Cumhuriyet Meclisi Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi’nde 8 günde görüşülen 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın bütünü bugün onaylandı.

7 milyar 705 milyon TL olarak öngörülen ancak İçişleri, Tarım ve Maliye bakanlığı bütçelerinde yapılan artışlarla 7 milyar 731 milyon 500 TL’ye yükselen bütçe yasa tasarısının Meclis Genel Kurul’daki görüşmesi 10 Aralık Pazartesi günü başlayacak. Yasanın 1 Ocak 2019’da yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi bugünkü toplantıda Maliye Bakanlığı Bütçesi ile Gelirler Bütçesi’ni ele aldı ve tasarının bütünü onaylandı.

Maliye Bakanlığı’nın 3 milyar 575 milyon 744 bin 200 TL olan bütçesi 15 milyon TL’lik artışla 3 milyar 590 milyon 744 bin 200 TL olarak çokluğuyla kabul edildi.

TATAR: “TEDBİR ALINMALI”

Maliye Bakanlığı bütçesi üzerine ilk sözü UBP Genel Başkanı Ersin Tatar aldı. Tatar, giderlerdeki artışın gelirlerin üzerinde olduğunu, bütçedeki açığın büyüdüğünü belirterek, şöyle devam etti:

“Bu işin içinden yumuşak geçişlerle çıkamayacağız. Tedbir alınmalı. Bu kadar açığın olduğu bütçede ekonomi de belirsiz olacak. Ekonominin seyrine hükümet ve bütçe yön verir. Bu bütçe belirsiz…Halk nazarında başarısız bir hükümet var. Ekonomiye de güven yok”

Bütçede 150 milyon TL’nin ek mesai için ayrıldığını söyleyen Tatar, “Ben Maliye Bakanı iken bu rakam 35 milyon TL’ydi. Hükümet bu konuda çalışma yaptı ama irade göstermedi” dedi.

Tatar, “Direk kazananlardan tahsilat da artırılamadı. Mutlaka çalışmalar var ama denge istenen noktada değil” şeklinde konuştu.

Ersin Tatar, TC ile KKTC’nin 2019-2021 protokolünün ne zaman imzalanacağının da belli olmadığına işaret ederek, “Reformları yapamadığımız için mi kaynak gelmiyor yoksa Türkiye ile sıkıntı mı var? Kafalar karışıyor. Bu paraların gelmemesi veya geri gitmesi yazık… Ortaya irade koyun” dedi.

Ercan Havalimanı konusunda da konuşan Tatar, “2019’da Ercan’dan alınması öngörülen gelir 197 milyon TL. Bütçe hazırlanırken Euro kaçtı? Euro düşüyor. Bu rakam 175 milyona düşecek. Kurlar oynuyor. Bu bütçe ne kadar sağlıklı?” şeklinde konuştu.

Ersin Tatar, “Bu bütçenin sürdürülebilir hale gelmesi için reformlar hızlandırılmalı. Hükümet ortakları arasında reformlar konusunda sıkıntı varsa bunu yeniden ele alsınlar. 2019-21 protokolünün imzalanmaması talihsizliktir, hatadır ve eksikliktir. Bütçe açıklarının nasıl giderileceği de belirsiz..  Tereddütlerim ve üzüntülerim var” dedi.

ATUN: “REFORMLARIN HAZIRLANMASI VE SÜRATLE HAYATA GEÇİRİLMESİ GEREK”

Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi Başkan Vekili, UBP Milletvekili Sunat Atun da “2019’un bütçesinde fazlalık olmalıydı ama bütçede tarihi bir açık var” dedi.

Atun, 2019 bütçesinde daha önce açıklanan hedeflerden eser olmadığını ifade ederek “Bütçe açığı varsa, ek vergi vardır. Kamu kaynaklarında yetersizlik, yatırım ve büyümede sorunları var demektir” şeklinde konuştu.

Maliye Bakanlığı’nın ne yapacağını bilmez durumda olduğunu savunan Atun, “Bakanlıkta kayıt dışı ekonomiyle mücadele konusunda bir vazgeçiş mi var?” diye sordu.

