Bir Fotoğraf, Binlerce Duygu

Unite Cyprus Now üyesi bir Kıbrıslı Rum kadın Derinya barikatından ilk geçiş yapanlardandı. Fotoğraf makinesi objektifi bu kadının elinde Yunanca ve Türkçe “BARIŞ” yazılı pankartıyla iki barikat arasında koştuğu anı ölümsüzleştirdi.

Tek başına, tek bir yorum gerektirmeksizin gerçekten binlerce kelimeye bedel simge fotoğraflardan biri… Uluslararası ajansların fotoğrafçılarının büyük olaylar gerçekleştiğinde çekip de sonrasında dünya çapında viral olmasını arzuladıkları fotoğraflardan…   

Yeşil hat, sağda solda dikenli teller ve ortada ΕΙΡΗΝΗ, BARIŞ yazılı bayrağın dalgalanarak ilerlemesi. Tam da yaşadığımızı gösteren bir görüntü… Var olmaya devam eden sorun, dikenli tellerle bu sorunun ortaya konulması; paralel olarak bir taraftan diğer tarafa bir geçiş noktasının daha açılmasıyla güçlenen umudun yansıtılması.           

Geçiş; bir arada var olmaya, karşılıklı anlayışa, karşılıklı saygıya, stereotipleri yıkmaya, serbestçe olmasa da bir arada yaşama kültürüne katkı koyan geçiş… Hiç serbestçe değil… Bariyerlerle, ortada yeşil hatla, dikenli tellerle, prosedürlerle, her iki tarafta da kimlik göstermeyle yapılan geçişler…   

Oraya, Derinya barikatına daha açıldığı günden, ilk günden birçok Kıbrıslı Rum akın etti. Bir duygu ölçer olsaydı sanırım binlerce duygu kaydedilirdi. Bu duygular üç farklı kategoride özetlenebilir.

İlk kategoride diğer şeylerin yanında öfke, hiddet ve kızgınlık vardır. Bu duygular barikatın açılmasını istemeyen topluluğun duygularıydı. Bazıları Tasos İsaak ve Solomos Solomu’nun 1996 yılında Derinya’da öldürülmelerinden ötürü yaşadıkları duygusal sebeplerle barikatın açılmasını istemezken bazıları diğer tarafa geçişin Kıbrıs Rum tarafındaki ekonomiyi olumsuz etkileyeceğini düşündüğü için açılmasını istemiyor. Bir diğer grup ise gerek şimdi gerekse gelecekte Kıbrıslı Türklerle herhangi bir şekilde temas kurulmasını istemediği için barikatın açılmasını istemiyor.        

İkinci kategori ise hislenme, nostalji, hatıralar, sabırsızlık, donukluk, acı içerir. Bu duyguları 44 yıl sonra ilk kez evlerini ve mülklerini görenler yaşadı. Bu kişilerin mülkleri bugün geçişe açık olan noktada erişilmeyen bölge olarak duruyordu. Evinin önünde kıpırdamadan duran kişinin görüntüsünü aklımdan çıkaramıyorum. İçeriye girme imkânı yoktu. Yere yığılmamak için arkadaşına yaslandı ve hıçkırıklara boğuldu…           

Üçüncü kategoride hislenme, mutluluk, iyimserlik, memnuniyet, mücadele ve umut duyguları vardır. Bu kişiler, bariyerler bir bir kalktıkça çözüme daha yakın olduğumuza içtenlikle inanan kişilerdir. Geçiş noktasında Kıbrıslı Rumlar ile Kıbrıslı Türklerin bütünleşmeleri duygu yüklü görüntülerdi. Barikatların, engellerin olmadığı geleceğin birleşik Kıbrıs’ına dair ışığın olduğu, olumlu duygular içeren ve umut dolu görüntüler.

İşte bu fotoğraf tüm bu duyguları yansıtıyor. Hepsini. Barikatların açılmasına karşı olanları da… Fotoğrafa iyi bakınız. Kıbrıslı Rumların binlerce duygusunu içeren üç kategorideki tüm unsurlar vardır bu fotoğrafta.    

Peki, benim duygularım hangi noktadadır? İkinci ve üçüncü kategori arasında bir yerde… Bir de küçük ek yapılabilir. Sanırım (diğer tarafla herhangi bir ilişki kurmak istemeyenler hariç) her üç kategoriye de dahil edilebilecek bir ektir bu. Barikatların açılması olumlu bir şeydir ve paralel olarak çözüm doğrultusunda gayret gösterirsek yapıcı bir şekilde işlev görebilir. Çözüm olmaksızın tüm barikatların açılması zaman içerisinde kadife bölünmeye ve sonsuza dek ayrılığa götürür.        

Ne olursa olsun, fotoğrafçıya tebrikler. Fotoğrafı çeken, POLİTİS gazetesi muhabiri Hristos Theodoridis’tir. Bir fotoğraf, binlerce kelime, binlerce duygu ve bu makaledeki 464 sözcük…

Μια φωτογραφία, χίλια συναισθήματα

Μια ελληνοκύπρια, μέλος της ομάδας Unite Cyprus Now, ήταν από τους πρώτους που πέρασε το οδόφραγμα της  Δερύνειας . Ο φωτογραφικός φακός την απαθανάτισε την ώρα που έτρεχε εν τω μέσω των δύο οδοφραγμάτων με μια λευκή σημαία που έγραφε «ΕΙΡΗΝΗ» στα ελληνικά και στα τουρκικά.

