Belki bir gün acının aynı olduğunu anlarız Kıbrıs’ta… Belki bir gün 1963’te Küçük Kaymaklı’dan Hamit Mandrez’e göçmen gitmeye zorlanmış Kıbrıslıtürk çocukların çadırlarda titiremesiyle 1974’te göçe zorlanan Kıbrıslırum çocukların çadırlardaki titiremesi arasında hiçbir fark olmadığını anlarız…

Belki bir gün “kayıp” bir babanın, “kayıp” bir eşin, “kayıp” bir kardeşin acısının Türkçe ya da Rumca konuştuğuna bakılmaksızın aynı olduğunu anlarız…

Belki bir gün, trajedinin ve travmaların vurduğu insanların yaşının bulunmadığını, her iki toplumdan çocukların aynı dehşeti yaşadığını, aynı travmalarla baş etmek zorunda bırakıldığını anlarız…

Bu yalın gerçeği derinden hissedemediğimiz sürece Kıbrıs bölünmüş kalacak, iki toplum bölünmüş kalacak, iki toplumu birbirine karşı kırdırmak isteyenler adamızda fink atmaya devam edecektir…

Kendi yaralarını birlikte saramayan, kendi acısına birlikte ağlayamayan, birlikte yas tutamayan, birlikte insan olamayan, bu parçalanmış, bölünmüş adada, herkesin kendi köşeciğinde bir şeyler aramakta olduğu Kıbrıs’ta geçmişte yaşananlarla yüzleşemeyen Kıbrıslılar, gelecekten ne bekleyebilir ki?

Dimitris Hacıdimitriu arkadaşımız Ertu Hacımusa arkadaşımızın düzenlenmesinde bize yardımcı olduğu bu grafiği gördüğü zaman şöyle yazdı: “Ortak acı, iki toplumu ortak düşmanlarına karşı birleştirmelidir – ortak düşman ise aşırı sağ ve aşırı milliyetçiliktir. Bugün bu tehlike neo-nazi olan ELAM’dan gelmektedir… Hepimiz bir ağızdan haykırmalıyız: SAVAŞA HAYIR, MİLLİYETÇİLİĞE HAYIR, ELAM’A HAYIR!”

Bu sade grafiğin hazırlanmasında bana yardımcı olan Ertu Hacımusa arkadaşımıza çok teşekkürler…

BASINDAN GÜNCEL…

Ara Güler: “Babamı, köyünün yemişleriyle gömdüm…”

ARA GÜLER

Ara Güler ve babasının etkileyici Şebinkarahisar öyküsü…

Ara Güler şöyle yazmış:

“Bir gün babam bana şöyle dedi: “Gidersin, gelirsin, gazetelerde röportajların çıkar, okuruz, fotoğraflarına bakarız, ama bize bir hayrın yok.”

“Niye?” dedim.

“Bir gün beni alıp da bir yere götürdün mü?”

“Seni nereye götüreyim ki?” diye sordum. “Nereye istersen gidersin, patronsun.”

Bana baktı, yarı alaylı, yarı ciddi, “Bir gün alıp da beni memlekete, doğduğum yere götürmeyi düşündün mü?” dedi. “Doğduğumuz evi görmek istiyorum. Hem gel, sen de gör. Beni sen götürürsen bir değeri olur. Yoksa her köy köydür.”

Kaçamak yapmak olmayacaktı. İşimi ayarladım, vapurla Giresun’a, oradan da taksi tutup Şebinkarahisar’a gittik. Yolda giderken dağlar gittikçe yükseliyordu. Bitki türü değişiyor, yükseldikçe ağaçlar çam ağaçlarına dönüşüyordu. Adını anımsayamadığım bir yerde karşımıza boz dağ çıktı. Burası ünlüymüş. Sac kavurması yedik. Keyifliydik. Baktım, bu toprakların adamı olmak istediği belliydi. Altı yaşındayken Şebinkarahisar’dan ayrılmış, İstanbul’a okula gönderilmişti. Bir köy çocuğuyken kentli olmuştu. Sonra anımsadım. Zaman zaman bu dağları bir haftada yürüyerek nasıl kıyıya, yani Giresun’a vardıklarını daha önce anlatmıştı. 1910’lar olsa gerekti. Bayağı büyük bir şans. İstanbul’un Ortaköy’ündeki okulda temiz bir okul üniforması giymek, pazar günleri Kuruçeşme’deki kilisede Gomidas’ın korosunda şarkı söylemek, kendi yaşındaki kentli çocuklarla oynamak, gülebilmek… Ve yıllar geçmiş aradan, az zaman değil, yetmiş yıl. İşte şimdi köye gidiyoruz.