Atun, “Ek mesaide de ipin ucu kaçmış bir görüntü söz konusu. Önceki bütçede bu konuda bir çerçeve vardı. Burada yok” dedi. Dövizdeki dalgalanmaya da işaret eden Sunat Atun, “Bütçe hazırlanırken öngörülen ortalama döviz kuru neydi?” diye sordu.

Atun, 2019-2021’i kapsayan orta vadeli programın da ortada olmadığını söyledi.

Mağusa İskele Yeniboğaziçi Emirnamesi Taslağı’na eleştirilerde bulunan Atun,  “Yatırımcıların tehdit edildiği siyasi bir akılla karşı karşıyayız. Bu uygulama diktatörlükle yönetilen ülkeleri çağrıştırıyor” dedi.

İçişleri Bakanının bazı açıklamalarının tarihe geçecek nitelikte olduğunu söyleyen Atun, “Bakanlık ekonomi ve kalkınmadaki rolünden bihaber. Hükümet, ekonomik kalkınma ve büyüme odaklı çalışmıyor. Bakanlıkların münferit icraatları var ama bakanlıklar arasında koordinasyon yok ” şeklinde konuştu. 

Sunat Atun, hükümet programındaki rotadan başka bir rota izlediğini söyleyerek, “Reformların hazırlanması ve süratle hayata geçirilmesi gerek” dedi.

GÜNDÜZ: “ERCAN’A GÖSTERİLEN ÖZEN LİMANLARA DA GÖSTERİLMELİ”

UBP Milletvekili Menteş Gündüz de konuşmasına “Önerilen işlerin bu bütçeyle yapılamayacağı gün gibi ortada” sözleriyle başladı.

Gündüz, “İhtiyaç duyulan zamanlarda kadrolar doldurulamazsa bu sistem sorgulanmalı. Zamanı geldiğinde bakarız anlayışı Maliye’yi de zora sokar” şeklinde konuştu.

Limanlar konusunda da konuşan Gündüz, “Kıbrıs Türk kıyı emniyetindeki personel ne olacak? Kıbrıs Türk Denizcilik İşletmeleri kapanma noktasına geldi” dedi.

Limanlar konusundaki denetimleri sağlayacak mekanizmanın bir an önce oluşturulması gerektiğini ifade eden Gündüz, “Ercan’a gösterilen özen limanlara da gösterilmeli. Limanlar özelleştirseniz bile tamir maliyetleri üç katına çıktı” şeklinde konuştu.

BEROVA: “İLERİYE DÖNÜK ADIMLARDA BAŞARIYA ULAŞILAMADI”

UBP Milletvekili Özdemir Berova da söz alarak, bütçedeki yedek kalemlerde ne gibi tedbirler alındığını sordu.

Sağlık ve eğitimle ilgili yapılması gereken yatırımlara işret eden Berova, geçen dönem adım attıkları Lefkoşa’ya yeni hastane yapılması konusunda bugüne kadar belirgin bir adım atılmamasının üzüntü verici olduğunu söyledi.

E-devlet projesi üzerinde durulması gerektiğini vurgulayan Berova, “Çaba gösteriliyor ama ileriye dönük adımlarda başarıya ulaşılamadı” dedi.

ÖZTÜRK: “BÜTÇE AÇIĞI NASIL KAPATILACAK”

UBP Milletvekili Yasemin Öztürk de, “Bütçede bir açık var. Bütçe açık nasıl kapatılacak?” diye sordu.

Bütçede yatırımlara yer verilmediğini ifade eden Öztürk, “ Ciddi hiçbir yatırım yok” dedi.

AMCAOĞLU: “RAKAM OYUNLARI YAPILDI”

UBP Milletvekili Olgun Amcaoğlu da mali ve işbirliği protokolünün hala netleşmediğini kaydederek, “Orta vadeli programlar ve hükümet programında olan projelerle ilgili çalışma yok” dedi.

28 belediyenin 19’unun batma noktasında olduğunun söylendiğini ifade eden Amcaoğlu, “Belediyelerde reformu yapma kararlığını göstermezseniz bunun sonuçlarını bütçede göreceksiniz” şeklinde konuştu.

Olgun Amcaoğlu, Hayat Pahalılığı ve bu konudaki yasa gücünde kararnameye işaret ederek “Meclisi by-pass etmek doğru değil” dedi.

