Bir Yalan Daha

Bir adım geri. Ve büyük bir ara.
Politikanın derin analizinin yapıldığı günlük yaşamdan bir nebze uzak kalmak kesinlikle şarttır. “Üçüncü göz” her daim daha nesnel, daha geçerli ve daha net görebilendir.
Mesafe katalizördür.
Yeter ki kendi diliniz sizi rahatsız etmesin.
“Doğru düşünmek istiyorsan sessiz kalmayı öğren. Zihnin bulanıkken düşün ve konuşma”.
Bu sözler, okuma yazma bilmeyen bir kadının bilgece sözleridir.
Bu kadın dağlarda yaşamış, çok zor koşullara göğüs germeyi başarmış ve çocuklarını, torunlarını fakirlik içerisinde büyütüp yetiştirmiştir.  
****
Marulla nene sustu. Haftalar önce.
Sözlerini fiiliyata geçirmek için seni kaybetmem gerekmiş demek ki...
Sana, olduğun yerde iyilikler dilerim. Eğer bir yerdeysen, bir yerde varsan bir gözün kapalı ve kaşının saçlarının köklerine dek kalktığı kendine has o gülümseyişin yüzündedir.
Tamam, haklıydın...   

Ağız kapalıyken bir adım geri çekildiğinde, mikrofona yaslanmış sesler, sözcükler, cümleler pek çok düzensiz parçaya bölünürler.
Her taraftan parçalara...
Sağ, sol, kuzey, güney...
Parçalar.
Başlangıçta sana anlamsız gelirler. Daha sonra cesaretini toplayıp soldan gelen parçayı sağdan gelen parçayla birleştirmeye çalışırsın.
Ve birleşirler!
Kuzeyden geleni güneyden geleni birleştirme girişiminde bulunursun.
Ve onlar da birleşirler!
Bir parça ötekini tamamlar ve aniden tüm puzzle tamamlanmış olur.
Budur. Bir puzzle.
***

Evet, sol sağ ile tamamlanabilir. Ve kuzey de güneyle. Ve Yunanca, Türkçeyle. Ve aklınıza gelen tüm diğer bileşimler! Tüm parçalar bir araya geldiklerinde basit bir sözcüğü oluştururlar: Yalanlar.     

Bu coğrafyadaki siyasi retorik (belki de başka coğrafyalarda da belki de her yerde; kesin olarak emin olduğum bir konu değil) yalana dayalıdır.
Coğrafyayı bölünmüş tutan en büyük sorunla ilgili retorik de aynıdır.   
“Suçlu, siyasi eşitliği kabul etmeyen Kıbrıslı Rumlardır.”
“Suçlu, garantilerin devamını isteyen Kıbrıslı Türklerdir.”
“Suçlu, nesnel olmayan Birleşmiş Milletlerdir.” 
“Suçlu Türkiye’dir.”
“Suçlu Yunanistan’dır.”
“Suçlular iktidar koltuğunda oturanlardır.” 
“Suçlu, iktidar koltuklarını kemiren muhalefettir.”
“Suçlu uygun atmosferi sağlamayan uluslararası konjonktürdür.” 
“Suçlu Türkiye’deki seçimlerdir.”
“Suçlu, yakında gerçekleşecek olan AB seçimleridir.”
Hepsi yalan.     
****

Yukarıda yazanların hepsi topyekûn suçludurlar.
Çünkü esasta siyasi irade yoktur.  İstek yoktur.  Zira olsaydı eğer, şu anda masanın etrafında birbirine suç atanlar şimdi değil, çok uzun zaman önce çözüm bulmaya uğraşırlardı. Masadan çözüm bulmadan kalkmazlardı. Biz geriye kalanlarsa görüşme masası bir sonuç getirene değin baskı yapmak üzere yollarda olurduk.    
***

Ve şimdi ne yapıyoruz Marullacığım? Yine bizim için en üst hedef olan ayrılığın sonlandırılması hedefinin mikrofonların ardında açıklama yapanların da hedefi olduğunu sanarak gizleyici siyasi bahaneler tarafından sürüklenme sürecine mi gireceğiz? Gerçeğin farkında olma sorumluluğuyla sonsuza kadar suskun mu kalacağız? Yoksa sıradaki yalanı da çiğnemeden yutacak mıyız?      

