Bizi Birleştiren Bir Diğer Trajedi

Perşembe sabahında yazıyorum bu satırları.
Yunan kanallarını izliyoruz ve televizyon ekranı karşısında çakılıp kalmış durumdayız.
O büyük yangın, ardında bıraktığı ölüler ve kayıplarla gözlerimizin önünden akıp geçiyor, oralarda felaketin hesabı yapılıyor.
Kaç gün daha hepimizin duygularının bu denli yoğun olacağını bilmiyorum.
Bir ateş eğer içinize düşmemişse, zamanla ileriye bakarsınız.
İnsanın böyle bir özelliği vardır.
Bu özelliği kabul etmek bana ağır geliyor ama çıplak gerçeklik böyledir.

***

Üniversite öğrencilik yıllarını Atina’da geçirmiş biri olarak yangın haberi daha ölümler işitilmeden beni derinden sarsmıştı. Yanan bölgeler, öğrencilik yıllarımızda hafta sonları Atina’da şehir içi otobüs bileti alıp yüzmeye, kahve ve uzo içmeye, kebap yemeye gittiğimiz yerlerdi.
Özellikle denize giderdik, çünkü diğer zevkler için paramızın olması gerekirdi ve o dönemlerde hem öğrenci hem de paralı olmak kolay mesele değildi.
İnanın bana, bir yeryüzü cennetiydi orası.
Atinalılar için özellikle yaz aylarında başkentin gri monotonluğundan kaçmak adına bir sığınak, bir vaha…
Bu cennet nasıl oldu da ateş cehennemine dönüştü?   
Bölgeye ilişkin hafızamdaki mavi ve yeşil tonları bir bir griye, siyaha, karanlık tonlara evriliyor. Ölü sayısı arttıkça ve bunu işittikçe, ruhum, nostalji kaldırılamayacak bir acıya bürünüyor.

***

Artık asla aynı anlamı taşımayacak bir kelime vardır: “Sıkıca sarılmak”.
Bu kelime Mati bölgesinde yangından kurtulanların anlatımlarında tekrar tekrar kullandıkları kelimeydi.
Mati’de 25 kömüre dönmüş insan cesedi tespit edildi.
Dörtlü, beşli olarak sıkıca sarılmış durumda bulunmuşlardı.
Büyüklerin kucaklarındaki küçük çocuklar… Aileleri olduğu besbelli! Kurtulmaya, kaçış yolu bulmaya çalışıyorlardı. Başaramadılar. Son hareketleri sıkıca sarılmak olmuştu…     

****

Yangının olduğu bölge ile duygusal bağım, ilk anda Yunanistan’daki kayıpların yarattığı sarsıntıyı bütünlüklü görmeme engel oldu. Bazıları için sığınak bazıları içinse ıslak mezar haline dönüşen sularda yıkanmış olduğumdan ötürü iki gün boyunca benim duygularımın daha yoğun olduğu kanısını taşıyordum. Zira alevlerin doymaksızın insanları götürdüğü bu topraklara ben de basmıştım.
Çarşamba sabahı olana kadar… Kıbrıs Türk basınındaki manşetleri görene kadar… Başkasının acısını hissetmeye, teselli etme arzusuyla başkasını yaralayan felaketin acısını paylaşmaya “ortak duygu” denir. Ortak duygunun sınırları olmadığı, milliyet, dil, din, farklılık ayırmadığı bir kez daha ortaya konuldu.  

****

Bu dayanışma beni duygulandırdı. Hep beraber tüm Kıbrıslılar olarak aynı duyguları, aynı acıyı ve sarsıntıyı hissettiğimiz gibi nadir bir duyguyu yaşadım. Aynı duyguyu memleketimizde gerek bir tarafta gerekse diğer tarafta yaşanan felaketlerden sonra da hissetmiştim.
Ama niye bizi yalnızca trajediler birleştiriyor?      
Şimdi insan doğasının gerçeği yavaş yavaş ortaya çıktıkça ve hayat ilerledikçe, yeniden ayrılacağımız kesindir.
Bir sonraki trajediye kadar!

________________

YENİDÜZEN için yazılmış Yunanca özgün metinden çeviri: Çağdaş Polili

________________

Άλλη μια τραγωδία που μας ένωσε

Είναι Πέμπτη πρωί και ακόμα βρισκόμαστε καθηλωμένοι μπροστά στις οθόνες των τηλεοράσεων συντονισμένοι με ελληνικά κανάλια, μετρώντας τους νεκρούς, τους αγνοούμενους, την καταστροφή που άφησαν πίσω τους οι πυρκαγιές στην Ελλάδα.

