Ertuğrul SENOVA

Vatandaşın 100 TL’ye aldığı benzin, Türk Lirası ile birlikte azar azar uçup gitti. 2010 yılında 2,08 TL olan benzinin litresi, günümüze gelene dek 21,97 TL’yi buldu, araç depoları dolmaz oldu.

100 TL’ye 2010 yılında 48 litre benzin alabilen yurttaş, 2023 yılında aynı parayla 4,5 litre alabilir duruma geldi.

Son 13 yılda aynı parayla 43 litre daha az benzin depoya girer oldu.

Trafik Dairesi verilerine göre 2023 yılının ilk 4 ayında Kıbrıs’ın kuzeyinde en fazla satan araç, Nissan Note oldu. 41 litrelik benzin tankına sahip olan araç, 2010 yılındaki benzin fiyatlarıyla 85 TL’ye dolarken, 2023 yılına gelindiğinde tankı “fullemek” için 900 TL’ye ihtiyaç duyuluyor.

2020 yılındaki asgari ücretle benzin deposu 17 kez doldurulan söz konusu araç, mevcut asgari ücretle 13 kez doldurulabiliyor.

Resmi verilere göre Kıbrıs’ın kuzeyinde, Nissan Note’un benzin tankını bir kez doldurmak, ortalama aylık gelirin; yani, asgari ücretin yüzde 7,63’üne denk geliyor.

Kıbrıs’ın güneyinde bu rakam yüzde 2,3 iken, Türkiye’de yüzde 5,1’e, Avrupa ve ABD’de ise yüzde 2 ila 3,5 arasında seyrediyor.

2 TL’den 21.97 TL’ye…

Kıbrıs’ın kuzeyindeki akaryakıt fiyatları, Türk Lirası ile birlikte yıllar içinde eriyip gitti.

2010 yılında 2,08 TL olan 1 litre 95 oktan benzin, 2015 yılında 3.40 TL, 2020’de 5,40 TL, 2023 yılında ise 21,97 TL’den satılmaya başlandı.

Son 13 yılda 95 oktan benzinin en pahalı olduğu yıl 26 TL ile Haziran 2022 olurken, Haziran 2023 itibariyle 21,97 TL’den satılıyor.

100 TL’ye 48 litre benzinden, 4,5 litre benzine

Vatandaşın 100 TL’ye aldığı benzin, Türk Lirası ile birlikte azar azar uçup gitti.

100 TL’ye 2010 yılında 48 litre benzin alabilen yurttaş, 2023 yılında aynı parayla 4,5 litre alabilir duruma geldi.

Son 13 yılda aynı parayla 43 litre daha az benzin depoya girer oldu.

Depoyu ‘fulleme’ ücreti: 85 TL’den 900 TL’ye

Trafik Dairesi verilerine göre 2023 yılının ilk 4 ayında Kıbrıs’ın kuzeyinde en fazla satan araç, Nissan Note oldu.

Yakıt kapasitesi 41 litre olan Nissan Note model araç, şehir içinde 100 kilometrede 5,9 litre, şehir dışında 100 kilometrede 4,0 litre, karma tüketimde ise yine 100 kilometrede 4,7 litre benzin yakıyor.

Araç, 2010 yılındaki benzin fiyatlarıyla 85 TL’ye dolarken, 2023 yılına gelindiğinde tankı “fullemek” için 900 TL’ye ihtiyaç duyuluyor.

2010 yılına kıyaslandığında, aradaki fark 815 TL olurken, 2020 yılına göre kıyaslandığında ise fark 679 TL oluyor.

3 yıldaki fark: Asgari ücretle 17 kez ‘fullenen’ depo, artık 13 kez doldurulabiliyor

2020 yılındaki asgari ücretle benzin deposu 17 kez doldurulan söz konusu araç, 2021’de 16 kez, 2022’de 5 kez, 2023’e gelindiğinde ise mevcut asgari ücretle 13 kez doldurulabiliyor.

Son 3 yılda alım gücündeki fark, 4 kez daha az depo doldurmakla ölçülebiliyor.

ABD ve Avrupa genelinde yapılan araştırmalara göre, ortalama bir sürücü ayda 2 kez deposunu fulleyecek oranda benzin alıyor.

Son 3 yıldaki fark, yakıt deposunun 2 aylık benzin ihtiyacının karşılanmasına eşit durumda.

‘Fullemek’ aylık gelirin yüzde kaçı: Kuzeyde yüzde 7,63 – Güneyde yüzde 2,3

Resmi verilere göre Kıbrıs’ın kuzeyinde, Nissan Note’un benzin tankını bir kez doldurmak, ortalama aylık gelirin; yani, asgari ücretin yüzde 7,63’üne denk geliyor. Bu rakam, 2010’da yüzde 6,80 idi.

Dünyaya bakıldığında ise, Kıbrıs’ın güneyinde yüzde bu rakam yüzde 2,3 iken Türkiye’de yüzde 5,1.

Güncel veriler üzerinden “Dünya çapında benzin satın alınabilirliği” indeksi yayımlayan “Global Petrol Prices”a göre, global sıralamada, 120 ülke arasında akaryakıta en az bütçe ayıran ülke yüzde 0,4 ile Katar olurken, en fazla Mozambik’in harcadığı görülüyor.

Aynı indekse göre, Avrupa ve ABD ortalaması, yüzde 2 ila 3,5 arasında seyrediyor.

Kıbrıs’ın kuzeyi 120 ülkelik indekste yer almazken, yüzdelikler incelendiğinde 68’inci sıraya yerleşirken, Kıbrıs’ın güneyi ise 30’uncu sırada yer alıyor.