırkçı söylemden arındırılması’na büyük önem veriliyor. Sadece temenniler ve eğitim çalışmalarıyla yetinilmiyor, medya ile ilgili hukuk ve etik normlar geliştiriliyor.
Irkçılığa karşı mücadelede, saldırgan bireyler gibi ırkçı medya içeriklerini hazırlayanların da cezalandırılması, caydırıcılık açısından çok önemlidir. Sevindirici olan, son zamanlarda medyada ırkçı içeriklerin cezalandırıldığı örneklerin artıyor olmasıdır.
“Seni tembel a…k İrlandalı” dedi kovuldu
Köklü İngiliz medya kuruluşu BBC, bir çalışanını işten atarak ırkçılık konusunda ne kadar hassas olduğunu gösterdi. 25 Mart tarihli haberin özeti şöyle:
‘Top Gear otomobil programının sunucusu Jeremy Clarkson, ırkçı davranışlarından dolayı daha önce de kurumdan uyarı almıştı. Clarkson, 4 Mart’ta çekimlerinin ardından, program yapımcısı Oisin Tymon’a fiziksel ve sözlü saldırıda bulundu. “Seni tembel a…k İrlandalı” diyen Clarkson, Tymon’a yumruk attı. Şikayet üzerine soruşturma başlatan BBC, Clarkson’ın sözleşmesini yenilememe kararı aldı…
Geçen yıl bir programda kullandığı ırkçı ifadelerden dolayı son bir uyarı alalan Clarkson’ın, siyah köpeğine Didier Drogba adını koyması da tepki çekmişti...’ (http://www.diken.com.tr/bbc-irkciliktan-sabikali-unlu-sunucu-jeremy-clarksonin-isine-resmen-son-verdi/)
İspanyol gazeteciye 60 bin euro ceza
Milliyet gazetesinde 19 Mart 2015’te yayınlanan haberde, ülke tarihinde ilk kez bir gazetecinin taraftara hakaret ettiği gerekçesi ceza aldığı yazıyor. Habere göre, Armando Roble adlı bir spor yorumcusuna, Sporda Şiddeti Önleme Komitesi tarafından 60 bin euro para cezası verildi.
Armando Roble, La Ratonero programda Katalanların ve Basklı taraftarların daha önce de böyle bir final maçında Kral'ı ıslıklayarak protesto ettiğini hatırlatarak "Bu maçı takip edecek 70 bin domuzu nasıl susturacağız. Bunlar ulusumuzun yüz karalarıdır" sözlerini kullanmıştı.
Şiddeti Önleme Komitesi bu yorumcunun sözlerinin ırkçılığı ve kişiler arasındaki nefrete çağrışım yaptığını vurgulayarak ıslıklamanın demokratik bir hak olduğunu ve bu kişinin kral bile olsa fark etmeyeceğini ifade etti.
Bir örnek de Fransa’dan
Fransa Guyanası’nda doğan Fransa Adalet Bakanı Christiane Taubira’yı maymuna benzeten aşırı sağcı haftalık Minute gazetesinin yayın müdürü Jean-Marie Molitor, 10 bin avro ödemeye mahkum edildi.
Gazetenin 13 Kasım 2013 tarihli sayısında Bakanın fotoğrafının yakında, “Maymun gibi kurnaz, Taubira muzuna kavuştu” (Maligne comme un singe, Taubira retrouve la banane) ifadesine yer verilmişti. (http://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/159621-bakana-yonelik-irkci-habere-agir-para-cezasi)
Bizde durum
Avrupa’da, Nazizme kadar varan köklü, kurumsallaşmış ırkçılık ile kıyaslayınca nedense ırkçı olmadığımıza hükmediyoruz. Halbuki, dünyada ırkçılıktan muaf bir ulus ya da toplumun olmadığını biliyoruz.
