***  Türkiye’den bir “kayıp” yakını anlatıyor...

Türkiyeli “kayıp” yakını Mehmet Alpsoy, babası “kayıp” edildiğinde henüz 12 yaşındaydı, kendinden bir yaş küçük kardeşi Gülbahar’la birlikte babalarının “kayıp” edilmiş olmasının acısını yaşadılar, yaşıyorlar...
BİANET’ten Beyza Kural’ın sorularını yanıtlayan Mehmet Alpsoy’un röportajı özetle şöyle:

***  Babanız kaybedilmeden önce nasıl bir hayatınız vardı?
80'lerin başında Mardin’den İstanbul’a göç ettik. Göçün sebebi ağalık sistemiydi. Ya benimseyeceksin ya da köy dışına çıkacaksın.

***  İstanbul’da ne iş yapıyordu babanız?
Babam düzenli şekilde çalışıyordu. Yaşlarımız ufaktı, ben 81 doğumluyum. O zaman dört kardeştik, annem sonuncu kardeşime hamileydi babam kaybedildiğinde, babasını göremedi.
Babam Bayrampaşa'da deri fabrikasında ustabaşı olarak çalışıyordu. 25-30 makineye ustabaşılık yapıyordu. 90' da polisler işyerine baskın yapıyor. İki kişi, PKK itirafçıları; İbrahim Karakuş ve Alaattin Kanat kendi silahlarının yerini gösteriyor. Polis büyük bir cephanelik buluyor, "Buranın sorumlusu kim?" deyince babam "Benim" diyor, onu da Gayrettepe’ye götürüyorlar.
Babam kaybedildiğinde bu baskın zamanı avukatlığını yapan kişiye gitmiştim. O, bu iki kişinin babamın kaybında başrol oynadığını söyledi. Silahları sakladıklarına göre orada çalışan kişiler olmalılar. Kanat, 80'lerin sonunda bizim eve gidip gelen biriydi, PKK’de yer alıyordu. O dönemden sonra itirafçı oldu, JİTEM’le beraber çalışıyordu.
Babam 15 gün Gayrettepe’de sorguda kaldı, ağır işkencelerden geçirildi. 15 gün sonunda Sabah gazetesi baş sayfasında 7-8 kişiyle birlikte silahlar önlerine dizilmiş halde  “PKK’nin vurucu timi yakalandı” diye fotoğrafları çıktı. Ama ne hikmetse aynı gün savcılık herhangi bir şey yoktur diye babamı serbest bıraktı.

***  O dönemi nasıl hatırlıyorsunuz?

Ufaktım ama hatırlıyorum, babam yaklaşık iki ay çalışamadı. İşkencede kolları askıda kaldığı için tutmuyordu.
Yaklaşık iki ay sonra savcılık babam hakkında tutuklama emri çıkarınca "Ben aynı şeyi yaşamak istemiyorum, kaçacağım" dedi. Biz İstanbul’da kaldık o kaçak olarak Tunus’a kadar gitti.
O yokken eve haftada en az iki kez baskın yapılıyordu. Ben 9 yaşlarındaydım ama hatırlıyorum; ilk baskında gece yarısı sivil polisler geldi. "Kasım Alpsoy nerede?" diyorlar, annemin fazla Türkçesi de yok, "Bilmiyorum" diyor.

***  Babanız üzerindeki baskının nedeni neydi sizce?
Babam Kürt ideolojisini benimseyen ve savunan biriydi. Sırf o yüzden ağalık sistemine karşı geldi. Sisteme karşı bir kişiliği vardı. Tam neler olmuş ben net bilmiyorum. Düzenli bir babaydı. Biz devamlı işe gidip geldiğini görürdük. Büyük bir fabrikada ustabaşı olmak sorumluluk ister.
90-91 arası babam Tunus’tan gelip Adana’ya yerleşti, yaklaşık üç ay sonra yanına aldırdı bizi. Ufak, kasaba gibi bir yerdi, akrabalarımız dahi yerimizi bilmiyordu, sadece Halil amcam (Alpsoy) biliyordu.
Babam mesleğini, dericiliği devam ettirdi İncirlik’te. Bir süre başkasının yanında işçi olarak çalıştı. Bir sene sonra eve makine aldı, bir odayı işyerine çevirdi.
Beni de eğitiyordu. Yaklaşık 2-3 yıl o şekilde çalıştık. Genelde mağazalara gelen siparişlere göre haftada 6-7 mont dikiyorduk. Adana da 40-45 sıcaklıkta deri mont satmaya çalışıyorduk..

