OKURLARIMIZ BİLDİKLERİNİ PAYLAŞMAYA DEVAM EDİYOR…

Geçtiğimiz günlerde Artun Gökşan Lurucinalı’nın kaleme aldığı ve kendi çocukluğundan bir kesiti anlatan, “Lurucina’dan Limya’ya giden çocuk” hikayesinin bir benzerinin de Ayakebir’de (Dilekkaya) yaşandığını aktaran bir okurumuz bize bir mesaj göndererek şöyle yazdı:

“Sevgül Hanım selam…

Lüricina’dan Limya’ya giden çocuk hikayesini okudum…

Benzer ve çok daha dramatik bir olay da Ayakebir’de yani Dilekkaya’da olduydu.

Her halde 60’lı yılların ikinci yarısıydı.

Köymüzden küçük bir kız kayboldu… İki gün arandı…

Özetle iki gün sonra Birleşmiş Milletler Barış Gücü, köyün muhtarına “Bir kız çocuğu bulundu… Sizde kayıp var mı?” diye haber verdi.

Kız çocuğu bir akşamüstü köyden yürüyerek 3-4 kilometre kadar gidip Kiracıköylü (Atienu) bir Kıbrıslırum’un enginar tarlasında uykuya daldı.

Ertesi gün Kıbrıslırum bu kız çocuğunu enginar tarlasında bulunca, evine getirdi.

Kızın ailesi BM Barış Gücü ile birlikte sözkonusu Kıbrıslırum’un evine gitti.

Bu Kıbrıslırum’un eşi,  enginar tarlasında bulunan kızın babasına “Bu erkek çocuğunu görüyor musun?” diyerek “sizin köylüler bu çocuğun ağzına silah sokarak ateş etti. Öldü diye bıraktı. Fakat yaşıyor" dedi.

“Ben ise size çocuğunuzu yıkayıp giydirip veriyorum” dedi.

Kısaca bu hikayenin detayını köydeki yaşlılar bilir…

TMT’nin öldürmeye çalıştığı bir Kıbrıslırum bahçeci kaçmayı başarmıştı.

Çocuğu kaçamayınca öldürmek için ateş etmişlerdi.

Kız köyde Hilmi Dayı’nın kızıydı…

Araştırmak isterseniz köylüler herhalde size yardım eder.”

Bu okurumuza verdiği bu çok değerli bilgiler için çok teşekkür ederiz. Konuyla ilgili olarak araştırmalarımıza başladık. Bu konuda bildiklerinizi paylaşmak istiyorsanız, lütfen beni 0542 853 8436 numaralı telefondan arayabilirsiniz. Teşekkür ederim…

Kıbrıslırumlar, İsmet Güney’i unutmadı…

İlerici Kıbrıslırumlar, Kıbrıs Cumhuriyeti bayrağını çizen rahmetlik ressam İsmet Güney’i unutmadılar… İsmet Güney’in ölüm yıldönümünde, sosyal medyada bazı Kıbrıslırumlar, onu andılar, fotoğraflarını ve Kıbrıs Cumhuriyeti bayrağını paylaştılar.

Bunlardan Neoklis Neokleus, sosyal medya paylaşımında şöyle yazdı:

“2009’da bugün, Leymosunlu büyük sanatçı İsmet Güney, hayatını kaybetmişti… Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bayrağını ve şildini ona borçluyuz.

2003 yılında bir röportajda İsmet Güney şöyle demişti: “Beyaz renk saflığı ve geçmişin bütün sorunlarının temizlenerek Cumhuriyet’in yaratılmasını simgeliyor… Bakır rengi, Kıbrıs adasının isminin kaynağıdır, zeytin dalları ise Kıbrıslırumlar’la Kıbrıslıtürkler arasında barışı simgeler – Kıbrıs haritası da yeni ve tanınmayan bir devletin kimliğini güçlendirmeyi hedefler…”

Güney’in dizaynından etkilenen Makarios, ondan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin şildini de çizmesini istedi…

Umarız ki günlerden bir gün Kıbrıs’ın siyasi haritası da, Güney’in dizayn etmiş olduğu gibi yarasız bir şekil alacaktır…”

Vasilis Frantcis ise şöyle yazdı:

“Bugün bayrağımızı dizayn etmiş olan İsmet Güney vefat etmişti. Ressam İsmet Güney ki Kıbrıs bayrağının yaratıcısıdır, bugün onun ölüm yıldönümüdür…

Ne kadar tuhaftır ki onun çizmiş olduğu bayrak her yerde tüm Kıbrıslılar’ın sembolü olmuş olsa dahi, onun tabutunun etrafına bir Türk ve bir “Kıbrıslıtürk bayrağı” sarılarak defnedildi…

