Esra Aygın

Kıbrıs müzakereleri açısından ‘hayati’ olarak değerlendirilen Cenevre zirvesinin başarısı büyük ölçüde Kıbrıslı Türk lider Mustafa Akıncı ve Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiadis’in ilk üç günde Kıbrıs sorununun beş başlığında yakalayacağı ilerlemeye bağlı olacak.

Akıncı ve Anastasiadis bugünden itibaren üç gün boyunca günde iki kez bir araya gelerek ve yönetim ve güç paylaşımı, mülkiyet, ekonomi, AB, ve toprak konularını ele alacaklar. Tarafların, aynı zamanda, güvenlik ve garantiler başlığını beyin fırtınası şeklinde ele alması ve çözümün finansmanı ve uygulanması konusunu da görüşmesi bekleniyor.

BEŞ KONUDA İLERLEME SAĞLANMALI: Liderlerin önünde ilk beş başlıktaki konulardan oluşan yaklaşık 25 maddelik bir liste var. Listenin büyük çoğunluğunda yakalanacak uzlaşı hem uluslararası konferansın, hem de zirvenin başarısında belirleyici rol oynayacak.

Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum tarafları, 1 Aralık’ta varmış oldukları uzlaşma doğrultusunda, 11 Ocak’ta müzakere tarihinde ilk kez birbirlerine harita sunacaklar ve hemen ardından 12 Ocak’ta garantör devletler Türkiye, Yunanistan ve Birleşik Krallık’ın katılımıyla yine müzakere tarihinde ilk kez güvenlik ve garantiler, tüm taraflarca resmi olarak masaya yatırılacak.

Konuya yakın diplomatik kaynaklar, 12 Ocak’ta başlayacak olan uluslararası konferansın ve genel olarak zirvenin başarısının, Akıncı ve Anastasiadis’in beş başlıkta halen açıkta kalan konular üzerinde sağlayacakları uzlaşmaya bağlı olacağını belirtiyorlar. Kaynaklara göre liderlerin önünde ilk beş başlıktaki konulardan oluşan yaklaşık 25 maddelik bir liste var.

GARANTİLERDE DİYALOG YETERSİZ: Güvenlik ve garantiler konusunda ne Kıbrıs Türk ve Rum tarafları ne de garantör devletler arasında ciddi bir diyalog ve hazırlığın yapılmamış olması da konferanstan nihai bir sonuç çıkması ihtimalini azaltmış durumda.

Konferansı öncesinde ne Kıbrıs Türk ve Rum tarafları, ne de garantör devletler arasında güvenlik ve garantiler konusunda ciddi bir diyalog ve hazırlığın yapılmamış olması ise Cenevre’den nihai bir sonuç çıkması ihtimalini azaltan faktörlerden biri.

Kaynaklara göre, tarafların önümüzdeki üç günde söz konusu beş başlıkta gerçek bir ilerleme elde ederek garantörlere, “Kıbrıslılar üzerlerine düşeni yaptılar, artık top sizde” mesajını vermeleri ve baskı oluşturmaları gerekiyor.

Konuya yakın kaynaklar, liderlerin söz konusu ilerlemeyi kaydetmesinin kolay olmadığını ama mümkün olduğunu söylüyorlar.

Tarafların yakalayacağı uzlaşı garantörlerin uluslararası  konferansa hangi düzeyde katılacağında da belirleyici rol oynayacak. Eğer ilk üç gün başarılı geçer ve 12 Ocak’ta başlayacak uluslararası konferansta bir anlaşmaya varma ihtimali ortaya çıkarsa zirveye TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras ve Birleşik Krallık Başbakanı Theresa May’in katılması bekleniyor. Aksi durumda garantör devletler konferansa daha düşük düzeyde katılacaklar.