Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, “Birleştirilmiş Belediyeler (Değişiklik) Yasa Tasarısı” oy çokluğuyla kabul etti.

Meclisteki oylamada 26 kabul, 5 ret oyu kullanıldı, tasarı oy çokluğuyla onaylandı.

İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi’nde oy çokluğuyla onaylanan söz konusu tasarı, ivedilikle görüşülmek üzere Genel Kurul gündemine sevk edilmişti.

CTP Milletvekili Besim:

“CTP olarak bu yasayla ilgili çok çalıştık”

CTP Milletvekili Filiz Besim, CTP olarak uzun süredir bu yasa ile ilgili 51/95 sayılı yasanın tadil edilmesiyle ilgili ciddi girişimler yaptıklarını ve çalıştıklarını söyledi.

Daha önce yapılan çalışmaları anlatan Besim, 51/95 tadil yasası ve Belediyelerin Birleştirilmesi Yasası'nın çok uzun süredir çalışıldığını, devlette yer alan kurum ve kuruluşlarla saatler süren toplantılar yapıldığını kaydetti.

Tüm komite üyeleri ve katkı koyan herkese teşekkür eden Besim, yasanın önemine vurgu yaptı ve neredeyse yasanın yarısını güncellediklerini söyledi.

Bu yasadan sonra belediyelerle bakanlıklar arasında daha çağdaş bir sistem kurulmasını temenni eden Besim, mekânsal nüfus kayıt sisteminin bakanlıkla iş birliği çerçevesinde yapılması gerektiğine de dikkat çekerek, bu konunun ülkenin kayıt altına alınması açısından önemli olduğunu kaydetti.

Yasa tasarısının 46. ve 51. maddelerine ret verdiklerini söyleyen Besim, yasanın belediyelere hayırlı olmasını diledi.

CTP Milletvekili Barçın:

“Devlet katkılarının bölüşülmesinde değişiklik olacak”

CTP Milletvekili Devrim Barçın, belediye reformunun vatandaşa sunulan hizmetin artırılması konusunda olması ve merkezi yönetimden yapılması gereken maddi katkıların da tartışılması gerektiğini dile getirdi, yerel yönetimler seçimlerinin insanların yönetimden aldığı hizmeti daha çok hissettiğini kaydetti. 

Belediye sayısının 18'e düşürüldüğünü ancak Mülki Yönetimler Yasası uyarınca 20 bin ve üzerinde nüfusu olan yerlerin belediye olabileceğini ifade eden Devrim Barçın, bu çelişkiye işaret etmek istediğini söyledi.

Yerel yönetimlerde istikrarlı bir yönetim olduğunu dile getiren Barçın, belediye reformunu sayı olarak görmediklerini, reformun belediye hizmetlerinin artırılması olması gerektiğini belirtti.

Yasada yapılan değişiklikle devlet katkılarının bölüşülmesinde değişiklik olacağını dile getiren Barçın, böylece Girne, Lefkoşa ve Mağusa belediyelerin devlet katkısının azalacağını kaydetti.

Barçın, bu yasa ile devletin belediyelere bölüşüm şeklinin değişeceğine dikkat çekti.

CTP Milletvekili Usar:

“Merkezi idarenin yetkilerini yerele aktarabilmesi ve denetlenmesin de yapması gerek”

CTP Milletvekili Sıla Usar, belediyelerin özellikle imar izinleri yetkilerinin ellerinden alınarak merkeze verilmesinin doğru olmadığını dile getirerek, devlet olarak bir inşaat yapıldıktan sonra belediyeye sorulmasının kabul edilir olmadığını söyledi.

Şehirlerin birçok sorunu olduğunu ve bu şekilde belediyeyi baypass etmenin doğu olmadığını dile getiren Usar, bu yasa ile kaçak yapının da teşvik edileceğini belirtti.

Belediyenin bertaraf edilmesi halinde sorunların daha da artacağını dile getiren Usar, 46. maddeye ret verdiklerini, bu maddenin konulmasının sebebini anlamadıklarını ve derhal değiştirilmesi gerektiğini kaydetti.

Lefkoşa’nın gece ve gündüz nüfusu arasında ciddi farklılıklar olduğuna dikkat çeken Usar, belediyelerin bu konuda ciddi zorluklar çekeceğini ve büyük belediyelere devlet katkı payının artırılması gerektiğini belirtti.

Bu yasanın önemli olduğuna dikkat çeken Usar, yerel reformun yapılabilmesi için merkezi idarenin yetkilerini yerele aktarabilmesi ve denetlenmesinin de yapılması gerektiğini kaydetti.

CTP Milletvekili Şahali:

“Devrim değil, mali konularda güncelleme”

CTP Milletvekili Erkut Şahali yerel yönetimlerde devrim değil, mali konularda güncelleme yapıldığını belirtti.