Doğduğu köy Şebinkarahisar’ın Yaycı köyü, 6-8 kilometre ötede. Yol yok ama traktör gider dediler. En sonunda yüksek karoserli bir araba bulduk ve köye vardık. Herkes “merhaba” diyor. Anlattık, ayranlar içtik. Köyün bütün adamları, herkes, teker teker “merhaba” dedi, yine ayranlar tazelendi. Sonra hep birlikte düştük köyün yollarına. Peder evini arıyor. Sağa saptık, sola saptık, sonunda, “İşte burasıydı,” dedi. Gösterdiği yerde ev mev yoktu. Harabe olmuş. Karşımızda büyük taşlarla örülmüş bir duvar yığını vardı. Belli ki ev yıkılmış, zamanla yok olmuş.

Babam birden köylülere döndü, “Köyün meydanında çeşme vardı, bir sürü yerinden su akardı. Nerede?” dedi.

“Aha burada,” dediler.

Gittik, peder çeşmenin her gözünden doya doya su içti. “Oh be,” dedi, “Su dediğin budur işte.”

Oradan buradan konuşuluyordu. Peder birden harman yerini sordu. Onlar yine, “Aha işte şurda,” dediler. Oraya gittik.

Peder, boş duran döveni göstererek, “Ben hep buna biner, döner dururdum,” dedi. “Belki de ağırlık olsun diye anam beni buna bindirirdi. Ama ben de çok hoşlanırdım doğrusu.”

Köylüler, Ahmet, Mehmet, Yusuf, İsa… Pedere baktılar, sonunda baklayı ağızlarından çıkardılar: “Yine binmek istersen, hemen hazırlarız,” dediler. “Bin işte.”

Biri öküzleri getirdi, biri döveni öküzlere bağladı. Derken peder de ceketini çıkardı, bindi dövene. Elinde bir dal, “Deh!” dedi, öküzler yürüdü, döndüler, döndüler, döndüler. Peder o anda altı yaşındaydı. Öküzler gidiyor, o dövene oturmuş, bizim gördüğümüze göre dönüp duruyordu. O eski günlerdeki gibi anası kim bilir ne zaman, “Artık yeter” diyecek, “Gel buraya” diyecek… O dönüyor, altı yaşındaki babam, Ahmetler, Mehmetler bakıyor, ben de. Belki yarım saat, belki de daha çok.

Sonunda öküzler ağırlaştı, peder dövende ayağa kalktı, öküzleri durdurdu. Aramıza döndüğünde gözleri yaşlıydı. Kim bilir özlediği daha ne kadar çok şey vardı, artık geri gelmeyecek olan eski çocukluk günleri gibi. “Ya, altı yaşındayken işte böyle dönerdim dövenin üstünde,” dedi.

Karanlığa yakın bir zamanda ayrıldık Yaycı köyünden. Herkesle vedalaştık. İki-üç kilometre kadar uzaklaşmıştık ki, babam arabayı durdurdu. “Dur da köye bir uzaktan bakalım,” dedi. Arabadan indi, ben de indim. Baktı, baktı tepenin altındaki köye, anasını mı aradı, babasını mı bilmem. Sonra birden bana dönüp, “Gidelim,” dedi. Şebinkarahisar’dan Suşehri-Sivas yolunu tuttuk. Sivas’tan da ver elini İstanbul.

Memnundu, eczanesine gelen her dosta köyünü anlatıyordu. İçine başka türlü bir yaşama isteği gelmişti sanki.

Bir gün bana, “Baksana be…” dedi, “Köye gittik, çeşmesinden su içtik, adamlarla konuştuk, dövende döndük, ayranlar içtik, hepsi iyi ama bir şey unuttuk. Hem de en önemlisi oydu. Unuttum işte.”

“Nedir o?” diye sordum.

“Ne olacak, yemişler,” dedi, “Dut kurusu, pestil, kayısı… Bunları cebime doldurur boyuna yerdim, hem de çok severdim. Alıp da getirmeyi unuttuk. Hem anımsıyorum, İstanbul’a okula gelmek için köyden ayrılırken anam bir torba içinde bu yemişlerden vermişti bana. Yol boyuncu yemiştim.”

“Boş ver,” dedim, “Seneye gideriz, istediğin kadar yersin.”

Ters ters bana baktı. İçinde bir eksiklik vardı. Bunu anladım.

Dut kurusu, pestil, kuru yemişler… Peder öldü. Ama köyünü gördükten, suyunu içtikten sonra. Cenazeye gitmek için evde bekliyordum. Şimdi rahmetli olan şair dostum Nevzat Üstün de vardı. Cenaze töreni ikide başlayacaktı. Daha yarım saatten fazla vakit vardı. O sırada kapı çalındı, gidip açtım. Kapıda iki kişi duruyordu, ellerinde büyükçe bir tahta kutu vardı. Yüzlerini tanır gibiydim.

“Buyrun?” dedim

“Dacat Güler beyi arıyorduk,” dediler, “Bunu kendisine getirdik, Yaycı köyünden, Şebinkarahisar’dan.”