Her toplumun bir ırkçı ‘pratiği’ vardır ve bu pratik farklılıklar arzedebilir. Kıbrıs Türk toplumunun Siyahlara, Çingenelere, Rumlara ve başka etnisiteye yönelik davranış pratiğinin, ırkçılıktan arındırılmış olduğunu ne kadar iddia edebiliriz?
Konu gündemimizde pek yoksa ve ırkçılık sebebiyle uyarılmış, ceza almış gazetecimiz yoksa, bu medyamızda ırkçılık yapılmıyor anlamına gelir mi? Yoksa bunun sebebi, ırkçılığa karşı mücadelemizin zayıf olması mı?
Irkçılık, sadece açık sözlerle ortaya çıkan bir saldırı türü değildir; kapalı ifadelerle de yapılır ve bilmemiz gerekir ki bizim geleneksel medya dilimiz, ‘ırkçı ve ayrımcı’dır.
Kısacası, ‘biz ırkçı değiliz’ avuntularını bir yana bırakmak ve medyamız da dahil, günlük pratiğimizdeki açık ve gizli ırkçı davranışlar üzerine daha kararlılıkla gitmek gerekiyor.
---------------------------------------------------------------------
Sosyal Medya’da ırkçılığa ceza
Sadece geleneksel medya değil, sosyal medya da ırkçı saldırıların aracı olabiliyor. Hatta çok yaygın ve kontrolü güç bir mecra olduğu için sosyal medyada ırkçı mesajlara daha çok rastlanıyor. Geleneksel medyanın aksine bunların çoğu cezasız kalıyor.
Cezalar Irkçılığı ne kadar azaltacak bilemiyoruz. Yine de sosyal medyadaki ırkçı mesajlara ceza örneklerinin artmasını olumlu değerlendirmeliyiz.
İngiltere’de milletvekiline ırkçı mesaja hapis cezası
İngiltere’de, sosyal paylaşım sitesi Twitter üzerinden Yahudi milletvekili Luciana Berger’e ırkçı mesajlar yazan bir kişi dört hafta hapis cezasına çarptırıldı.
Liverpool Magistrate’s Court’ta görülen davada hakim, troll bir hesap üzerinden milletvekiline Yahudi karşıtı mesaj gönderdiğini itiraf eden 21 yaşındaki Garron Helm isimli genci cezaevine gönderdi.
Garron Helm’in gönderdiği mesajda, milletvekilinin resminin üzerine soykırım sembolü sarı yıldız yerleştirerek, “Yahudileri renklerinden her zaman tanıyabilirsiniz” ifadesini kullandığı belirtildi. Söz konusu mesaj #Hitlerhaklıydı hashtag’ı ile yollandı.
Mahkeme kararı sonrası açıklamada bulunan 33 yaşındaki genç milletvekili, mesajın kendisini şok ettiğini belirterek, nefret suçlarının cezasız kalmaması gerektiğini ve bu konuda yasal düzenlemeler yapılması gerektiğini söyledi. İngiliz hükümeti geçen hafta, sosyal medyadaki trollere iki yıl hapis cezası verilmesine olanak veren bir yasal düzenlemenin uygulamaya konulmasının planlandığını duyurmuştu. (http://www.londragazete.com/2014/10/26/milletvekiline-irkci-mesaja-hapis-cezasi/)
Hollanda'da ırkçı yoruma para cezası
Hollanda A Milli Futbol Takımı'nın bazı oyuncularının, geçen sene, 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2016) elemelerinde Letonya'yı 6-0 yendikleri maçtan önce çektikleri bir fotoğrafın altına sosyal paylaşım sitesinde "ırkçı" yorum yapan 3 kişi , 360'ar avro para cezasına çarptırıldı.
Söz konusu yorumu yazdıkları polis tarafından tespit edilen, Lahey, Rotterdam ve Breda'da ikamet eden 3 kişinin, para cezasını ödememeleri halinde mahkemeye çıkarılacakları belirtildi. (http://www.timeturk.com/tr/2015/03/08/hollanda-da-irkci-yoruma-para-cezasi.html#.VRfMWZOUc4Q)