Esra Aygın

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, üst düzey BM yetkilisi Jane Holl Lute’un istişarelerine ilişkin BM Güvenlik Konseyi’ne sunduğu raporda, Kıbrıs sorununun çözüm çerçevesini çok net çizdi: BM Güvenlik Konseyi on yıllardır istikrarlı bir şekilde, iki toplumun siyasi eşitliğini yansıtan iki-bölgeli iki-toplumlu bir federasyonu destekliyor.
Guterres, bu mesajıyla hem Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiadis’in tartışmaya açtığı “siyasi eşitlik” hem de “federal çözüm” dışındaki arayışlara yönelik açık mesaj verdi.
Guterres daha önceki raporlarında çözümün şeklini yazmaktan imtina etmişti.

6 maddelik çerçeve

Genel Sekreter, ayrıca, Guterres çerçevesinin 4 Temmuz tarihli bir başka versiyonu olduğuna dair Kıbrıs Rum liderliğinin iddialarına karşılık, taraflara 30 Haziran 2017’de altı maddelik bir çerçeve sunduğunu hatırlattı ve ‘tarafları bu maddeleri yapıcı şekilde dikkate almaları konusunda aciliyetle teşvik ederim’ dedi.

Guterres bu ifadesiyle, kendi adını taşıyan çerçevenin hem tarihine hem de içeriğine ilk kez bu kadar net şekilde sahip çıktı.

11 Şubat 2014 Ortak Açıklamasına ve Crans Montana’ya giden süreçte varılan yakınlaşmalarla elde edilen ilerlemelere de atıf yapan BM Genel Sekreteri, kalıcı bir çözüme ulaşma sorumluluğunun her şeyden önce tarafların elinde olduğunun bir kez daha altını çizdi.

Cep telefonları ile ilgili rahatsızlık

BM Genel Sekreteri Guterres, raporunda, güven yaratıcı önlemlere dair de geçmişe göre farklı bir dil kullanarak cep telefonlarının karşılıklı çalışabilirliği konusundaki gecikmeden duyduğu rahatsızlığı ortaya koydu. Genel Sekreter, özellikle cep telefonlarının karşılıklı çalışabilirliği ile ilgili gecikmenin gerginliğe yol açtığını vurgulayarak, taraflara bu konuda çözümler ve yaratıcı yollar aramaları çağrısında bulundu.

‘Düello’ya son verilmelidir

Genel Sekreter Guterres, tarafların yaptığı resmi açıklamaları ‘düello’ olarak nitelendirerek, adada son aylarda hakim olan olumsuz söylem ve suçlama oyununu da sert bir şekilde eleştirdi. Guterres, ‘Adadaki söylem, hem ton hem içerik açısından toplumları birleştirebilecek ortak bir gelecek ve çözümün sunacağı faydalar yerine, onları ayıran farklılıkları öne çıkardı’ ifadelerini kullandı.  

Sürdürülebilir bir çözüm için iki toplumun hem çözümün çerçevesi  hem de çözümsüzlüğün sonuçları ile bilgilendirilmesi gerektiğini vurgulayan Guterres, ‘Bunun için kutuplaştırıcı söylemlerin ötesinde açık ve yapıcı bir söylemin’ gerekli olduğunun altını çizdi.

Tarafların, anlamlı ve sonuç odaklı bir süreçle kapsamlı çözüme varmak için gerekli siyasi iradeye sahip olduklarına dair şüpheleri gidermekte başarılı olmadığını vurgulayan Guterres,  Lute’un istişarelerinin devam edeceğini belirtti.

Raporunda çözümün çerçevesini ve tarafların izlemesi gereken yolu açık şekilde ortaya koyan Guterres, ancak buna uyulması durumunda süreci tüm gücüyle destekleyeceğini ifade etti.

Yani “varsanız varım” dedi...