Bilinmeyen bir değer... Raif Denktaş ve Gorilla Guru
İki yıl önce Lefkoşa Bandabuliya'da henüz kapanmamış olan Hippo isimli mütevazi ama bir o kadar da kapısı gösterişli dünyalara açılan koleksiyoncu dükkanına girmiştim.
Hasan Yıkıcı
İki yıl önce Lefkoşa Bandabuliya'da henüz kapanmamış olan Hippo isimli mütevazi ama bir o kadar da kapısı gösterişli dünyalara açılan koleksiyoncu dükkanına girmiştim.
Bendeki plak aşkının da yeni yeni depreştiği bir dönemde, ayaklarım kendiliğinden ve doğrudan plakların olduğu köşeye gitti. En önde üzerinde kocaman “Gorilla Guru – Raif” yazan bir plak. Kapağında genç bir adamın portresi.
“Bu hangi Raif?” diye sordum, Hippo'nun sahibi Halil Duranay'a... Ve ilk kez o gün ABD'de yaşayan bir Denktaş olduğunu öğrendim. Hem de plağı vardı. Hem de şarkıları tekrar tekrar dinlenmeye değerdi. Ve tüm bu karşılaşmalar içinde, bu gizemli Raif'in kim olduğu sorusu kabarıyordu içimde.
Kime sorduysam ya bilmiyordu ya da iletişim bilgisi yoktu. En sonunda en kolay yöntemi denedim, facebook'un arama motoruna Raif Denktaş yazdım. Karşıma profil resmi Gorilla Guru albümünün kapağı olan biri çıktı. İsmi Raif Denktaş. Yazıştık. Birbirimizi tanıdık. Ve en sonunda ABD'den Kıbrıs'a aylar içinde ulaşan, tamamı el yazısı ile yazılmış bir mektup aldım.
Çok gecikmiş bir tanışma oldu, ikimiz için de. Ve şimdi de bir başka gecikmiş tanışmayı siz okuyuculara sunuyorum. Karşınızda, Türkiye Adapazarı doğumlu, müzisyen, 2002 yılında Grammy Ödülleri'nin juri üyelerinden, “Gorilla Guru” albümünün mimarı, Rauf Denktaş'ın kardeşi oğlu, Carlos Santana'nın arkadaşı, taksi şoförlüğünden emekli, Sıla 4 hayranı Raif Denktaş.
Adapazarı'ndan New York'a
Raif Denktaş, Türkiye'de Adapazarı'nda Mayıs 1949’da doğdu. 9 yaşında, mühendis olan babası ile Amerika'ya gitti, 1 yıl sonra Türkiye'ye İzmir'e döndü ve eğitimine devam etti. 1966 yılında tekrar ABD'ye gitti ve artık yaşamını orada şekillendireceği bir serüven başladı.
Denktaş, San Fransisco'da Lise'den mezun olduktan sonra, müziğe daha da yoğunlaşmaya başlar. Annesi ona gitar aldığı zaman Raif henüz 15 yaşında idi. Üç yıl sonra, 18 yaşına geldiğinde ise ilk grubu olan Rose Lotus'u kurar. Raif yakın arkadaşı John Roman ile ilk şarkılarını bestelemeye başlar, çeşitli mekanlarda sahne almaya, sahnenin ışıltısına karışmaya başlar.
Gorilla Guru'ya doğru
Fakat bu grup ile yolculuğu uzun sürmez. Bir kaza neticesinde gruptan ayrılmaya ve New York'a gelmek zorunda kalan Raif Denktaş, burada bu kez iz bırakıcı bir maceraya başlar.
Raif, New York'ta yeni bir grup kurar, yeni şarkılar bestelemeye başlar ve 4 yıllık bir çalışmanın ardından Gorilla Guru albümünü çıkartırlar. Albüm 2 farklı stüdyoda kayıt edilir, toplam 16 farklı müzisyen ise albüme emek verir. Bugün bu rock ve folk ezgileriyle harmanlanmış bu albüm, plak formatından Kıbrıs'ın güneyindeki Magos Record Shop'ta bulunabilir.
Santana ile tanışma
Raif, Lise son sınıfta kendi müzikal kimliğinin oluşmasında da etkisi reddedilmeyecek bir kişiyle tanışır. Bu kişi Carlos Santana'dan başkası değildi. O günleri mektubunda şöyle anlatıyor Raif, “Lise son sınıfta tanıştım. Hem o hem ben kendi kendimize gitar çalmasını öğrenmiştik fakat henüz beste yapamadığımız zamanlardı. Okul bittikten sonra bazen o benin evime, bazen de ben onun menajerinin dairesine gidip dinlediğimiz şarklıları tekrar çalmayı dener, 33'lük plaklardan kopyalar çekerek performans yapardık. 1 yıl boyunca beraber takıldık. Daha sonra ikimiz de ayrı ayrı gruplar kurup, ayrı ayrı sahne almaya başladık. 19-20 yaşlarındaydık. Santana, 69'da katıldığı “Woodstock” festivalinin ardından Colombia plak şirketinden ilk plağını çıkarttı.”