***  94 Mayıs’ını nasıl hatırlıyorsunuz?
Halil amcam gözaltına alındı. İstanbul’da deri işi yapıyordu. Misafirlikten dönerken eşi ve çocukları eve giriyor. Arkalarından gelen arabada silah göstererek  zorla arabaya bindiriyorlar. Biri kadın dört kişi var arabada.

***  Siz ne zaman haberdar oldunuz?
Üç gün sonra.  Bizim evi bilen tek kişi oydu sülalede. Bir hafta sonra bizim eve de baskın oldu. Sabahın altısıydı, hepimiz yatıyorduk. Altı minibüsle sivil, uzun namlulu silahlı kişiler girdi. Babamı o dönemin istihbarat bölümüne, şimdinin merkez bölge komutanlığına götürdüler, o nedenle polislerdi diyemeyiz.

***  Gözaltında neler yaşamış babanız?
Gözaltına alındığında İstanbul’un tekrarı gibi sorguya alıp askıya asıyorlar. İçlerinde biri “Ooo Kasım Bey Adana’da baya kilo almışsın” diyor. Demek ki İstanbul’dakiler.
Sorgudan sonra o grup babamı askıda bırakıp çıkıyor. “Bir süre sonra rütbeli bir komutan geldi, nöbetçi askere ‘bunu kim getirdi’ diye sordu” diyor babam. Asker de "İstanbul’dakiler getirdi, sorgulayıp bırakıp gittiler" deyince komutan "indirin" diyor, indiriyorlar. O, babama "git, bir daha gelme" diyor. Babam da kimliğinin ve parasının alındığını söyleyince babama yol parası veriyor, "Kimliğin bende değil, yarın gel, adımı söyle, al" diyor.

***  Ertesi gün babanız kimliği almaya gidiyor…
Bacanağı ile gidiyor. Sabah erken gitmiş, ben görmedim. Bacanağına "Sen kapıda bekle. Ben kimliği alıp geleyim" diyor ama çıkmıyor. Bacanağı "Yedi saat bekledim çıkmadı. Bir buçuk saat önce beyaz bir araç çıktı ama içinde miydi göremedim" dedi.

***  O zaman kaybedildiğini düşündünüz mü?
Biz ondan sonra dahi kaybedildiğini düşünmüyorduk, öyle bir şey bilmiyorduk. İstanbul'u arayıp soruştuk, bir şey çıkmadı. Savcılığa ben ve annem gidiyorduk, birince derece akraba olmayanı almıyorlardı.
Adana Savcılığına gittik, gittiğimize bin pişman etti bizi. Dilekçe yazdırmıştık dışarıda, babam gözaltına alındı kaybedildi diye.
Yaklaşık bir buçuk iki saat kapıda bekledik. Annem hamileydi üzgündü, hali yoktu hiç. İçeri girince oturayım dedi. Savcı, "Kadın ne oturuyorsun, kalk ayağa, çıkın dışarı" dedi.
13 yaşlarındaydım.
Dilekçeyi yine de masanın üzerine bıraktım ama eliyle itti, aşağı doğru. Ben de eğildim dilekçeyi aldım dışarı çıktım.
Öyle bir kin nefret içime doğdu ki o gün. Nasıl bir muamele nasıl bir insanlık? O kağıdı alması çok mu zordu?
Dört gün sonra Halil amcamın öldürüldüğünü öğrendik, bizim dünyamız karardı. Öldürüp göl kenarına bırakmışlar.
Avukata başvurduk, babamın kaybedildiği yere gittik. Avukat girip sordu ama ne 17’si ne de 18’inde giriş çıkış yaptı dediler.
Ondan sonra birçok başvuruda bulunduk ama hiçbirinde netice alamadık.

***  Çocuk gözünüzle nasıl yorumluyordunuz?
O an kendini kaybetmiş 12 yaşında çocuk vardı. Çaresiz kalmıştık. Her gittiğimiz yer bizi geri çeviriyor, ne yapacağımızı şaşırdık. Kimi kimden soracağız, neye güveneceğiz. Babamı devlet alıp kaybediyor, devlete gidip suç duyurusunda bulunuyorsun onu da kabul etmiyor hatta dinlemek bile istemiyor. Çok karmaşık.