Amcaoğlu, mali protokollere de değinerek, “Protokolleri okumak önemli.. Sadece tartışmak kolay... Genel bütçeyi bir çatı altında görmek, gelir ve giderleri değerlendirebilmek önemli”  şeklinde konuştu.

Olgun Amcaoğlu, özelleştirmeler konusunda bundan sonra yapılacak plan ve projelerin iyi değerlendirmesi gerektiğini kaydetti.

Amcaoğlu, konuşmasında Maliye Bakanlığı uhdesinde hayata geçmesi gereken yasa ve mevzuatlara değindi.

2019 bütçesinde ek mesailerin 153 milyon TL olarak öngörüldüğünü söyleyen Amcaoğlu, “Lefkoşa ve Güzelyurt hastaneleri bu rakamlarla biterdi” dedi.

Amcaoğlu, bütçede rakam oyunları yapıldığını belirterek, “960 milyon gelir var bu bütçenin içinde. Devletin gelirleri saklanmıştır. Maliye Bakanı bütçeyi artıda kapattım diyerek kahraman olacak. Bütün ülke sizi ayakta alkışlayacak” dedi.

MANAVOĞLU: “İHALE YASASI HANTAL”

HP Milletvekili Gülşah Sanver Manavoğlu da ihalelerde büyük problemler yaşandığını belirterek, “Firmalar teklif vermedi” dedi.

İhale Yasası’nın hantal bir yapısı olduğunu, sonuca gitme konusunda sıkıntılar yaşandığını belirten Manavoğlu, “Hantallık giderilmeli ama yasada suistimale de yol verilmemeli” şeklinde konuştu.

Manavoğlu, yasaya suç ve ceza maddesi eklenmesi gerektiğini de söyledi.

TOROS: “BÜTÇEDE YATIRIMLARA AYRILAN KALEM YETERLİ DEĞİL”

Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı, CTP Milletvekili Fikri Toros da konuşmasında, Maliye Bakanlığı’nın zorluklara rağmen sosyal devlet anlayışı ve kamu yararını gözeterek, yaratıcılık ortaya koyduğunu ve siyaseti çözüm üretme sanatı olarak kullandığını ifade etti. Toros, “Bazı kurumların ötelenemeyecek ihtiyaçları olduğu bilgimize getirildi. Bunlar Maliye Bakanlığı müsteşarları tarafından da kaydedildi. Gerekli düzenlemelerin yapılmasını komitem adına rica ediyorum” dedi.

Fikri Toros, bütçede yatırımlara ayrılan kalemin yeterli olmadığını da ifade ederek, bu konuda gerekli iyileştirmelerin olacağına inanç belirtti. Toros,  “Özel sektör yatırımlarının önünün açılması da hayati öneme sahip” şeklinde konuştu.

DENKTAŞ: “GEREKLİ AÇIKLAMALARI GENEL KURUL’DA YAPACAĞIZ”

Maliye Bakanı Serdar Denktaş, bütçeye katkı koyanlara teşekkür etti.

Denktaş, bütçenin Cumhuriyet Meclis Genel Kurulu’nda 10 Aralık’tan itibaren 11 günlük maratonda görüşüleceğini kaydederek, gerekli açıklamaları Genel Kurul’da yapacağını söyledi.

Maliye Bakanlığı’nın önerisiyle bütçeye 15 milyon TL’lik artış yapılmasına da değinen Denktaş, söz konusu paranın tarım harcamalarıyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı’na aktarıldığını, bu kalemin burada olmasının daha doğru olacağını söyledi.

Serdar Denktaş’ın konuşmasının ardından Maliye Bakanlığı bütçesi oy çokluğuyla kabul edildi. Komite daha sonra Gelirler Bütçesi’ni ele almaya başladı.

UBP Milletvekili Hasan Taçoy, görüşme sırasında söz alarak, TÜK’deki 14 personel, KTHY’nin satılan binası ve çalışanlara alacaklarının ödenmesi, Ercan Havaalanı projesi ve bütçedeki bazı kalemlerle ilgili Denktaş’a soru yöneltti.

Taçoy, “Bütçenin bu şekilde hazırlanması şimdi devlete avantaj olabilir. Uzun vadede bunun avantaj olacağını düşünmüyorum” dedi.