Ayşe GÜLER

Maliye Bakanı Serdar Denktaş’ın kamuda maaşlara Ocak ayı itibariyle yüzde 22.5 oranında hayat pahalılığının yansıtılacağını açıklaması, gözleri mali sıkıntılarla boğuşan yerel yönetime çevirdi.

Dövizde yaşanan gelişmeler nedeniyle ‘tasarruf’ dönemine giren birçok belediyede, maaşlara yüzde 22.5’lik hayat pahalılığının yansıyacak olması, ekonomik çıkmazın daha da artacağı endişesini beraberinde getirdi.

Personel maaşlarını ödemekte zorlanan, yatırım sıkıntısı çeken belediyelerin büyük kısmı, yerel gelirlere yapılan devlet katkısının da hayat pahalılığı oranında artması gerektiğini dile getirdi.

Belediyelerin büyük çoğunluğu, söz konusu katkıya artış yapılmamasının ‘kapıya kilit vurma’ anlamı taşıdığı noktasında birleşti, Belediyeler Yasası’nın kısa sürede hayata geçmesini istedi.

Kimi belediyeler de yasal zorunluluk gereği hayat pahalılığı oranının personel maaşlarına yansıtılmasının yatırımları durduracağını, yalnızca personele dayalı bir sistemin hayata geçeceğine değindi.

‘Mali tablo’ düşündürücü…

‘En fazla’ borca sahip olan Lefkoşa Türk Belediye Başkanı Mehmet Harmancı, yüzde 15 oranında hayat pahalılığı oranının bile ciddi problem yaratabileceğini, bu konuya dair endişelerini daha önceden Maliye Bakanlığı’na ilettiklerini belirtti.

Harmancı, Ocak ayında kamu maaşlarına yansıtılacak olan yüzde 22.5 hayat pahalılığının nasıl dengeleneceğinin önemli olduğunu ifade ederek, “Yüzde 22.5 hayat pahalılığı oranı yansıtılacaksa, devlet katkısı da yüzde 35 oranında artırılmalıdır” dedi.

Yasal zorunluluk gereği hayat pahalılığının personel maaşına yansıtılacağını dile getiren Belediyeler Birliği Başkanı, Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar, “Yalnızca personele dayalı bir sistemi gündeme gelecek, yatırımlar duracak. Ekonomik açıdan zorda olan belediyeler, daha da mali çıkmaza girecek” dedi.

‘Maaş ödemesinde sıkıntı yaşanabilir’ sinyali…

Ciddi mali krizle boğuşan Esentepe Belediye Başkanı Cemal Erdoğan ise bu durumun belediyeleri daha da büyük mali çıkmaza sürükleyeceğini söyledi, personel maaşlarında geriliğe neden olacağını belirtti.

Öte yandan Lapta Belediye Başkanı Mustafa Aktuğ, Temmuz’da ikinci artış yapılması, hayat pahalılığı oranının yüzde 30-35’lere çıkması halinde belediyelerin kapılarına kilit vurulacağını dile getirdi.

Yeniboğaziçi Belediye Başkanı Mustafa Zurnacılar da hayat pahalılığı oranının belediyelerin aldığı devlet katkısına yansımaması halinde, maaş sıkıntısı yaşanabileceğini belirtti.

Yenierenköy Belediyesi Başkanı Emrah Yeşilırmak ise Şubat ayı itibariyle ilçe belediyeler hariç diğer belediyelerde ciddi sıkıntı yaşanacağını dile getirdi, Belediyeler Yasası’nın kısa sürede hayata geçmemesi halinde 2019’un ‘facia yılı’ olacağını kaydetti.

BELEDİYE BAŞKANLARI NE DÜŞÜNÜYOR?

Lefkoşa Türk Belediye Başkanı Mehmet Harmancı:
“Devlet katkısı da yüzde 35 oranında artırılmalı”

‘En fazla’ borca sahip olan Lefkoşa Türk Belediye Başkanı Mehmet Harmancı, yüzde 15 oranında hayat pahalılığı oranının bile ciddi problem yaratabileceğini, bu konuya dair endişelerini daha önceden Maliye Bakanlığı’na ilettiklerini belirtti.

Harmancı, Ocak ayında kamu maaşlarına yansıtılacak olan yüzde 22.5 hayat pahalılığının nasıl dengeleneceğinin önemli olduğunu ifade ederek, “Yüzde 22.5 hayat pahalılığı oranı yansıtılacaksa, devlet katkısı da yüzde 35 oranında artırılmalıdır” dedi.