Belediyelerin çok ciddi sıkıntılar yaşadığını anlatan Şahali, bu değişikliğin elzem olduğunu kaydetti.

Bugün belediyelerin gelirlerinin artırılmasına ilişkin bir yasa çalışması olduğunu söyleyen Şahali, bu yasanın geçmesiyle reform yapılmadığını belirtti.

Belediyeler Yasası'nın güncellenmediği için belediyelerin battığı söyleminin doğru olmadığını belirten Şahali, belediyelerin doğru yönetilmesi halinde batmadığını söyledi ve belediyelerin doğru yönetilmemesi halinde tekrar batabileceğini kaydetti.

Büyük belediyelerin kayıtlı nüfusun çok daha fazlasına hizmet ettiğini bildiklerini dile getiren Şahali, bu kentlerin devlet tarafından desteklenmesi ve finanse edilmesi gerektiğini söylediklerini fakat bunun kabul görmediğini belirtti.

Bu yasanın reform olmadığın dile getiren Şahali, bu yasayla belediyelerin yetkilerinin azaltıldığını söyledi.

Erkut Şahali, reformdan bahsedilecekse yerel yönetimlerin gereksinim duyduğu belediyeciliklerin yetkinin merkezden yerele devredilmesi gerektiğini dile getirerek, yasayı, reform değil gereksinimlerin biraz da olsa karşılanabilecek olmasında dolayı kendilerinin de önemsediğini ifade etti.    

Bağımsız Milletvekili Baybars:

“Yasa reform nitelikli değil”

Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı’nın Meclis’teki söylemlerini kınadı.

Kamu görevlisinin yasalara aykırı davranması halinde görevden alınmasının yasalar çerçevesinde açık olduğunu dile getiren Baybars, Arıklı’nın bu konuşmasındaki söylemlerin düşündürücü olduğunu kaydetti.

Belediyelerle ilgili yasanın reform nitelikli olmadığına dikkat çeken Baybars, yerel yönetimlerin bütün olarak değerlendirilip birçok meseleyi ele alarak değerlendirmek ve daha sonra 51/95 sayılı yasada tadilat yapmak gerektiğini belirtti.

Belediyelerin birleşmesinin seçim kaygılarıyla birleştirilmesi sürecinin yaşandığını dile getiren Baybars, bu yasa ile belediyelerin bazı hususlardaki yetki karmaşasındaki sorunların çözülmesi için de maddeler konulduğunu kaydetti.

Yasa ile belediyenin yetki sorununu asgari sürede çözerek vatandaşın önünü açtığını kaydeden Baybars, belli hizmetlerde havuz sistemi oluşturarak dengeli gidilmesinin öngörüldüğünü belirtti.

Ülkenin aydınlatma sorunu olduğunu dile getiren Baybars, bu yasa ile başka bir sitem kurulacak olmasının endişe yaratacağını kaydetti.

Baybars, tüm aydınlatma alt yapı ve üst yapısı ile birlikte o belediyenin yetki alanında olacağını belirterek, aydınlatma ücretlerinin yine Kıb-Tek’te toplanacağının, toplandıktan sonra belediyelere ödeneceğinin bilindiğini fakat bu uygulamanın ne kadar doğru ve yararlı olabileceğinin sorulması gerektiğini söyledi.

Devletin imar konusunda belediyelere verilen yetkiyi geri almasının doğru olmadığına dikkat çeken Baybars, alt yapıya uygun olmayan ve teknik sıkıntılar getirecek bir durumun ortaya çıkacağına dikkat çekerek, birçok hizmet için planlama yapmadan inşaatlara ruhsat verilmesinin, şehir planlanmasını ortadan kaldıracağını kaydetti.

Baybars, yasaya tüzüklerle destek verilmesi gerektiğini dile getirerek, yasanın önemli olduğunu vurguladı ve katkı koyan herkese teşekkür etti.

CTP Milletvekili Uluçay:

“Belediyelerdeki idari sıkıntıların ortadan kaldırılması için gerekli düzenleme yapıldı”

CTP milletvekili Teberrüken Uluçay, Belediyeler Yasası’nın güncellenmesinin önemli bir adım olduğunu kaydederek, emeği geçenlere teşekkür etti.

Yasanın, yerel yönetimlerin kurumsallaşması, hizmet standardının yükseltilmesi açısından önemli bir yasa olduğunu kaydeden Uluçay, ihtiyaçların ve sıkıntıların giderilmesi için Meclis’in üzerine düşeni yapması gerektiğini ifade etti.

Uluçay, 18 belediye uygulamasına şimdi başlandığını, birleştirilmiş belediyelerin sorunlarıyla şimdi karşılaşacaklarını kaydetti.