Hatırlıyorum da üniversitede, felsefe ve siyaset dersinde müthiş bir ayrıntılı çalışma ve düşünme- tartışma yaşamıştık.
Bu tartışma sonrasında biz öğrenciler siyasi arenanın bilge, entelektüel ve geniş vizyona sahip kişiler için uygun olmadığı sonucuna varmıştık.
Bize göre, siyasi arena fırsatçıların, çıkarcıların, kendini beğenmişlerin ve yalakalığı sevenlerin faaliyet gösterecekleri bir alandı.
İşte bu kişiler iktidar pozisyonlarını işgal ettiklerinde, böylesi bir zihniyeti ileri götürürler.
Bu noktadaki soru “neden cesur adımlar atmazlar” sorusudur.
Yanıt ise iki kelimedir: İktidar manyaklığı.

YENİDÜZEN için yazılmış Yunanca özgün metinden çeviri: Çağdaş Polili

Ένα ψέμα ακόμα

 Ένα βήμα πίσω. Και ένα μεγάλο διάλειμμα. Μια μικρή αποστασιοποίηση από την καθημερινή σε βάθος ανάλυση της  πολιτικής είναι τελικά αναγκαία. Το «τρίτο» μάτι είναι πάντα το πιο αντικειμενικό, το πιο έγκυρο, αυτό που μπορεί να δει πιο καθαρά. Η απόσταση είναι διαλύτης. Φτάνει να μην παρασέρνεσαι από την ίδια σου τη γλώσσα. «Να μάθεις να σιωπάς αν θέλεις να σκέφτεσαι σωστά. Να σκέφτεσαι και να μην μιλάς όταν θολώνει το μυαλό σου». Λόγια σοφά μιας αγράμματης γυναίκας που ζούσε στα βουνά καταφέρνοντας να επιβιώσει πολλών αντιξοοτήτων, αναγιώνοντας παιδιά και εγγόνια στη φτώχεια.      

Σιώπησα γιαγιά Μαρούλλα. Πολλές βδομάδες. Έπρεπε να σε χάσω για να κάνω πράξη τα λόγια σου. Να ‘σαι καλά εκεί που είσαι. Κι αν κάπου υπάρχεις, σίγουρα θα έχεις αυτό το αυτάρεσκο χαμόγελο με το ένα μάτι κλειστό και το φρύδι σηκωμένο μέχρι τις ρίζες των μαλλιών σου. Εντάξει, είχες δίκιο…

 Εκεί στο ένα βήμα πίσω με το στόμα κλειστό, οι προτάσεις των φωνών πίσω από τα μικρόφωνα κόβονται σε ακανόνιστα κομμάτια.  Από παντού κομμάτια. Δεξιά, αριστερά, βόρεια, νότια. Κομμάτια . Στην αρχή δεν σου κάνουν νόημα. Και μετά τολμάς να πάρεις αυτό που ήρθε από αριστερά και να δοκιμάσεις να το ενώσεις με αυτό που ήρθε από δεξιά. Και ενώνεται! Τολμάς να πάρεις το κομμάτι που ήρθε από βόρεια για να το ενώσεις με αυτό που ήρθε από νότια. Και πάλι ενώνεται! Το  ένα κομμάτι, συμπληρώνει το άλλο και ξαφνικά έχεις ένα ολοκληρωμένο παζλ . Αυτό είναι. Ένα παζλ. 

 Ναι, η αριστερά μπορεί να συμπληρώσει τη δεξιά. Και ο βοράς το νότο. Και τα ελληνικά, τα τούρκικα.  Και όποιον άλλο συνδυασμό σκεφτείτε! Όλα μαζί τα κομμάτια, σχηματίζουν μια απλή λέξη: Ψέματα.