Μια εμβληματική φωτογραφία, η οποία από μόνη της και χωρίς κανένα σχολιασμό, είναι από αυτές πραγματικά που μπορούν να πουν χίλιες λέξεις. Από αυτές που επιδιώκουν να τραβήξουν οι φωτογράφοι των διεθνών πρακτορείων σε μεγάλα γεγονότα, για να την κάνουν στην συνέχεια viral ανά το παγκόσμιο.

Πράσινη γραμμή, δεξιά και αριστερά συρματοπλέγματα και στη μέση να ανεμίζει η λευκή σημαία με τις λέξεις ΕΙΡΗΝΗ,  BARIŞ.  Λέει ακριβώς αυτό το οποίο βιώνουμε. Ένα πρόβλημα που εξακολουθεί να υπάρχει και απεικονίζεται με τα συρματοπλέγματα, εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα, η οποία ενισχύεται από τη διάνοιξη ενός ακόμα σημείου διέλευσης από τη μια πλευρά στην άλλη.

Διέλευσης, η οποία ενισχύει την συνεύρεση, την αλληλοκατανόηση, τον αλληλοσεβασμό, την κατάρριψη στερεοτύπων, την ενίσχυση της κουλτούρας της συμβίωσης, αλλά όχι ελεύθερης. Καθόλου ελεύθερης. Με εμπόδια, με πράσινη γραμμή στη μέση, με συρματοπλέγματα, με διατυπώσεις, επιδείξεις ταυτοτήτων ένθεν και ένθεν.

Εκεί, στο οδόφραγμα της Δερύνειας, την πρώτη μέρα διάνοιξής του, συνέρρευσαν πολλοί Ελληνοκύπριοι. Αν υπήρχε μετρητής συναισθημάτων, θα κατέγραφε νομίζω  χίλια διαφορετικά συναισθήματα, τα οποία συνοψίζονται σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες.

Η πρώτη κατηγορία, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων οργή, θυμό, αγανάκτηση. Από όσους δεν ήθελαν να ανοίξει το οδόφραγμα, άλλοι για συναισθηματικούς λόγους που αφορούν τη δολοφονία των Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού το 1996 στη Δερύνεια, άλλοι γιατί θεωρούν ότι η διέλευση προς την άλλη πλευρά θα πλήξει οικονομικά την περιοχή στην ελληνοκυπριακή πλευρά και άλλοι γιατί απλά δεν θέλουν καμίας μορφής επικοινωνία είτε τώρα είτε στο μέλλον με τους Τουρκοκύπριους.

Η δεύτερη κατηγορία, περιλαμβάνει συγκίνηση, νοσταλγία, αναμνήσεις, ανυπομονησία, μούδιασμα, πόνο . Τα συναισθήματα αυτά τα ένιωσαν πρόσφυγες και οι άνθρωποι που είδαν για πρώτη φορά μετά από 44 χρόνια τα σπίτια και τις περιουσίες τους, οι οποίες βρίσκονταν αποκλεισμένες στο σημείο το οποίο σήμερα είναι ανοικτό προς διέλευση. Δεν μπορώ να βγάλω από το μυαλό μου την εικόνα του ανθρώπου που στεκόταν σαστισμένος μπροστά από το σπίτι του, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να μπει μέσα. Ξέσπασε σε λυγμούς, την ίδια ώρα που υποβασταζόταν από φίλο του για να μην καταρρεύσει.

Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει  συναισθήματα συγκίνησης, χαράς, αισιοδοξίας, ικανοποίησης, αγώνα και ελπίδας. Από τους ανθρώπους οι οποίοι πιστεύουν βαθιά ότι πιο κοντά στη λύση βρισκόμαστε όσο ένα-ένα τα εμπόδια φεύγουν. Συγκινητικές ήταν και οι εικόνες της πρόσμιξης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων στο σημείο διέλευσης. Γεμάτες, φως, θετικά συναισθήματα και ελπίδας για την ενωμένη Κύπρο του μέλλοντος, χωρίς οδοφράγματα, χωρίς εμπόδια.

Και αυτά τα αποτυπώνει η φωτογραφία. Όλα. Αν και θα διαφωνήσουν όσοι αντιτίθενται στη διάνοιξη των οδοφραγμάτων. Δείτε την καλά. Έχει όλα τα στοιχεία που παραπέμπουν στις τρεις κατηγορίες των χιλίων συναισθημάτων των Ελληνοκυπρίων.

Πού στέκονται τα δικά μου συναισθήματα; Κάπου ανάμεσα στην κατηγορία δύο και τρία. Καταθέτοντας και μια μικρή προσθήκη, την οποία νομίζω ότι ενστερνίζονται άνθρωποι και από τις τρεις κατηγορίες (με εξαίρεση αυτών οι οποίοι δεν θέλουν να έχουν καμία σχέση με την άλλη πλευρά). Η διάνοιξη οδοφραγμάτων, είναι θετική και μπορεί να λειτουργήσει εποικοδομητικά, εάν παράλληλα εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση της λύσης. Η διάνοιξη και όλων των οδοφραγμάτων χωρίς λύση, οδηγεί σε βάθος χρόνου σε βελούδινο και δια παντός διαζύγιο.

Σε κάθε περίπτωση, συγχαρητήρια στον φωτογράφο. Είναι ο φωτογράφος του ΠΟΛΙΤΗ Χρίστος Θεοδωρίδης. Μια φωτογραφία, χίλιες λέξεις, χίλια συναισθήματα και 578 λέξεις σε αυτό το κείμενο.