Kıbrıs adamıza bugüne kadar iki yolcu uçağının düştüğünü biliyorum. Bunlardan biri yakın geçmişizde Beşparmak dağlarının Bufavento kalesi çevresindeki dağlık bölgeye çarpıp düşen;

Talia Hava Yolları’na ait bir uçaktı. 27 Şubat 1988 tarihinde, İngiliz-Türk ortaklı Talia Havayollarına ait B727-200 tipi 13 yaşındaki (TC-AKD) Kuyruk Tescilli uçak, Atatürk Havalimanından Ercan Havalimanına uçuşunu gerçekleştirirken iniş için alçalmaya başladığı zamanda pilot hatası nedeniyle Girne yakınlarında Beşparmak Dağlarına çarparak parçalanmıştı. O günü hatırlayanlardan biriyim. Ama onun öncesinde yine acı bir uçak kazası daha yaşanmıştı Beşparmak dağlarında. Bu kez tarih, 29 Ocak 1973’ü göstermekteydi.

   Mısır Hava Yalları’nın 741 sefer sayılı “IL-18” tipi uçağı, Lefkoşa Havaalanı’na iniş yapmak için Girne yönünden alçalmaya başladığı anda Girne’nin Karava bölgesindeki sıradağlara çarpıp parçalanıyordu. Bu kazada 37 kişi hayatını kaybetmişti.

   İşte o günün ulusal gazetelerimizden biri olan Bozkurt’ta, konuyla ilgili yer alan haberler...

“Bozkurt, 30 Ocak 1973-syf:1

Bir Mısır yolcu uçağı dün bilinmeyen nedenlerle dağa çarparak parçalandı.

Beşparmaklara Düşen Uçakta 37 kişi yanarak kül oldu

Yolcuların çoğunluğunu Avrupalı turistler teşkil ediyordu.

-Ahmet Alper-

   Dün öğleden sonra saat 6.45 raddelerinde Mısır Hava Yollarına ait “İLYUŞİN 18” tipi yolcu uçağı Girne’nin Karava köyünden 12 mil güneyindeki Beşparmakların en sarp kısmına çarparak parçalanmıştır. Bir mil karelik sahaya yayılan uçak enkazından meydana gelen yangını söndürmek üzere adanın dört bir yanından itfaiye, kurtarma ekipleri olay yerine koşmuşlar, bu arada Ağrotur üssünden tam teşkilâtlı bir dağcılık ekibi yardım için çağrılmıştır.

   Olay Nasıl Oldu?

   Olayın vuku bulduğu esnada o bölgede bulunan Karavalı bir Rum’un anlattığına göre, olay saat 6.45 raddelerinde Mısır uçağı denizi aştıktan sonra irtifa kaybetmiş ve gittikçe alçalarak dağa doğru yönelmiştir. Bu arada müthiş bir süratle sarp kayalara çarparak, şimşek şeklinde bir ışık çıkarmıştır. Bunu takiben uçağın düştüğü yerden müthiş bir ses, duman ve sonra da orman yanmaya başlamıştır.

   Olay Erken Duyuldu

   Olayın kısa zamanda bütün ada sathına yayılması ilgili makamların harekete geçmesi ile kazanın vuku bulduğu bölge bir anda ana baba gününe dönmüş, bir yanda meraklılar bir yanda görev yapmak için uğraşanlar birbiri içine girmişler, etrafta bağrışıp konuşmalar, sessiz Beşparmak dağlarını çınlantmıştır. Bu arada dar yolları arabaların doldurması bir anda trafiği aksatmış ve birçok vasıtalar sarp yamaçların tepelerinde ve kaygan yollarda uçurumlardan yuvarlanma tehlikesi atlatmıştır.

   Uçak ve Yolcular Paramparça

   Sarp kayalara çarpan uçak bir anda çok küçük parçalar halinde etrafa yayılırken, içindeki yolcular da aynı akıbete uğramaktan kurtulamamışlardır. Paramparça ve yanmış vucütlar etrafa yayılmışlardır.

   Yetkililer ve İlgililer Olay Yerine Koştu

   Olayı haber alan Mısır Elçiliği mensupları da hemen kaza mahalline koşmuşlar ve uçağın düşme nedenleri üzerinde göz şahitlerinden ve ilgililerden bilgi almaya çalışmışlardır.

   Bir De 1942’de

   Elde edilen bilgilerden öğrenildiğine göre aynı bölgeye İkinci Dünya Savaşı esnasında bir Alman uçağı daha düşmüştü.

   Uçağın düşüş nedeniyle ilgili olarak kimse kesin bir yargıda bulunmaktan kaçınmaktaysa da, son zamanlarda adeta bir moda haline gelmiş olan sabotaj ihtimali de ihtimal dışı sayılmamaktadır.” 

   Olayın gerçekleşmesinden sonra konu daha detaylı bir şekilde gazete sayfalarında yer almaya devam ediyordu. Bu detaylardan biri de, kazada hayatlarını kaybedenlerin kimliklerinin belirlenmesi süreciydi.

