Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu’na bağlı dernek başkanları ve temsilcileri, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası dolayısıyla Engelsiz Yaşam Evi binası önünde basın toplantısı düzenledi, engellilerin sorunlarına bir kez daha dikkat çekildi.  Toplantıda, engelliler için 14 maddelik istem paketi açıklandı.

Saygı duruşunun ardından bina girişine bir siyah bir de normal çelenk bırakıldı. Ardından konuşmalara geçildi.

Yücetürk: “Engelsiz Yaşam Evi projesi yılan hikayesine döndü”

Kıbrıs Türk Görmezler Derneği ve Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu Başkanı Derviş Yücetürk, burada yaptığı konuşmasında engelliler için 14 maddelik istem paketlerinin olduğunu söyledi.

Yücetürk, yılan hikayesine dönen Engelsiz Yaşam Evi Projesi’nin 2014’te temellerinin atıldığını ve 10 yılda tamamlandığını ifade etti.

48 yataklı olan projenin 32’ye düşürüldüğünü kaydeden Yücetürk, dün ise 32 kişilik projenin de 28’e düşürüldüğünü öğrendiklerini söyledi.

Bugüne kadar kendilerini iyi yönetemeyenler için bina girişine siyah çelenk koyduklarını dile getiren Yücetürk,  normal çelengin ise hiçbir zaman kendilerine desteklerini esirgemeyenler için olduğunu belirtti.

Engellilerin yıllardır ‘üvey evlat’ muamelesi gördüğünü öne süren Yücetürk, ekonomik koşullar nedeniyle de zor günler geçirdiklerini dile getirdi.

“Biz siyaset yapmıyoruz. Siyaset üstü konuşuyorum. Engelliler konusu siyaset üstüdür ve tüm siyasileri ilgilendirmektedir.” diye konuşan Yücetürk, ilgi ve desteği yeterince göremediklerini dile getirdi.

2006’dan 2023’e kadar tek bir engellinin işe alınmadığını belirten Yücetürk, geçen yıl göstermelik olarak 30 kişinin işe alındığını ancak bu konuda da siyaset yapıldığını öne sürdü.

Hükümet yetkililerine ve siyasi partilere eleştirilerde bulunan Yücetürk, hiçbir konuda mutlu olmadıklarını söyledi.

Engelsiz Yaşam Evi’nin yatılı bir proje olduğuna dikkat çeken Yücetürk, “Aldığımız bilgiye göre, burası yıl içinde açılacak. Ancak yatılı değil. Rehabilitasyon merkezi olarak açılacak. Amacından uzaklaşıldı. Engelsiz Yaşam Evi’nin amacı bu değildir.” ifadelerine yer verdi.

 Arı: “Yıllar geçse bile problemler yerinde sayıyor”

Engelli Aileleri Dayanışma Derneği Başkanı Refia Arı da, yıllar geçse dahi problemlerinin yerinde saydığını dile getirdi.

Engelsiz Yaşam Evi’nin atıl vaziyette durduğunu ifade eden Arı, binanın kuşlar tarafından istila edildiğini kaydetti.

Söz konusu binayla ilgili kulaktan dolma bilgiler olduğunu belirten Arı, projenin başından itibaren yer aldığını ve bir engelli annesi olarak da engellilerin yaşadığı tüm sıkıntıları yakından takip ettiğini söyledi.

Arı, Engelsiz Yaşam Evi Projesi başlarken amaçlarının ileriki yaşta, kimsesi olmayan engelli bireyler ile küçük yaşta olan engellilerin kalabileceği bir bina yaratmak olduğunu ancak söz konusu binanın rehabilitasyon merkezi olarak açılacağını öğrendiklerini dile getirdi.

Yaşananlardan dolayı üzgün olduğunu belirten Arı, söyleyecek söz bulamadığını ifade etti.

Özerdem: “Devlet yetkilileri engellilerin önünü açmalı”

Umut Otizm Derneği Başkanı Mustafa Özerdem de, Engelliler Haftası dolayısıyla 10 yıldır atıl vaziyette olan Engelsiz Yaşam Evi için bir başlangıç yapılmasının kendilerini burukluktan sevinçli hale getirdiğini söyledi ancak “bu yeterli değildir” dedi.

“Engelsiz Yaşam Evi, önce rehabilitasyon merkezi olarak daha sonra bizim ihtiyaçlarımızı karşılayan bir merkez olarak açılmasını görmek en büyük arzumuzdur. Bunu bize sağlamalılar” diye konuşan Özerdem, engelli olarak yaşamanın zor olduğuna dikkat çekti.

Engelleri aşabilmek için yeterli kaynağın ayrılması gerektiğini ifade eden Özerdem, devlet yetkililerini engellilerin önünü açmaya davet etti.

