Besin etiketi okuyor musunuz?
Besin etiketleri, satın almak istediğiniz besinin içeriği hakkında bilgi sahibi olmayı sağlar. Besin etiketi besinlerin kimliğidir.
Besin etiketleri, satın almak istediğiniz besinin içeriği hakkında bilgi sahibi olmayı sağlar. Besin etiketi besinlerin kimliğidir. Sağlıklı beslenme ve bilinçli besin tüketiminin ilk ve en büyük adımıdır. Besin etiketlerinde, besinin net miktarı, besinin adı, kalorisi, porsiyon miktarı, besin bileşenleri ve içerikleri, alerjen olabilecek içerikler ile tavsiye edilen tüketim tarihi veya son kullanma tarihi, hangi koşullarda saklanması gerektiği, işletme ve dağıtıcı firma ile ilgili temel bilgiler, üretim izin tarihi, seri numarası, hangi ülkede üretildiği, kullanım talimatı gibi bilgiler yer alır.
İçindekiler; Ürün içerisine giren maddeleri anlatır ve malzemeler çoktan-aza doğru sıralanarak yazılır.
Porsiyon miktar; Genellikle etiketlerde 100 gramda… İbaresi ile yer alır. İlk bakmamız gereken ürünün kaç gram/porsiyon olduğudur. Etikette belirtilen besin içeriğinin ve kalori miktarının 1 porsiyon için mi yoksa tüm paket için mi olduğu tespit edilmelidir.
Kalori Değeri; Bir ürünün enerji değerini kkal/kj olarak göstermektedir. Paketin tamamı 300 gram ise ve etikette 100 grama göre değerler verilmişse toplamda 100 gram için verilen kalorinin 3 katı tüketilmiş olur.
Ürünün içerdiği yağ miktarına dikkat!
Satın alınan paketli besin olabildiğince az doymuş yağ içermeli. Trans yağ içermemelidir. Besin etiketinde 100 gram ürün içerisinde 3 gramdan daha az yağ olması ve bunun 1 gramdan azının doymuş yağlardan gelmesi gerekmektedir. Paketli besinin yağ miktarı 3 ile 20 gram arasında ise bu besindeki yağ miktarı normal kabul edilir. Eğer besinin yağ oranı 20 ve üzerinde ise çok yağlı olduğu bilinmelidir. 100 gram bir üründe 3 gram ve altında yağ içermesi trans yağın olmaması sağlığımız için fayda sağlayacaktır.
Kolesterol; Ürün içerisinde 20 gramdan az olması gereklidir.
Tuz/Sodyum; ürünün az tuzlu olması için, 100 gram ürün içerisinde 0.12 gramdan fazla sodyum veya 0.31 gramdan fazla tuz olmamalıdır. 1.5 gram ve üstü ürünler fazla tuzlu ürünlerdir.
Şeker; Eklenti şekerle, gıdaların işlenmesi sırasında ilave edilen şekerlerdir. 1 porsiyon üründe şeker içeriğinin 9 gramdan az olmasına dikkat edin. 22.5gram ve üzeri ürünler yüksek şeker içeriği olan besinlerdir. Tercih etmeyiniz.
Lif; 100 gr bir üründe 6 gramdan fazla lif içeren besinler tercih edilmelidir. 3 gramın altında ürünler az liflidir.
İçindekiler kısmında gördüğünüz ‘’şeker’’ ilave edilen şeker demektir. Besin öğelerindeki şeker ise varsa ilave ve gıdanın doğasında bulunan şekerin toplamını ifade eder. Yani bir gıdada ilave şeker bulunmuyorsa bile besin öğelerinde şeker miktarı yazabilir. Besinin doğasından gelen şekerin miktarıdır (monosakkaritler, disakkaritler ve/veya oligasakkaritler, polisakkaritler).
Şekerin Gizli İsimleri!
İçindekiler kısmında şeker direkt ‘’şeker’’ ibaresi ile geçmeyebilir.
Eklenti şeker ibareleri şu şekilde gösterilebilir. Glukoz şurubu, yüksek fruktozlu mısır şurubu, agave, akçaağaç, hurma şurupları, meyve suları konsantreleri, beyaz-esmer-kesme şeker, Hindistan cevizi şekeri, bal ve pekmez de eklenti şeker sınıfına girmektedir.
Light Ürün: içerdiği toplam yağ oranının % 25 ve daha düşük olduğunu belirtir. Kalorisiz değildir.
Diyabetik Ürün: Şeker yerine sakarin, aspartam, asesulfam-K gibi kalori içermeyen tatlandırıcılar veya destroz, maltoz, mısır şurubu, früktoz gibi kalori içeren tatlandırıcılar kullanılan besinlerdir. Kalorisiz değillerdir.
Glutensiz Ürün: Çölyak hastalığı veya glüten hassasiyeti olan kişilerin beslenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan glüten içeriği 20 mg/kg ile sınırlandırılan gıdalardır. Zayıflatıcı etkisi yoktur.
Laktozsuz Ürün: Laktoz doğada sadece sütte bulunan ‘’Süt Şekeri’’dir. Bazı kişiler laktozu sindirmekte zorlanır (laktoz intoleransı). Laktozsuz ürünlerin içerisinde az miktarda laktoz ve laktaz enzimi bulunur. Kalorisiz değildir.
Eser miktarda …… içerir ifadesi ise besini içinde olmasa bile üretim aşamasında çapraz bulaş olmuş olabiliri ifade etmektedir.
ÜT (Üretim Tarihi): Besinin üretildiği tarih
Son Kullanma Tarihi (SKT): Ürünün son kullanılabileceği/tüketilebileceği tarihi ifade eder. Bu tarih geçtiğinde, ürün kesinlikle kullanılmamalıdır.
Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT): Bir ürünün uygun koşullarda saklandığında hangi tarihe kadar tüketilebileceğine dair bir tavsiyedir. O tarih geçse bile, ürün kontrol edilerek tüketilebilir.