Teberrüken Uluçay, tasarıda belediyelerdeki idari sıkıntıların ortadan kaldırılması için gerekli düzenlemenin yapıldığını, devletten alınması gereken katkı paylarının zamanında aktarılması ve zamanında kullandırılmasına imkan sunabilmesi için de adım atıldığını söyledi.

Uluçay, tasarıda bütçe uygulamaları, personel yapısı konusundaki sıkıntıların giderilmesi için de adım atıldığını ifade etti.

UBP Milletvekili Yeşilırmak:

“Reformun en önemli bacağı…”

UBP milletvekili Emrah Yeşilırmak, yasa için ciddi bir emek verdiklerini, hükümetin bu konudaki kararlılığını belediyelerin birleştirilmesi yasasıyla ortaya koyduğunu, ardından da 21/95 sayılı yasa yerine 21/2023 sayılı yasayı hayata geçirmek için adım attıklarını belirten Yeşilırmak, 71 maddelik değişikliğin çok tartışıldığını kaydetti, emeği geçenlere teşekkür etti.

“Reformun en önemli bacağını bugün hayata geçiriyoruz” diyen Yeşilırmak, belediyelerin mali ve idari kapasitesi ile yetki ve sorumluklarını artırma, belediyelerin nüfus kriteri yanında yüzölçümü kriteri kapsamında da katkı payı alması için yapılan düzenlemelere işaret etti.

Yeşilırmak, katkı paylarında 2011 nüfus sayımına göre değil, geçici süreliğine İstatistik Kurumu’nun nüfus kriterinin dikkate alınacağını ifade ederek, bu düzenlemenin de önemli olduğunu belirtti.

Emrah Yeşilırmak, havuz sistemine işaret ederek, gelirlerin adil dağılımı konusunda adım atıldığını, bunun en önemli düzenleme olduğunu, ayrıca belediyelere istihdam kotası getirildiğini söyledi.

Belediyelerin kendi bütçesinden ortaklara kaynak aktaramayacağını da belirten Yeşilırmak, başkanlara mali rapor tutma sorumluğu getirildiğini, bu yasanın yürürlüğe girmesiyle muhtarların etkinliğinin artacağını, suç ve cezaların düzenlendiğini, belediyeden izinsiz uygulamalarda cezaların ağır olacağını kaydetti

Belediyelere sosyal konut yapma yetkisi verildiğini, tasarıda atık aktarma istasyonları oluşturma konusunda düzenlemeler olduğunu ifade eden Yeşilırmak, aydınlatma konusundaki yetki karmaşasının da giderildiğini söyledi.

Yeşilırmak, belediye başkanlarının kendi bölgeleriyle ilgili stratejik planı hazırlamak zorunda olacağını ifade ederek, yasa tasarısında yapılan diğer düzenlemelere de değindi.

İçişleri Bakanı Öztürkler:

“Belediyelerin Anayasası sayılan yasa günün koşullarına uygun hale getirildi”

İçişleri Bakanı Ziya Öztürkler, “Bu günü yaşamak pek de kolay olmadı” diyerek sürece işaret etti.

Öztürkler, İçişleri Bakanı olarak bu süreçte olmanın da kolay olmadığını ifade ederek, belediye başkanların, muhtarların yetkileri, seçim tarihi, belediyelerin birleştirilmesi gibi konularda yaşanan tartışmalara işaret etti.

Komitenin seviyeli, düzgün, zaman mevhumu olmaksızın çalıştığını belirten Öztürkler, “Belediyelerin Anayasası sayılan yasa, günün koşullarına uygun hale getirildi” diyerek şöyle devam etti:

“Belediyelerin gelirleri ciddi oranda artırıldı. Vergi, resim ve harçlarda en son 22 yıl önce güncelleme yapılmıştı. Bu güncellemeyi yapmak şimdiki milletvekili arkadaşlara nasip oldu. Kıymet ve tartı ücretleri düzenlendi. Mali disiplin, şeffaflık ve hesap verebilirlik adına önemli düzenlemeler yapıldı. Yasaya, Mekânsal Adres Kayıt Sistemi’nin devreye girebilmesi ve doğru nüfus sayımı yapılabilmesi için ciddi maddeler kondu. Ortak sosyal konut projelerinin hayata geçirilebilmesi için madde de var. Siyasetin ve ideolojinin değil, belediye başkanların hizmetleriyle sorgulanacağı bir dönemin önünü açma açısından da önemli bir yasa...”

Sürecin devam ettiğini belirten, yasalarla birlikte ilgili bakanlıklara sorumluluk düştüğünü ifade eden Öztürkler,  “Önemli bir gün, ciddi emekler var. Herkese teşekkür ediyorum. ” dedi.