Harmancı, bu şekilde yapılabilecek bir düzenlemenin ise yalnızca iş yapabilirlik noktasında, ‘geminin yüzmesi’ anlamını taşıdığını da kaydetti.

Vatandaşlardan alının temizlik ve sağlık vergilerinin gelebileceği son noktada olduğunu, artırılamayacağını ifade eden Harmancı, vatandaşların alım gücünü dikkate alarak su ve kanalizasyon ücretlerinde fiyat artışına gitmeyi düşünmediklerini söyledi.

Harmancı, Belediyeler Yasası’nın halen ‘havada durmasını’ da eleştirerek, bu konudaki çalışmaların bir an önce hayata geçmesi gerektiğini dile getirdi.

Belediyeler Birliği Başkanı, Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar:
“Personele dayalı sistem gündeme gelecek, yatırımlar duracak”

Yüzde 22.5 oranındaki hayat pahalılığın personel maaşlarına yansıtılmasının yasal zorunluluk olduğunu dile getiren Belediyeler Birliği Başkanı, Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar, “Bu durum yalnızca personele dayalı bir sistemi gündeme getirecek, yatırımlar duracak” dedi. 

Özçınar, ekonomik açıdan zorda olan belediyelerin, bu durumla birlikte daha da mali çıkmaza gireceğini ifade etti.

Bu yılın tasarruf yılı olması gerektiğini dile getiren Özçınar, “Gerek çalışanların gerek harcamaların disiplin altına alınması gerekiyor. Sürdürebilirlik için bazı tedbirler alınmalı” şeklinde konuştu.

Özçınar, yeni gelir kaynakların yaratılarak,  kendi öz kaynaklarının geliştirilmesi için ise yasadaki tüzüklerin güncellenmesinin de şart olduğunu belirterek, Belediyeler Yasası’nın da bir an önce hayata geçmesi gerektiğini aktardı.

Esentepe Belediye Başkanı Cemal Erdoğan:
“Şu anda 6 maaş geriliğimiz var, belediyeler mali çıkmaza girecek”

Ciddi mali krizle boğuşan Esentepe Belediye Başkanı Cemal Erdoğan ise bu durumun belediyeleri daha da büyük mali çıkmaza sürükleyeceğini söyledi, personel maaşlarında geriliğine neden olacağını belirtti.

Erdoğan, Esentepe Belediyesi’ndeki personel maaşlarında 6 aylık gerilik yaşandığını dile getirdi.

Hayat pahalılığı artışının belediyelerin devlet katkı payına yansıtıp, yansıtılmayacağının önemli olduğunu ifade eden Erdoğan, “Bütçe onaylanması Haziran’a kadar sarkabilir. Ocak ayında yüzde 22.5 hayat pahalılığı ödersek, belediye maaşları nasıl ödeyecek?” diye sordu.

Lapta Belediye Başkanı Mustafa Aktuğ:
“Hayat pahalılığı oranı yüzde 30-35’lere çıkarsa, belediyelerin kapılarına kilit vurulacak”

Lapta Belediye Başkanı Mustafa Aktuğ, Ocak ayında çalışanların maaşlarına yansıtılacak hayat pahalılığı oranının devlet tarafından belediyelere verilen yerel yönetim gelirlerine de aktarılması gerektiğini söyledi, aksi halde ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalacaklarını aktardı.

Aktuğ, Ocak ayındaki maaş artışı sonrasında, Temmuz’da da ikinci artış yapılması, hayat pahalılığı oranının yüzde 30-35’lere çıkması durumunda belediyelerin kapılarına kilit vurulacağını da dile getirdi.

Şu anda Ocak ayı için belirlenen hayat pahalılığı oranı ile ilgili çalışma yaptıklarını söyleyen Aktuğ, önümüzdeki günlerde İçişleri ve Yerel Yönetimler Bakanı Ayşegül Baybars ile bir araya gelmeyi planladıklarını belirtti.

Aktuğ, belediyenin mali açıdan zor durumda olduğunu, personelin maaş geriliği olmasa da borçlarla yapılandırmaya gidemediklerini ifade etti.

Yeniboğaziçi Belediye Başkanı Mustafa Zurnacılar:
“Hayat pahalılığı oranı yerel gelir katkısına yansımazsa belediyelerin ipini çekilir”

Yeniboğaziçi Belediye Başkanı Mustafa Zurnacılar, hayat pahalılığı oranının belediyelerin aldığı devlet katkısına yansımaması halinde, maaş sıkıntısı yaşanabileceğini belirtti.

