Hafta başında gerçekleşen, son zamanların Kıbrıs sorunu konusundaki tek hareketlilik gösterdiği yer olan Cenevre zirvesinden belki de en fazla sürpriz ve muamma konusu olan şey ‘İki Toplumlu Gençlik Teknik Komitesi’ oldu.

Durduk yere nereden ve nasıl çıktı bu komite? Süreç nasıl gelişti?

Sürece yakından dahil olan biri olarak bizden, bizim için olan bu komiteye biraz açıklık getirelim...

Bu fikir ilk kez LCOY Cyprus’un 2022’de gerçekleştirdiği konferansta öne atıldı. LCOY, Local Conference of Youth yani Yerel Gençlik Konferansı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) resmi gençlik grubu olan YOUNGO çatısı altında düzenlenen bir gençlik inisiyatifidir. Her ülke, LCOY adı altında kendi ulusal veya yerel gençlik konferansını düzenleyebilir. LCOY’lar, her yıl Taraflar Konferansı (COP) öncesinde gerçekleştirilen Gençlik Konferansı (COY) etkinliğinin yerel versiyonlarıdır. Amaç, gençlerin iklim eylemi ve çevre politikaları konularında bir araya gelerek çözüm önerileri üretmesini sağlamaktır. LCOY Cyprus, Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü’nün himayelerinde gerçekleşen, yapısı tamamen bölünmenin iki ucundaki gençlerin çevre konusunda, adamız için ortak karar üretme ve tartışması üzerine şekillendirip sürdürülebilir çözümler geliştirilebilmesi için oluşturulmuş bir platformdur.

İlk olarak, bu fikir LCOY’un yıllık gerçekleşen 2022 konferansında tartışılmış ve başlıca şu 3 kararda 2 lidere de çağrı yaparak konsensus sağlamıştık:
 

1. Gençlik Barış ve Güvenliği ile ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı 2250 (2015) ve Güvenlik Konseyi Kararı 2618 (2022) ve 2587 (2021) gibi Kıbrıs'a özgü Kararları, "iki lideri acilen desteklerini artırmaya ve özellikle kadın örgütlerinin ve gençlerin sürece katılımını güçlendirmeye yönelik sivil toplumun barış çabalarına anlamlı bir rol üstlenmesini sağlamaya ve cinsiyete duyarlı sosyoekonomik etki değerlendirmesinin önerilerinin uygulanmasını destekleyerek mevcut engelleri ele almaya ve gelecekteki bir barış anlaşmasının Kıbrıs'taki erkekler ve kadınlara daha eşit şekilde fayda sağlamasını sağlamaya" çağıran Güvenlik Konseyi Kararı 2618 (2022) ve Karar 2587 (2021)'i uygulamaya koymalarını talep ediyoruz.

2. Gençlik konularında ada genelinde iş birliğini başlatma ve teşvik etme, diğer komitelere yorumlar sunma ve ortak gençlik hedefleri ve bölünme boyunca gençlik haklarının teşvikini amaçlayan fikirleri paylaşma yetkisine sahip yeni bir gençlik yapısı olarak bir Gençlik Teknik Komitesi ("TCY") kurulsun. Çevresel konularda gençlik iş birliği gibi ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere farklı tematik potansiyel iş birliği alanları belirlenebilir.

3. Her Teknik Komitenin, özellikle Çevre Teknik Komitesinin, adadaki tüm cinsiyetleri ve toplulukları temsil eden 16 ila 35 yaşları arasındaki en az iki üyeyi içermesini ve herhangi bir siyasi gençlik örgütünden veya başka bir gençlik örgütünden atama veya üyelik yerine bireysel başvurulara dayalı olmasını sağlayın.

Konsensusa vardığımız kararlar konferans çıktı belgesine eklendi ve böylelikle savunuculuk yolculuğumuz başlamış oldu.. Aynı yılın aralık ayında iki liderin de her sene katıldığı adadaki en üst diplomatik yıl sonu resepsiyonuna biz gençlere de yer veren BM sayesinde, ilk kez fikri Sn. Anastasiades ve Tatar’a sunma fırsatı yakaladık.

Ardından,

• Mart 2023’de BM Siyasi ve Barış İnşası İşlerinden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo’ya takdim edildi.
• Nisan ve Temmuz’da fikir BM Genel Karargahında Sn. DiCarlo ve Sn. Guterres tarafından tartışılmaya devam edildi.
• Eylül 2023’de Cyprus Forum çerçevesinde Anlamlı Gençlik Katılımını Gerçekleştirmek ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Ulaşmak isimli panelde BM İyi Niyet Misyonu himayesinde fikir daha da kamusal bir alana taşındı.
• Dubai’de gerçekleşen COP28’de LCOY üyeleri tarafından fikir tekrardan Sn. Guterres’e iletildi.
• Şubat 2024’de BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Kişisel Temsilcisi Maria Angela Holguín Cuéllar ile konu görüşüldü.
• Ekim 2024’de New York’da gerçekleşen liderle buluşmasında, Kıbrıs Cumhuriyeti fikri, taraf olarak, resmi şekilde taraflara sundu.

Bunlara ek konuyu Avrupa Parlamentosu Başkanı Sn. Roberta Metsola ve BM Barış Harekâtlarından sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Jean Pierre Lacroix’nın Kıbrıs ziyaretlerinde dile getirmenin yanı sıra sayısız sunum ve toplantılar da gerçekleştirdik.

Son olarak bildiğiniz üzere çabalarımız sürpriz niteliğinde Cenevre’de kabul gördü. Diğer her komite gibi bu komite de tamamen liderler tarafından atanan kişiler tarafından kurulacak. Bu yapıyı tahayyül ederken, iki toplumlu gençlik diplomasisine emek vermiş, alanında uzman kişiler ve gençlik dernekleri temsilcileri tarafından oluşturulan, diğer komitelere nazaran son derece aktif ve göz önünde olan ve yine diğer komiteler ile görüş alış-verişi içerisinde genç perspektifleri “track-1”müzakere sürecine taşıyan ve yeniden yakınlaşmaya dair projeler üreten bir yapı olmasıdır.

Bizim için, Kıbrıs için...

Makaleye olan katkılarından dolayı sevgili LCOY ekibine teşekkürler.