Dışişleri Bakanı Kutlay Erk, Kıbrıs Türk tarafının Birleşmiş Milletler’den beklentisinin, Ada’daki mevcut gerçekler ışığında, müzakere sürecinin durduğu ilk günden bu yana herhangi bir somut adım atmaktan kaçınan Güney Kıbrıs’ı Ekim ayında anlamlı ve sonuca yönelik müzakerelere başlaması yönünde cesaretlendirmesi olduğunu belirtti.

Erk, BM Güvenlik Konseyi’nin 30 Temmuz’da kabul ettiği Ada’daki BM Barış Gücü’nün görev süresini 31 Ocak 2014 tarihine kadar uzatan 30 Temmuz 2013 tarihli kararının Güvenlik Konseyi’nin karar alma hususunda son dönemde izlediği tutuma paralel olarak, yine bir önceki raporu asgari değişikliğe tabi tutmakla yetindiğini, dolayısıyla Ada’daki güncel durumu yansıtmakta yetersiz kaldığını belirtti.
Dışişleri Bakanı Kutlay Erk, BM Güvenlik Konseyi’nin kararını yazılı açıklamayla değerlendirdi.

Kayıplar konusundaki eksiklik

Kararda dikkat çeken önemli bir noktanın geçmiş yıllarda olduğu gibi BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’taki BM Barış Gücü faaliyetlerine ilişkin yayınladığı Raporda (5 Temmuz 2013, S/2013/392) yer alan hususların kararda yer almaması olduğunu ifade eden Erk, “Raporda, Kayıp Şahıslar Komitesi’nin Kuzey’deki kazı çalışmalarının olumlu bir şekilde ilerlediği ve Kuzey’de talep edilen tüm kazı alanlarına erişim sağlanmış olduğunun kaydedilmiş olmasına rağmen, Ada’daki BM Barış Gücü tarafından da teslim edilen bu gerçeklerin karara objektif bir şekilde yansıtılmamış olması üzüntü vericidir” ifadelerini kullandı.

“Çok ciddi eksiklik”

Daha önceki kararlarda mutad olarak yer alan liderlerin 23 Mayıs ve 1 Temmuz 2008 tarihli ortak açıklamalarıyla ilgili ibarenin mevcut kararda yer almamasının çok ciddi bir eksiklik olduğunu vurgulayan Bakan Erk, “Bahse konu ortak açıklamalara atıfta bulunulmaması, müzakerelerin kaldığı yerden devam edeceğine yönelik herhangi bir taahhütte bulunmayan ve varılan yakınlaşmaların kendilerini bağlamadığını açıkça ifade eden Güney Kıbrıs’ı, sonuç alıcı müzakere sürecine başlamaya teşvik etmemektedir” dedi.
Dışişleri Bakanı Erk, kararda, müzakere sürecinin sekteye uğradığı gerçeğinin göz ardı edildiğine işaret ederek, şunları kaydetti:

“Son oyun için defaatle çağrıya rağmen…”

“Unutulmamalıdır ki, BM Genel Sekreteri Ocak 2012’ye kadar müzakerelerde ‘son oyun’a geçilebilmesi için daha fazla çaba harcanması yönünde defaatle çağrı yapmış olmasına rağmen, Güney Kıbrıs herhangi bir adım atmaktan imtina etmiş ve Ada’daki müzakere süreci 2012 yılının Mart ayında durma noktasına gelerek, 2013 yılının Şubat ayında gerçekleşen liderlik seçimleri akabinde de Güney’de yaşanmakta olan ekonomik kriz bahane edilerek belirsiz bir safhaya itilmişti.”
Kutlay Erk, Güney Kıbrıs bu süre zarfında müzakere sürecinin başlaması için hiçbir hazırlık yapmayarak, bir Özel Temsilci atanmasını dahi 16 Temmuz 2013 tarihine kadar geciktirdiğine işaret ederek, şöyle devam etti:
“Dahası, iki liderin biraraya gelmesi için Nisan ayında düzenlenmesi öngörülen akşam yemeği, Güney Kıbrıs tarafından defalarca ertelendikten sonra ancak 30 Mayıs tarihinde gerçekleşmiş ve Güney Kıbrıs müzakere sürecine ilişkin herhangi bir taahhütte bulunmamak amacıyla bu yemeğin sosyal içerikli bir toplantının ötesine geçmemesi için etkili girişimlerde bulunmuştu.
Öte yandan kararda, müzakerelerin yeniden başlamasına yönelik olarak bir takvim öngörülmesi ve bu bağlamda Ekim ayının zikredilmiş olması tarafımızca olumlu bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Sürecin sekteye uğradığı ilk günden bu yana müzakerelerin bir an önce başlatılması ve makul bir süre içinde kapsamlı bir çözümle neticelendirilmesi yönündeki isteğini açıkça ortaya koyan Kıbrıs Türk tarafı, ilgili tüm tarafların mevcut statükonun devamının sağlanması için çaba sarfetmek yerine, enerjilerini en kısa sürede kapsamlı bir çözüme ulaşılması yönünde kullanmalarını ümit etmektedir.”

Daha olumlu ve yapıcı tutum ümidi

Dışişleri Bakanı Kutlay Erk, Kıbrıs Türk tarafının, Güney Kıbrıs müzakere masasındaki tutumunun ne olacağını görmeyi beklediğini ve daha olumlu ve yapıcı bir tutum içine girmesini ümit ettiğini vurguladı.
Açıklamasında “Kıbrıs Türk tarafının yeni dönemden beklentisinin, müzakerelere kaldığı yerden devam edilmesini müteakip, bir al-ver sürecine girilmesi ve bunun sonucunda daha fazla yakınlaşma elde edilerek, garantör ülkelerle Ada’daki iki tarafın biraraya geleceği yüksek düzeyli bir toplantı çerçevesinde kalan tüm konuların çözülmesiyle birlikte ortaya çıkacak anlaşma metninin eş zamanlı ve ayrı referandumlar aracılığıyla iki halkın onayına sunulmasıdır” diyen Erk, BM Güvenlik Konseyi’nin kararının maalesef Ada’daki mevcut durumun devam etmesinden başka bir amaca hizmet etmediğini kaydetti.
Kutlay Erk, aslında Ada’da somut bir ilerleme kaydedilmesini bekleyen tüm tarafların kaybettiğini de belirtti. TAK