Zurnacılar, “ Aksi durum olur, hayat pahalılığı oranı belediyelerin aldığı yerel gelirler katkısına yansımazsa bu durumun belediyelerin ipini çekmek anlamına gelir” dedi.

Bu durumun yatırımları da zora sokacağını söyleyen Zurnacılar, şu anda Yeniboğaziçi Belediyesi’nde maaşların gününde ödendiğini ancak yerel seçimlerde belediye kaynaklarının kullanılmasında dolayı sıkıntı yaşandığını kaydetti.

Yenierenköy Belediyesi Başkanı Emrah Yeşilırmak:
“Ekonomik facia ve ek külfet de beraberinde gelecek”

Yenierenköy Belediyesi Başkanı Emrah Yeşilırmak ise kısa süre içerisinde Belediyeler Yasası’nın geçmemesi halinde 2019 yılının ‘facia yılı’ olacağını kaydetti.

Belediye maaşlarına da hayat pahalılığı oranının yansımasının ‘ekonomik facia’ ve ‘ek külfeti’ de beraberinde getireceğini söyleyen Yeşilırmak, Şubat ayı itibariyle ilçe belediyeler hariç diğer belediyelerde ciddi sıkıntı yaşanacağını dile getirdi.

Yeşilırmak, Türkiye’deki ekonomik krizin, Kıbrıs’ın kuzeyine de yansıdığını söyleyerek, bu durumun belediyelere de yansıdığını belirtti.

Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya:
“Devlet katkısına % 40’dan az bir artış belediye hizmetlerini sıkıntıya sokar”

Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya son yaşanan fiyat artışlarından dolayı belediye giderlerinde çok ciddi derecede artış olduğuna değinerek belediyelerin devlet katısına % 40’dan daha az bir hayat pahalılığı artışı olması halinde çok ciddi sıkıntılar yaşanacağını ifade etti.

Akaryakıt zammının özellikle belediyeleri çok etkilediğini belirten Kaya  belediye araçlarının tamirleri ve parça paralarında çok ciddi derecede artışlar yaşandığını anlattı.

 Belediye olarak çalışanlara yıl içerisinde Ocak ayında % 7.5, Temmuz ayında da % 12. 11’lik hayat pahlılığı verildiğini vurgulayan Kaya 2011 sonrası işe girenlere de askeri ücretin yüzde iki buçuğu kadar bir artışın yapıldığını belirtti.

Çalışanlara yapılan artışın yanında sosyal haklara ödenen miktarların da haliyle arttığını ifade eden Kaya özellikle elektrik giderlerinin belediye bütçesinde yangın çıkardığını söyledi.

Belediyelerin devletten aldığı katkı payında %40’dan aşağıya olan bir hayat pahlılığı artışının kendilerini 2017 den daha geri duruma düşüreceğini vurgulayan Kaya böylesi bir durumda ise öz kaynakları giderlere kanalize etmek durumunda kalacaklarını ve proje üretmede sıkıntı yaşayacaklarını sözlerine ekledi.

Geçitkale Belediye Başkanı Hasan Öztaş:
“ Belediye katkısına % 22’nin altında bir artış birçok belediyeyi batırır”

Geçitkale Belediye Başkanı Hasan Öztaş, açıklanan % 22 hayat pahalılığı artışının en az bu oranda belediyelere yapılan devlet katkısına yansıtılması gerektiğini söyledi. Öztaş, bu oranda bir artışın belediyelerin aldığı devlet katkısına yansıtılmadığı taktirde birçok belediyenin ipinin çekileceğini ve batacağını ifade etti.

Özelikle kırsal belediyelerin devlet katkısı dışında pek fazla bir gelirinin olmadığını anlatan Öztaş açıklanan hayat pahalılığı oranının mutlaka ama mutlaka devlet katkısına yansıtılması gerektiğini belirtti.

Bu oranın altında yansıtılacak bir hayat pahalılığının en az 6 ile 7 belediyenin hemen batmasına neden olacağını da söyleyen Öztaş durumun çok ciddi olduğunu ve devletin bunu göz ardı etmemesi gerektiğini anlattı.

Geçitkale Belediyesi olarak maaş ödemelerinde şimdilik bir sıkıntı yaşamadıklarını da sözlerine ekleyen Öztaş, kendisi ile beraber şube amiri ve iki gönüllü çalışanın maaşlarını geç almayı kabul etmesi ile maaşları diğer çalışanlara gününde ödeyebildiklerini vurguladı.