***  İstanbul’a ne zaman döndünüz?
Bir yıla yakın aramaya devam ettikten sonra. Tek dayanağımız babamızdı. Akrabalarımız, evimiz burada olduğu için İstanbul’a geldik. Manevi ve maddi yönden büyük zorluklar yaşadık. 13 yaşından 8 yaşına kadar dört çocuk ve yeni doğmuş bebekle sıfırdan başladık.

***  Cumartesi eylemlerine ne zaman başladınız?
Bahar (Gülbahar) benden bir yaş küçük, diğerleriyle de üçer yaş aramız var. Bahar sayesinde İnsan Hakları Derneği (İHD) ile tanıştık.
Bahar babasına çok düşkündü, hiç kabullenemedi babasının kaybedilişini. "Resmi kurumlara gidip cevap alamamızı kabullenemiyorum" diyordu.

***  13-14 yaşlarında iki çocuktunuz. Eylemler ne ifade eder o yaşta çocuklara?
Önceden tek görüyorduk kendimizi meğer yüzlerce insan babam gibi kaybedilmiş, hikayelerin çoğu birbirine benzer.
95’te başlatılan mücadelenin sonucu olarak şu anda en azından oturabiliyoruz. Kayıplar da azaldı, o dönem gibi olmadı. Eğer oturmaya başlamamış olsaydık kayıplar devam ediyor olabilirdi. Bizi sıkan konu ise sorularımıza hala cevap olmaması.

***  Yargı süreci nasıl ilerledi?
Yaklaşık üç kez dava açtık. Görgü şahidi babamın bacanağı, çekindiği için konuşmuyordu. Geçtiğimiz yıl konuşma kararı aldı, dava açıldı. Savcılık bu kez, elinizde ne varsa getirin, dedi. Babam kaybedildiğinde bir akraba onun kimsesizler mezarlığına gömüldüğünü söylemişti. O zaman mezarın açılmasını talep edememiştik bu kez talep ettik ama savcı siz yerini bulun ben açayım dedi. O dönem görevli olan herkesle görüşülmüş ama sonuç çıkmadı, dava kapandı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurmadık, Ergenekon davasına ise iki kez toplu halde müdahillik talebinde bulunduk, reddedildi.
Süreci (çözüm süreci) bekliyoruz. Umudumuz süreçte. Barışın yanında başka şeyleri de getirmesi gerekiyor ama adım adım.

***  Çözüm sürecini nasıl yorumluyorsunuz, kayıp yakınlarının beklentileri neler?
Umutluyuz. Bir cambazlık çıkmazsa. Bu saatten sonra bir oyun oynanacağını sanmıyorum ama oynanırsa bayağı kötü olur.
Babam öldürüldü, savaş vardı, yaşandı ve bitti diyebilirsin. İntikam duygusuyla zaten yaşayamayız. Ama bizimki kayıp. Onu kabullenemiyoruz. Nerede, ne şekilde öldürüldüğünü bilmek istiyoruz. En doğal hakkımız. Biz babamızın nerede olduğunu bile bilmiyoruz. Hala yaşadığı umudunu taşıyoruz.
Kemiklerin nerede olduğunu bulmaktan aciz görünüyorlar. Başbakan Erdoğan annemin de katıldığı toplantıda söz verdi, işte söz; Mehmet Ağar serbest. Ağar’ın böyle bir süreçte serbest bırakılması büyük kuşkular oluşturdu. Zaten yargılandı mı, yargılandıysa ne soruldu? Sadece göstermelik demek ki.
Biz 18 senedir babamın öldürülmüş olabileceğini kabullenemiyoruz. Suçsuz bir insanın gözlerimizin önünden alınıp kaybedilmesine, kaldı ki suçlu bile olsa, kimsenin hakkı yoktur.
Barış güzel bir kelime. Onun sağlanabilmesi için bu ülkede birçok şey yaşandı.
Kayıpların yeri tespit edilip failleri adil şekilde yargılanmadıkça barışın anlamı yok bizim için. Bunların barışla geleceğini umut ediyorum.
(BİANET.ORG – Beyza KURAL – 20.5.2013)