Onun çizmiş olduğu, onun bayrağı, yani bizim bayrağımız bir barış bayrağıydı, etnisitesine, diline ve dinine bakmaksızın tüm Kıbrıslılar’ı temsil eden bir bayraktır bu…”

İsmet Güney’in sevgili kızı Nilgün Güney ise İsmet Güney’in bir öğrencisiyle bir fotoğrafını paylaşarak şöyle yazdı:

“İsmet Vehit Güney uzun yıllar Türk Lisesinde resim ve sanat tarihi öğretmenliği yaptı. Sergi açan ilk Kıbrıslıtürk ressamdır (1946). Öğretmenlik yaptığı LTL’de ilk kez resim atölyesi ve fotoğrafçılık kol faaliyeti için karanlık oda oluşturdu. Kıbrıslıtürk toplumunda ilk kez reklamcılık ve grafik işler yaptı. Kıbrıs Cumhuriyeti bayrağını, logosunu bazı kağıt para tasarımlarını ve posta pullarını tasarladı. Hayatı boyunca resim yaptı ve bir sanatçı olarak yaşadı.

Sevgili babamı ölüm yıl dönümünde özlemle anıyorum…”

İsmet Güney’in Kıbrıslırumlar’a tanıtılmasında en önemli rolü, inanıyoruz ki Avustralya’dan akademisyen, araştırmacı-yazar, grafik sanatçısı Konstantinos Emmanuelle gerçekleştirdi. “Tales of Cyprus” (“Kıbrıs’tan Öyküler”) internet sayfasında İsmet Güney’in çok geniş bir biyografisini hazırlayan, onu yansıtan güzel bir afiş çizen Konstantinos Emmanuelle, böylece Kıbrıslırumlar’ın pek tanımadığı İsmet Güney’i, ancak birkaç yıl önce tanımaya başlamalarını sağlamıştı… Ona da buradan çok teşekkür ediyoruz…

Işıklarda ol İsmet Hoca – adanın kuzeyinde sadece evlatların anmış seni ama adanın güneyinde seni hiç tanımayan, bilmeyen ilerici Kıbrıslırumlar, taa Avustralyalar’da yaşayan bir Kıbrıslırum akademisyen ve grafik sanatçısı, senin hatırana sahip çıkmışlar…

BASINDAN GÜNCEL…

“Ben adalıyım…”

Tuba Çandar

Şimdi artık ada bir renginden daha yoksun; biraz daha solgun…

Ben Adalıyım. Adada doğmadım, ama adada büyüdüm. Yazlıkçı olarak değil; yazıyla güzüyle, kışıyla baharıyla adayı dolu dolu yaşadım. Çocukluğumu adada geçirdim. İlkokula orada başladım, orada bitirdim. Avusturya Lisesi’ni kazanınca, ilk iki yılını vapurla adadan gidip gelerek okudum. Vapurlar çalıştığı sürece İstanbul’un lodosunda sallanmaktan gocunmadım, sisinde kaybolmalara doyamadım.

Halkiliyim ben. Heybeliliyim… Adaların ikincisidir benimkisi. En denizcisidir. Deniz Harp Okulu’ydu benim adama damgasını vuran… Belki o yüzden en az sayfiye olanıydı adaların. Bizim de yazlıkçılarımız vardı elbette. Ama biz yazın geldiğini denizcilerin siyahlarını çıkarıp kolalı beyazlarına girmelerinden anlardık. Adanın Türk esnafı dükkânlarının önüne attıkları taburelerinden “Balıklar karaya vurmuş!” diye seslenirdi birbirine o zaman. Rum esnaftan ise itirazlar yükselirdi, “Olur mu vire, martıdır o geçenler!” Teğmen adaylarının bandolu mızıkalı resmi geçidi başladığında çoluk çocuk hepimiz peşlerine takılırdık. Biraz daha büyüyüp serpildiğimizde yolun kenarına dizilip, önümüzden geçmelerini hülyalı bakışlarla izlemekle yetinmeye başladık.

Ruhban Okulu ve Patrik Athenagoras

Bir de Heybeliada Ruhban Okulu’muz vardı, başka adalarda olmayan. O zamanlar kapısına kilit vurulmamıştı daha. Subay aileleri olarak ziyaret ettiğimizde, ilk fırsatta büyüklerimizin elinden kurtularak loş koridorlarında kaybolmaya bayılırdık. O koridorların kokusunu hiç unutmadım. Siyah cübbeleri içindeki Ruhban Okulu öğrencileri beyaz üniformalı Deniz Harp Okulu öğrencilerinden daha ciddi ve asık suratlı gözükürdü gözümüze. Ama Patrik Athenagoras çok farklıydı. Bir yaz günü upuzun sakalıyla vapurdan indiğinde, küçük kardeşimin “Dede!” diye bağırarak cüppesinin uzun eteklerine yapışması karşısında, hiç kızmamıştı meselâ. Dahası, refakatindekilerin telâşına aldırmadan durup bizi sevmiş, cebinden çıkardığı şekerlerden vermiş; neden sonra siyah faytonuna binip gitmişti.