 Çaluda: “Engellilik sorunu diğer toplumsal sorunların bir parçası”

Kıbrıs Türk Zihinsel Engelliler Derneği Başkanı ve Engelliler Federasyonu Asbaşkanı Melek Çaluda, yasaların geçtiğini ancak uygulanmadığını dile getirdi.

Engelsiz Yaşam Evi’nin 10 yıldır açılamadığını ve çok üzgün olduğunu ifade eden Çaluda, engellilik sorununun diğer toplumsal sorunların bir parçası olduğunu kaydetti.

Engellerin, kamu politikaları ve toplumsal düzenlemelerle kaldırılması gerektiğini vurgulayan Çaluda, “insan hakları açısından engellilik sorununun özü budur. Bu sorunun çözümünde atılması gereken ilk adım, engelli kişilerin ve onların karşı karşıya olduğu engellerin görünür hale getirilmesidir” dedi.

Çaluda, çocuğun engelli doğduğunu fark eden ya da daha önceden bunu öğrenen aileler için travmaların yaşanacağı dönemde anne ve babaların geçirdikleri ruh halini ve yapılması gerekenleri anlatan bir merkez, danışmanlık hizmetleri ve aile danışmanlığının ülkede maalesef olmadığını ifade etti.

14 maddelik istem paketi

Öte yandan, Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu Yönetim Kurulu'nun almış olduğu 14 maddelik istem paketi şu şekilde:

“Engellilerin genel sorunlarını çözecek engelliler dairesinin acilen kurulması.

Bugüne kadar kamuya yapılmayan yeterli engelli istihdamın acilen yapılması ve sağlık kurulu raporu nedeni ile istihdam edilemeyen engellilere de asgari ücret düzeyinde nakdi yardım sağlanması.

18 Yaş Üstü Engelliler Rehabilitasyon Merkezleri ile yakında açılması planlanan Engelsiz Yaşam Evi’ne devlet tarafından ihtiyaç duyulan kadrolarla ilgili gerekli çalışmaların acilen tamamlanması ve gerekli yasaların yapılması.

KKTC Meclisi'nden geçen B.M. Engelli Hakları Bildirgesi'nin acilen uygulanması için gerekli tüzüklerin ivedilikle çıkarılması.

Engellileri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası altında mevcut olan Derecelendirme, İş koşulları ve Nakdi Yardımlar Hak ve Ödevler Tüzükleri'nin iyileştirilmesi ve yasallaşmış olan Özel Eğitim Yasası ile ilgili tüzüklerin biran önce tamamlanıp çıkarılması.

Engelli yurttaşlarımızın kamuya açık alanlarda ve kamuya yönelik hizmetlerden eşit şekilde yararlanmalarını engelleyen ulaşım, dolaşım ve erişim sorunlarına ivedi çözüm getirilmesi.

Özel bakıma gereksinimleri olan engellilerin ailelerinin maddi durumuna bakılmaksızın bakıcılarına asgari ücret düzeyinde maaş bağlanması.

Yaşamlarını nakdi yardımla sürdüren engellilere elektrik, su ve telefon gibi gerekli muafiyetlerin acilen sağlanması.

İlçe merkezlerinde bulunan özel eğitim okullarına ve/veya kaynak sınıflara ve/veya kaynaştırılmış eğitime devam eden engelli çocukların tamamının ulaşımlarını sağlayacak servislerin konulması ve servislerde bakıcı olması.

Bakanlar Kurulu kararı ile 1985 yılında Kıbrıs Türk Görmezler Derneği ile Engelsiz Yaşamı Destekleme Derneği'ne tahsis edilen merkez bina ve okul arsalarının bir an önce tapularının verilmesi için gerekli yasal işlemlerin yapılması.

Kaynaştırılmış eğitime giden engelli çocukların gölge öğretmenliklerini yapacak olan kişilerin ödeneklerinin verilebilmesi için yasal düzenlemenin yapılması.

Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu’na bağlı Kıbrıs Türk Zihinsel Engelliler Derneği Umut Otizm ve Engelli Aileleri Dayanışma derneklerine yer veya bina tahsis edilmesi için acilen gereğinin yapılması.

Engellilerin sorunlarını gerçek anlamda çözecek olan, engellileri koruma rehabilite ve istihdam yasası altında oluşturulan engelliler komitesinin koordinatör bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde en az 2 ayda bir toplanmasının acilen sağlanması.

Bugüne kadar hayır kurumu derneklerinden yapmış oldukları gelir sağlayıcı etkinliklerden haksız yere devlet tarafından alınan yüzde 5’lik KDV vergilerinin sıfırlanması için gerekli yasanın acilen düzeltilmesi.”

Haber ve fotoğraf: Mehmet Kara