Anımsadım. Bunlar pederin köyündeki köylüler, bize ayran verenler, döveni harman yerine getirip öküze koşanlar, Ahmetler, Mehmetler, Yusuflardı. Belki adlarını şimdi anımsamıyorum, belki ne Mehmet ne Yusuf, ama onlar, onlar işte. Pederin köylüleri. Şaşırdım, içeri aldım.

“Peder öldü,” dedim, “Şimdi cenazeye gidiyoruz, isterseniz siz de gelin, yer yakın.”

Şaşırmışlardı. Bir sessizlik oldu. Kutuyu açtım. İçinde dut kurusu, pestiller, kuru yemişler, hem de bol bol. Şaşırdım.

Sözü onlar aldı: “Dacat bey bizim köylü. Geldi gezdi ama yemişini almadan döndünüz. Biz de İstanbul’a geliyorduk, yemiş getirelim dedik. Kısmet değilmiş…”

Nevzat da ben de ne diyeceğimizi bilemedik. Pederin sözleri geldi aklıma: “Gittik, gezdik, suyunu içtik de, dut kurusunu, pestilini, yemişini yemeden döndük.”

Artık cenazeye gitme zamanı gelmişti. Üç küçük naylon torba buldum, iki-üç avuç dut kurusu, birkaç parça pestil, biraz erik kurusu… Hepsini naylonların içine doldurdum. “Hadi, gidelim,” dedim. Yemişleri peder gömülürken tabutuna koydum. Köylüleri ona özlemini çektiği yemişleri getirmişlerdi.

Ara sıra pederi ve köyünü anımsayınca ya da Anadolu’nun herhangi bir köyünün yakınından geçerken, hep gözümün önüne harman yerinde dövenin üstünde dönüp duran babam gelir.”

(GİRESUN 28 HABER – Ara Güler – 18.10.2018)

“Şükrü Saracoğlu: İyi bilmezdik…”

Nesi Altaras

Fenerbahçe Spor Kulübü 26 Aralık’ta resmi Twitter hesabından “16 yıllık başkanlık, stada ismi verilecek kadar büyük bir saygı, 8 Türkiye şampiyonluğu, sayısız hatıra… Rahat uyu Şükrü Saracoğlu, bu kalpler seni unutmayacak…” sözleriyle kulübün eski Başkanı ve Türkiye Cumhuriyet’i eski Başbakanını anmıştı.

Şükrü Saracoğlu’nun antisemit ve ırkçı bir siyasetçi olduğu gün gibi ortadayken Fenerbahçe’nin halen bu şahsı “büyük bir saygı” ile anması ve stadın adını değiştirmeyi reddetmesi Türkiye Yahudi toplumunda ve nefrete karşı duran tüm Türkiyelilerde rahatsızlık yaratmıştır. Fenerbahçe’nin mesajına Twitter’dan cevap veren Türkiye Yahudi Toplumu başkanı İshak İbrahimzadeh “[Saracoğlu’nu] unutmak ne mümkün! Varlıkları yok etti …” dedi.

Bu sözleriyle İbrahimzadeh Saracoğlu’nun uyguladığı Varlık Vergisi politikasını kast ediyor. Bu vergiyle Şükrü Saracoğlu “yabancı” addettiği Yahudi, Ermeni ve Rumların ev, işyeri ve diğer mallarına el koymuş ve Müslümanlardan oluşan yeni bir “milli” burjuva yaratma projesinde çığır açmıştır. CHP’nin gizli bir toplantısında verginin hedefinde azınlıkların olduğunu açıkça söyleyen Saracoğlu sonrasında da uyguladığı zalim politikadan gururla bahsetmiştir. Varlık vergisi azınlıkların malvarlığına el koymanın üstüne yüzlerce kişiyi Aşkale’de çalışma kampına göndermiş ve aylarca Erzurum’un soğuğunda borç karşılığı taş kırdırmıştır.

Başbakanlığı sırasında Saracoğlu Nazi Almanyası ile Arkadaşlık Antlaşması imzalamış ve bu ilişkinin zedelenmemesi için Holokost’tan kaçan birçok Yahudi’nin Türkiye üzerinden yolculuk etmesine izin vermemiştir. Bu olaylardan en çok toplu ölüme yol açan Struma gemisindeki 800 kada Yahudi mülteciye iniş izni verilmemesidir. Olayın sonunda Romanya’dan İstanbul’a gelen ve geri yollanan Struma Karadeniz’e yollanmış, gemi batırılmış ve bilindiği kadarıyla 768 masum insan ölmüştür.

Tüm bu acıların baş sorumlusu olan Şükrü Saracoğlu’nun, stadın adının değiştirilmesi şöyle dursun, Fenerbahçe tarafından fütursuzca yüceltilmesi kabul edilemez bir rezalettir.

(AVLAREMOZ - - Nesi Altaras · 27 Aralık 2018)