Patrik Hazretleri’nin faytonu siyahtı. Deniz Harp Okulu komutanınınki de öyle… Bizimkiler ise rengârenkti. Tavanlarının kenarından simli püsküller sarkardı. Faytoncular yarışırdı birbiriyle, benimki daha güzel olsun, daha çok müşteriyle dolsun, diye. Dayanamaz atlarını da süslerlerdi. Kırmızı kurdeleler, minik çanlarla… Atlarına iyi bakarlar, nazara karşı mavi boncuklar asarlardı. Yolculuğun sonunda, paralarını almadan önce atların yanağını okşayıp teşekkür etmeleri âdettendi.

O faytonlarla atların kokusunu hiç unutmadım. İskeleden çıkar çıkmaz sağa doğru kıvrılıp, yazlık sinemaya varmadan hemen önce daha rıhtımda burnunuza gelirdi o koku. Adalı olmak, biraz da o kokuya aşina olmak, o kokuyu sevmekti. Tıpkı biraz ilerde karşınıza çıkacak çamların kokusunu olduğu gibi…

Sonra büyüdüm. Ve adadan ayrıldım. Dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşadım da, sevdalısı olduğum adada bir daha yaşayamadım. Adada bir karış toprağa sahip olamadım ama babamı orada toprağa koydum.

Ben adadan çıksam da adayı çıkarmadım hayatımdan. İstanbul’da denizin bitmediği yıllarda oradan başka yerde yüzmedim. Kar kış demedim kendimle buluşmak için hep orayı seçtim. Acılarımı dindirme, yaralarımı sarma zamanlarımda hep oraya koştum. Ve adam hep aynı kalsın, hiç değişmesin istedim.

Önce Rumlar Gönderildi

Ama değişti. Önce Rumlar gönderildi. Adanın çarşısı eksildi; cıvıltısı kesildi. Komşu evlerdeki dantelli örtüler, yaldızlı likör takımları, ceviz konsollar eskicilere düştü. Sonra Ruhban Okulu kapatıldı. Adanın heybetli heybesinin içi boşaldı. Tepeleri suskun kaldı. Sonra da Deniz Harp Okulu taşındı. O zaman artık deniz de küstü. Adanın balığı azaldı, denizanası çoğaldı, midyesi yenmez oldu.

Sonunda yitip gidenler kervanına adanın faytonları da katıldı. Faytona kurulup iskeleden evine varmak, çam ormanları arasında ada turu yapmak hayal oldu. Adanın ruhu daha da soldu.

Faytonların bitişi birden bire olmadı. Önce yitip giden atlar zamanı yaşandı.

Açgözlü faytoncu mafyasının elinde yazları hoyratlıkla kullanılan atlar sakatlanıyor; kışları bakımları yapılmadığı için hastalanıyor ve ormana salınarak ölüme terk ediliyordu. Denizin dibinde at ölüleri görüntüleniyordu.

Atlar ölmemeliydi. “Atlar ölmesin”di.

Sosyal medya harekete geçtiğinde artık çok geçti. Kimse kimseyi dinlemez oldu. Atlara niye iyi bakılmıyor, diye soranlara kötü gözle bakıldı. Bunlar niye telef oluyor, sorusunun cevabı aranmadı. Adanın tepesinde pislik ve uyuşturucu yuvalarına dönüşmüş ahırlar temizlenmedi; kaçak ahırlar denetlenmedi. Tekelleşmiş faytoncu mafyasına teslim olunmuştu. Sorunlarla baş etmek zordu; sorunu yasaklamak kolay… “Yapmayın, etmeyin” diyen adalılar susturuldu. Adalı olmayan belediye başkanlarının kararıyla faytonlar kaldırıldı.

Şimdi artık ada bir renginden daha yoksun; biraz daha solgun… Alay edercesine renkli, çiçekli böcekli, pilli ya da elektrikli o tuhaf yaratıkları adaya sokarak faytonların yerini doldurmaya çalışmayın lütfen! O rengi geri getiremezsiniz. Adanın ruhunu daha da fazla incitmiş olursunuz, o kadar.

(T24 – Tuba ÇANDAR – 24.6.2020)