“Bozkurt, 31 Ocak 1973-syf:1

Mısır Uçağının Düşüş Nedeni Araştırılıyor

Yanmış Ceset Parçaları Hüviyet Tesbiti İçin Hava Alanında Bir Odaya Kondu

   Önceki akşam Beşparmak dağlarına çarparak düşen ve 30 yolcusu ile 7 mürettebatının hepsi parçalanarak veya yanarak ölen Mısır Hava Yolları’na bağlı Sovyet yapısı “İlyuşin 18” tipi yolcu uçağının düşüş nedenlerinin araştırılmasına başlanmıştır. Dün Lefkoşa’ya gelen bir Mısır uzmanlar hey’eti derhal olay yerine hareket ederek çalışmalarına başlamıştır.

   Bu arada dün sabahın erken saatlerinden itibaren enkazın araştırılmasına ve ceset parçalarının toplanmasına devam edilmiş, bir arabaya doldurulan yanık ve parçalanmış cesetler eski Lefkoşa Hava Alanı’nda hazırlanan özel bir odaya konmuştur. Bildirildiğine göre, cesetler burada, yakınları Kıbrıs’a gelerek hüviyet tesbiti yapıncaya kadar bekletilecektir.

   İlgililerce dün yapılan bir açıklamada, feci uçak kazasında hayatlarını kaybeden 37 kişinin, 15’inin İngiliz turist, 7’sinin Amerikalı, 2’sinin Kıbrıs’taki Barış Gücü’nde görevli İsveçli asker, birinin Fransız, birinin İrlandalı, Birinin Kanadalı, birinin Ürdünlü bir kadın ve 9’unun da Mısırlı olduğu belirtilmiştir. 9 Mısırlıya hepsi de Arap olan 7 kişilik mürettebat da dahildir.”

   Haber içerisinde “Eski Lefkoşa Havaalanı” ibaresi geçmektedir. Kıbrıs’ın ilk uluslararası havalimanının, bugün tampon bölgede yer alan “Lefkoşa Uluslararası Havalimanı” olduğunu biliyoruz (Nicosia International Airport). 1930’larda önceleri İngiliz Hava Kuvvetleri için yapılmış, ardından 2. Dünya Savaşı yıllarında Amerikan bombardıman uçaklarının iniş pisti olan bu yer, daha sonra da geliştirilerek Lefkoşa Uluslararası Havalimanına dönüşmüştü.  

   1973 yılında vuku bulan bu kazada, hayatını kaybedenlerin kimlik tesbiti için bedenlerinin bekletildiği “eski Lefkoşa Havaalanı”, muhtemelen yine geçmişte askeri amaçla kullanılan, Pınarbaşı bölgesindeki, ya da bugün Ercan Havalimanının olduğu ve Timbu havaalanı olarak da anılan eski uçak pistleri olabilir şeklindeki görüşümü de buraya eklemek istiyorum.

   Gazetede konuyla ilgili Şubat ayı boyunca çıkan tek haber ise 1 Şubat tarihliydi. Bu haberde uçağın kara kutusunun bulunması yanında, iniş için izlediği rota da açıklanmaktaydı.

“Bozkurt, 01 Şubat 1973-syf:1

Mısır Uçağının Düşüş Nedenini Meydana Çıkaracak

“Siyah Kutu” Bulundu

   Geçen Pazartesi akşamı Lefkoşa Hava Alanı’na inmeye hazırlanırken Beşparmak dağlarına çarparak düşen ve ateş alan Sovyet yapısı “İlyuşin 18” tipi Mısır Hava Yolları uçağının enkazı arasında araştırmalar yapan Mısırlı uzmanlar dün uçağın düşüş nedenini meydana çıkaracak “Siyah Kutu”yu sapasağlam bulmuşlardır. “Siyah Kutu” olarak isimlendirilen bu kutu, parçalanmayacak ve yanmayacak bir şekilde özel surette imâl edilmekte ve her uçakta bulunmaktadır. Bu kutunun içindeki özel şerit cihazı, uçağın kaptan pilotu ile kontrol kuleleri arasında geçen tüm konuşmaları kaydetmekte, pilot yolculuk esnasında duyurmak istediği herşeyi her ihtimale karşı bu şerite almaktadır.

   Öte yandan feci kazada hayatlarını kaydedenlerin yakınları Lefkoşa’ya gelmeye ve hüviyet tesbiti yapmaya başlamışlardır. Eski Lefkoşa Havaalanı terminal binasında özel bir odaya yerleştirilen parçalanmış ve yanmış cesetlerden şimdiye kadar 12’sinin hüviyeti tesbit edilebilmiştir. İlgililer Lefkoşa’ya gelen yakınlarının da yardımıyle diğer cesetler üzerinde hüviyet tesbiti yapmaya çalışmaktadırlar.

   Bu arada dün ilgililerce açıklandığına göre, düşen Mısır Hava Yolları uçağı; İsaril hava koridorlarına yaklaşmamak için 1967 Arap-İsrail savaşından bu yana Lefkoşa’ya inmek isteyen her Arap uçağının takip ettiği normal hattı takip etmiş ve Kıbrıs’a Baf üzerinden Lefkoşa’ya gelen uçak, hava alanı üzerinden geçtikten sonra irtifa kaybetmek için Girne üzerinden dönmüş ancak çok fazla irtifa kaybettiğinden olacak dağa çarparak düşmüştür.”