Η πολιτική ρητορική σε αυτό τον τόπο (ίσως και αλλού, ίσως και παντού, δεν βάζω το χέρι μου στη φωτιά) είναι στηριγμένη στο ψέμα. Και η ρητορική σε ότι αφορά στο μεγαλύτερο πρόβλημα που κρατά μοιρασμένο τον τόπο, το ίδιο.

«Φταίνε οι Ελληνοκύπριοι που δεν αποδέχονται την πολιτική ισότητα». «Φταίνε οι Τουρκοκύπριοι που επιθυμούν συνέχιση των εγγυήσεων». «Φταίνε τα ΗΕ γιατί δεν είναι αντικειμενικά». «Φταίει η Τουρκία». «Φταίει η Ελλάδα». «Φταίνε αυτοί που κάθονται στις καρέκλες της εξουσίας». «Φταίει η αντιπολίτευση που ροκανίζει τις καρέκλες της εξουσίας». «Φταίνε οι διεθνείς συνθήκες που δεν ευνοούν το κλίμα». «Φταίνε οι εκλογές στην Τουρκία». «Φταίνε οι ευρωεκλογές που έπονται». Όλα ψέματα.  

Φταίνε όλα τα παραπάνω μαζί γιατί κυρίως δεν υπάρχει πολιτική βούληση. Δεν υπάρχει θέληση. Γιατί αν υπήρχε θα ήταν, όχι τώρα, αλλά εδώ και πάρα πολύ καιρό, όλοι αυτοί που ρίχνουν το φταίξιμο ο ένας τον άλλο γύρω από ένα τραπέζι να προσπαθούν να βρουν τη λύση. Δεν θα έφευγαν από αυτό το τραπέζι χωρίς αυτή τη λύση. Θα ήμασταν όλοι οι υπόλοιποι στους δρόμους να πιέζουμε μέχρι να στρωθεί το τραπέζι των συνομιλιών.  

Και τώρα τι κάνουμε καλή μου Μαρούλλα; Θα μπούμε ξανά στη διαδικασία να παρασυρόμαστε από πολιτικά συγκεκαλυμμένες δικαιολογίες, νομιζόμενοι ότι ο δικός μας ύψιστος στόχος του τερματισμού της διαίρεσης είναι και στόχος αυτών που το δηλώνουν πίσω από τα μικρόφωνα; Θα μείνουμε για πάντα στη σιωπή με λάφυρο τη συνειδητοποίηση της αλήθειας; Ή θα φάμε αμάσητο το επόμενο ψέμα;

Στο Πανεπιστήμιο, στο μάθημα της φιλοσοφίας και πολιτικής, μετά από μια ενδελεχή μελέτη και στοχασμό μέσα από τη διαδικασία της ρητορικής, είχαμε θυμάμαι καταλήξει οι φοιτητές στο συμπέρασμα ότι ο πολιτικός στίβος δεν επιλέγεται ως χώρος ενάσκησης δραστηριότητας των σοφών, των λογίων και των ευρυμαθών. Ο πολιτικός στίβος επιλέγεται ως χώρος ενάσκησης δραστηριότητας των καιροσκόπων, των συμφεροντολόγων, των αυτάρεσκων και των όσων απολαμβάνουν τις προς αυτούς υποκλίσεις από εκείνους που θεωρούν κατώτερούς τους. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι όταν καταλαμβάνουν τις θέσεις εξουσίας, αναπτύσσουν την παρωχημένη αντίληψη ότι εκείνοι τους οποίους θεωρούν κατώτερους, δεν αντιλαμβάνονται τις πολιτικά συγκεκαλυμμένες δικαιολογίες πίσω από την έλλειψη πολιτικής βούλησης για την υλοποίηση θαρραλέων τομών. Και στο ερώτημα «γιατί δεν προχωρούν σε θαρραλέες τομές», η απάντηση είναι μία λέξη: Αρχομανία.
Ο κύριος καθηγητής, δεν διαφώνησε.