Gorilla Guru, Kıbrıs'tan kalkıp ABD'ye ulaşan bir esinti
Raif Denktaş'ın ilk ablümü Gorilla Guru'nun ilk 4 şarkısı San Fransisco'daki ilk gurubu olan Rose Lotus ile kayıt edildi. Denktaş, ilk 4 şarkının kaydının Santana'nın da ilk albümünü kaydettiği Pasific Recording Stüdyosu'nda kaydedildiğine dikkat çekmekte. Denktaş, albümün analog olarak kaydedildiğinin altını çizerek, “Pasific stüdyosu zamanın en iyi ve kaliteli stüdyolarından biriydi” diyor.
Peki albümün ismi neden Gorilla Guru? Denktaş, albüm ile aynı ismi taşıyan şarkının sözlerini New York'ta tanıştığı, Gorilla Guru isminde bir kişinin gerçek hayat hikayesinden esinlenerek yazdığını belirtiyor. Fakat detay vermiyor, “bir gün yüz yüze tanıştığımızda anlatırım, hikaye uzun ve gerçek” diyor.
Albüm toplamda 4 yılda tamamlanıyor. Raif, ilk grubundan ayrıldıktan iki sene sonra geriye kalan üç şarkıyı üç senede tamamlayabiliyor.
Albümü dinlediğimizde ise, baştan sona bir yandan 60'ların sonralarında yükselen rock etkisini, diğer yandan ise Kıbrıs'ın folk müziklerindeki ritim akışını hissedebiliyorsunuz.
Denktaş'ı etkileyen müzisyenler
Denktaş'ın Sanata ile tanışması gibi daha pek çok müzisyenden etkilenmesi de hem dönemsel hem de mekansal anlamda bulunduğu mevcudiyetle alakalı. 60'ların sonu, 70'lerin başı rock, fusion ve blues rüzgarların estiği bir dönem. Ve böyle bir dönemde Raif ABD'de! Daha ne olsun... Denktaş mektubunda, kendisini etkileyen sanatçıları hiç sıkılamdan sıralıyor, “Beatles, Rolling Stones, Eric Clapton, Roy Orbison, B.B. King, Albert King, Albert Coluns, Sam and Dave, Boby Blue Bland, Aretha Franklin...” Sadece yabancı değil, aynı zamanda Türkiye'den de Barış Manço'dan çok etkileniyor Denktaş.
Sıla 4 ve yeğeni Raif Denktaş etkisi
Denktaş, trafik kazasında hayatını kaybeden Raif Denktaş ile de yeğen. “Kuzenimin Sıla 4 ile yapmış olduğu şarkılardan çok etkilendim” diye yazıyor mektubunda. Gorilla Guru albümünde de yer yer Sıla 4'ü andıran bir hava olduğu reddedilmez bir gerçek.
Mektubunda “çadırımın üstüne” parçasına vurgu yapıyor ve şöyle yazıyor: “Bu şarkı epeyi ilgi gördü. Bu şarkıda batı ile doğu müziklerini ve enstrümanlarını bir araya getirmeye çalıştım.
Denktaş ayrıca, Celebration parçasını Kıbrıs'ın popüler 5/8'lik ritimlerini kullanarak bestelediğini vurguluyor.
“Kıbrıs'ta konser vermek istiyorum”
Ara ara Kıbrıs'a da geldiğini ve burada bir küçük çaplı da olsa bir konser vermek istediğini belirten Denktaş, Ada'yla ilgili şunları yazıyor, “Benim zamanımdan buyana Kıbrıs çok değişmiş. Müzik ve kültürel yönleriyle her iki toplumda eskisi gibi huzurla bir araya gelebileceğini düşünüyorum. Politika ve kültür kavgalarını bir yana koyduktan sonra, Kıbrıs tarihinden öğreneceğimiz çok şey var. Her şeyin çok güzel olacağına inanıyorum.”
“Müzikle uğraşmaktan hiç yorulmayacağım”
Denktaş 70'lerde sadece müzikle uğraşmadı. Aynı zamanda hayatını sürdürebilmek ve para kazanmak için farklı farklı işlerde çalıştı. Restorantlarda, bayilerde, sigorta şirketlerinde çalıştı. Taksi şoförlüğü yaptı. Ve 2007 yılında buradan emekli oldu. Emekliliğinin üstünden 10 yıldan fazla zaman geçmiş olmasına rağmen mektubunu şu ifadelerle bitiriyor Denktaş
“Emekli olmanın beni nereye getireceğini hala daha bilmiyorum. Bunu kendime sormaktayım. Yaptığım bütün işleri severek yaptım. Tabii ki müzik ile uğraşmaktan hiçbir zaman yorulmayacağım.”
Raif Denktaş’ın 1978 yılında çıkarttığı uzun çalar albümü.
Raif Denktaş’ın gençlik yılları.