Δεν ξέρω για πόσες μέρες, τα συναισθήματα όλων μας θα είναι το ίδιο έντονα. Ο άνθρωπος έχει την ιδιότητα να ανασύρει μηχανισμούς, να προσπερνά και να προχωρά όταν κάτι δεν τον αγγίζει προσωπικά. Το ίδιο σκληρά φαντάζει και σε μένα αυτή η παραδοχή, αλλά είναι η ωμή αλήθεια.

****

Έχοντας ζήσει τα φοιτητικά μου χρόνια στην Αθήνα, η είδηση των πυρκαγιών με συγκλόνισε πριν καν φτάσουν τα πρώτα μαύρα μαντάτα για την ύπαρξη νεκρών. Είναι σε αυτές τις περιοχές που τα Σαββατοκύριακα, με ένα εισιτήριο λεωφορείου της γραμμής πηγαίναμε για μπάνιο, για καφέ, για ούζο, για μεζέδες. Κυρίως όμως για μπάνιο, γιατί τα υπόλοιπα, έπρεπε να είχαμε και λεφτά για να τα κάνουμε και οι εποχές τότε δεν ήταν εύκολες. Πιστέψτε με, ήταν ένας επίγειος παράδεισος. Μια όαση, ειδικά τα καλοκαίρια για τους Αθηναίους, ένα καταφύγιο από τη γκρίζα μονοτονία της πρωτεύουσας. Πώς αυτός ο παράδεισος έγινε πύρινη κόλαση; 

Μία προς μία, οι γεμάτες φως αναμνήσεις μου σε αποχρώσεις του μπλε και του πράσινου από την περιοχή μετατρέπονταν σε γκρίζες, μαύρες, σκοτεινές. Η νοσταλγία μετατράπηκε σε αφόρητο πόνο όσο οι ειδήσεις γέμιζαν με θάνατο.

****

Μια λέξη δεν θα έχει ποτέ ξανά την ίδια σημασία: «Σφιχταγκαλιασμένοι». Αυτή η λέξη επαναλαμβανόταν από τους διασώστες της περιοχής Μάτι στην οποία εντόπισαν μαζικά 25 απανθρακωμένες σορούς ανθρώπων.  Βρέθηκαν σφιχταγκαλιασμένοι ανά τετράδες και πεντάδες. Μαζί τους και μικρά παιδιά, στην αγκαλιά μεγαλύτερων, εικάζεται των γονιών τους! Προσπάθησαν να σωθούν, να βρουν τρόπο διαφυγής. Δεν πρόλαβαν. Τελευταία τους πράξη ήταν να αγκαλιαστούν σφιχτά.

****

Το συναισθηματικό μου δέσιμο με την περιοχή των πυρκαγιών δεν μ’ άφησε αρχικά να δω την καθολικότητα του συγκλονισμού προς τους πληγέντες στην Ελλάδα. Είχα την εντύπωση για δυο μέρες ότι ένιωθα εντονότερα γι’ αυτή την τραγωδία γιατί είχα λουστεί στα νερά που αποτέλεσαν για κάποιους καταφύγιο και για άλλους υγρό τάφο, γιατί είχα πατήσει το πόδι μου σε αυτό το ίδιο χώμα στο οποίο οι φλόγες αχόρταγα έπαιρναν μαζί τους ανθρώπους.

Μέχρι που ξημέρωσε Τετάρτη. Και είδα τα πρωτοσέλιδα στον Τουρκοκυπριακό Τύπο. Η συναίσθηση του πόνου του άλλου, των δεινών που πλήττουν κάποιον άλλον σε συνδυασμό με την επιθυμία να τον ανακουφίσει, αυτό που με μια λέξη ονομάζεται συμπόνια, για άλλη μια φορά δεν έχει σύνορα, δεν ξεχωρίζει εθνικότητες, γλώσσα, θρησκεία, διαφορές.

****

Με συγκίνησε αυτή η αλληλεγγύη. Ένιωσα ένα σπάνιο αίσθημα ότι όλοι μαζί οι Κύπριοι είχαμε ίδια συναισθήματα, ίδιο πόνο και συγκλονισμό. Το ένιωσα ξανά σε προηγούμενα κακά που έπληξαν κυρίως τον τόπο μας, είτε από τη μια πλευρά, είτε από την άλλη. Αλλά γιατί να πρέπει να μας ενώνουν πάντα μόνο οι τραγωδίες;

Και τώρα που σιγά-σιγά ανασύρονται οι μηχανισμοί της ανθρώπινης φύσης μας για να προσπεράσουμε και να προχωρήσουμε, το βέβαιο είναι ότι θα χωριστούμε πάλι. Μέχρι την επόμενη τραγωδία!