Fehime ALASYA

Bakanlar Kurulu’nun Meclis Genel Kurulu’na gönderdiği ‘Bedelli askerlik’ düzenlemesi, komitede onaylandı, Genel Kurulu sevk edildi.

Askerlik (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın komitede onaylanan son şekline göre, bedelli hakkından yararlanacak olanların 5 bin 500 Sterlin ödeme yapmak suretiyle askerlik yükümlülüklerini yerine getirebilecekler.

Tasarı’nın komitede onaylanan son şeklinde, ‘yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak’, asker kaçağı durumuna düşmüş kişileri kapsayacak şekilde geçerli kılındı.

Komite’de, Bakanlar Kurulu’ndan çıkan tasarı üzerinde değişiklikler yapıldı…

Bakanlar Kurulu’nun, coronavirüs salgını nedeniyle bedelli askerlik yükümlülerinin, askerlik hizmetlerinin yerine getirilmesi ve geriye kalan bedelli miktarın ödenmesine ilişkin ortaya çıkan ve/veya çıkacak ciddi sıkıntılara çözüm olarak hazırladığı tasarıda, Meclis Başkanlığı ve Komite’ye iletilen öneri ve görüşlerden sonra bazı maddelerde değişiklik yapıldı.

Buna göre; yoklama kaçağı veya bakaya durumunda bulunan kişilerin, eğitim koşulu aranmaksızın, yurtdışında 4 (dört) yıl çalıştıklarını belgelemeleri halinde, bu Değişiklik Yasasının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 12 (on iki) ay içerisinde başvurmak ve başvuru tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dış Temsilciliklerine veya Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliklerine başvuruda bulunup 5.500 Stg. ödeme yapmak suretiyle askerlik yükümlülüklerini yerine getirebilecek.

Tasarı’nın ilk halinde bu kapsamda ödenecek rakam ise 6 bin Sterlin’di. Dövizin yükselişiyle birlikte bu rakam da 500 Sterlin aşağıya çekildi.

Tasarı yasallaşırsa, Yasa yürürlüğe girdiği tarihten önce bu adadan ayrılıp da, yasa yürürlüğe girdiği andan itibaren yoklama kaçağı olan, asker kaçağı durumuna düşmüş kişiler, ‘eğitim koşulu aranmaksızın’ yurt dışında 4 yıl çalıştığını belgelemesi halinde 12 ay içinde bedelli askerlik için başvuru yapabilecek.

4 yıllık çalışma süresini tamamlamayanlar için de kolaylık

Yasa Tasarısı, yurt dışında 4 yıl çalışma süresini tamamlamayan yükümlüler için de kolaylıklar öngörüyor.

 Bu kişiler, her yıl yazılı olarak Asal Şube’ye başvurup bu askerliğini erteleyerek her yıl ülkede 120 günü aşmamak kaydı ile kalabilecekler.

Söz konusu kişiler ayrıca, dördüncü yıl dolduktan sonra 12 ay içerisinde başvurmak ve başvuru tarihinden itibaren 1 ay içerisinde Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dış Temsilciliklerine veya Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliklerine başvuruda bulunup 5.500 Stg. (Beş Bin Beş Yüz Sterlin) ödeme yapmak suretiyle askerlik yükümlülüklerini yerine getirebilecekler.

Salgından dolayı bedelliye gelemeyenlere de indirim

Tasarıda, Askerlik Yasası uyarınca Bedelli Askerlik hizmetinin ilk 15 günlük süresini yerine getirip, ikinci 15 günlük hizmet süresini tamamlamamış olanlara ilişkin de, hastalığın yayılım riskini azaltmak amacıyla düzenlemeye gidildi. 

Dikkat çeken bir diğer önemli ayrıntı ise; yüksek öğrenim yapan kişinin hangi şartlarda bedelli askerlik hakkına sahip olduğu kısmında da değişikliğe gidilerek kolaylık sağlanması oldu.

Buna göre; geçen yıl 15 gün bedelli hakkını yapıp 2 bin Sterlin ödeyen ve diğer yarısını da bu yıl yapacak olan ama salgından dolayı ülkeye gelemeyen kişileri için bu yıl yeni yasa değişikliğiyle birlikte istenen 3 bin Sterlin, 2 bin 500 Sterlin’e düşürüldü.

Değişiklik yasasında yer alan “Geçici Madde Yükseköğrenime Bağlı Bedelli Askerlik Hizmetinin İkinci Yarısının Yerine Getirilmesi” maddesinde konuyla ilgili şu ifadelere yer verildi:

“Bu Yasanın 15’inci maddesi kapsamındaki şartları yerine getirerek bedelli askerlik hakkını elde etmiş olup, bu Yasanın 17’nci maddesinin (2)’nci fıkrası kapsamındaki bir aylık mükellefiyet hizmetinin 15 günlük bölümünü 2,000 Stg (İki Bin Sterlin) ödeyerek yerine getirmiş olan kişilerden, geriye kalan yükümlülüğünü yerine getirmek maksadıyla 31 Aralık 2020 tarihine kadar ASAL Şubeye müracaat edenler, 2,500 Stg (İki Bin Beş Yüz Sterlin) ödedikleri takdirde askerlik mükellefiyetini yerine getirmiş sayılırlar.”

Özel statüler kapsamında olan kişiler için 1000 STG

Yasa değişikliğindeki “Geçici Madde Özel Statüler İçin İstisna” maddesinde ise özel statüler kapsamında olan kişilerin, 31 Aralık 2022 tarihine kadar, 1,000 Stg ödeyerek, mükellefiyet hizmetlerini yerine getirmiş sayılacağına ilişkin düzenleme var. 

3 yıl çalışma koşulu

Yüksek öğrenime bağlı bedelli askerlikte doktora yapanlar için de değişiklikler öngörülüyor. Yükseköğrenime Bağlı Bedelli Askerlik İçin İstisna kapsamında ise hem doktora yapanlar, hem yüksek lisans yapanlar hem de yurt dışında çalışan bu kişilerden istenen çalışma koşulu 3 yıl.

Yasanın bu ayrıntısında ise; “Bedelli askerlik hakkını elde etmiş ve/veya 31 Aralık 2020 tarihine kadar bu hakkı kazanacak olan kişiler, yurt dışında 4 (dört) yıl çalışmış olma koşulu aranmaksızın ve 3 (üç) yıl çalışmış olması yeterli sayılarak, 31 Aralık 2020 tarihine kadar ASAL Şubeye müracaat ettikleri ve 6,000 Stg (Altı Bin Sterlin) ödedikleri takdirde (tercih etmeleri halinde) askerlik mükellefiyetlerini yerine getirmiş sayılırlar.” denildi.

Meclis’te onaylanırsa Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek

Hükümetin, bedelli askerlik mükellefiyetlerinin yerine getirilmesinde kolaylık sağlanması amacıyla hazırladığı Askerlik (Değişiklik) Yasa Tasarısı, Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi’nde oy birliğiyle onaylanarak Genel Kurula sevk edildi.

Genel gerekçesine göre tasarı, KKTC yurttaşı olup bedelli askerlik hakkını elde etmiş ve/veya 31 Aralık 2020 tarihine kadar elde edecek olanlara yönelik, bu hizmeti yerine getirme şartlarının yeniden düzenlenmesi gerekliliğiyle hazırlandı.